Artvinli Aşık Coşarî`nin hayatı ve eserleri (Monografi-derleme-tasnif)

Abstract

Âşık tarzı şiir söyleme geleneği, halk edebiyatı içinde önemli bir yere sahiptir. Yüzyıllar boyu devam eden bu gelenekten günümüze birçok âşık ve eseri ulaşırken nice âşıklar ve eserleri de tarih olmuştur. Oysa bu gelenek bir bütündür ve bir bütün halinde incelenirse değeri kavranabilir.Artvin ili âşık tarzı ile şiir söyleme geleneği açısından değerli örneklere sahiptir. Yapılan çalışmalar incelendiğinde bölgede yaşamış ya da yaşayan birçok âşık üzerine çalışmalar yapıldığı görülmektedir. Âşıklık geleneği açısından oldukça zengin olan bu coğrafyada henüz üzerinde çalışılmamış birçok âşık da bulunmaktadır. Bunlardan biri olan Âşık Coşarî gizli kalmış cevherlerdendir. Öyle ki şairin çok sayıda eseri vardır. Farklı konularda yazılan bu eserlerin birçoğu bölge tarihine ışık tutmakta ve bölgedeki insanların yaşayış biçimlerini, geleneklerini, geleceğe bakışlarını anlamaya yardım etmektedir.Âşık Coşarî incelenirken âşık edebiyatı üzerine yazılmış birçok eseri incelenmiştir. Âşığın şiirlerini tasnif ederken bu alanda yapılmış birçok çalışmadan faydalanılmıştır. Böylece âşığın şiirlerine çok yönlü bakılması amaçlanmıştır.Koşma türünde çokça eser veren Coşarî incelenirken koşma türü hakkında yazılmış çeşitli kaynaklardaki bilgiler faydalanıldı. Artvin'de yaşayan ve eserlerinin çoğunu burada yaşarken oluşturan âşığın bu eserleri; bölgenin coğrafyasına, kültürüne ve yaşayış biçimlerine tutulan bir ayna vazifesi görmektedir. Bu bağlamda eserin, bölge insanının yaşayış şekline, geçmişine ve edebi zevkinin incelenmesine katkı sağlayacağı muhakkaktır.

The tradition of minstrelsy has an important place in folk literature. Although a great number of minstrels and their works have survived to date, many others have been perished in this tradition which has been existent for centuries. However, this tradition is a whole and thus it should be examined wholly to successfully comprehend.The district of Artvin hosts many valuable examples of this minstrelsy tradition. Literature review reveals that there are many studies on minstrels living in the region. However, there still exist many minstrels about whom there is no study. One of those secret treasures is Âşık Coşarî who has more than 400 poems. Some of these poems which are about different topics shed some light on the history of the region and describes the life styles.A large number of studies on minstrelsy literature were reviewed during this study. In addition, many studies dealing with the classification of the works of Âşık Coşarî were used. Thus, it is aimed to wholly examine the poems of Âşık Coşarî from the perspective of folk literature which does not have universal rules and which is expanding constantly.Several studies on koşma type were used during the examination of Coşarî who produced many works in koşma type. The work of Âşık Coşarî who lives in Artvin and has produced most of his works in Artvin is the reflection of the region's culture and life style. In this context, it is expected that this study will contribute to the understanding of the life style, history and the literary preferences of the people in the region.