Artvin yöresindeki bölmeden çıkarma çalışmalarının orman toprağının bazı özellikleri üzerine etkilerinin belirlenmesi

Abstract

Bu çalışmada, bölmeden çıkarma tekniklerinin (insan gücü, traktör ve orman hava hattı) orman topraklarının bazı fiziksel ve kimyasal özellikleri üzerindeki etkileri araştırılmıştır. Tomrukların yüklendiği, sürütüldüğü, boşaltıldığı yerler ve bozulmamış doğal alanlarda, toprakların fiziksel (permeabilite, nem, su tutma kapasitesi, hacim ağırlığı, ince ve kaba kısmı ve tekstürü), kimyasal (pH, organik madde, elektriksel iletkenlik, ve kireç) ve besin elemetlerindeki (P2O5, K2O, Ca, Mg, Na, Fe, Zn, Cu ve Mn) değişimler iki derinlik kademesinde (0-15 cm ve 15-30 cm) belirlenmiştir.Sonuç olarak, Artvin yöresinde traktör ve insan gücü ile yapılan bölmeden çıkarma çalışmalarının orman topraklarının permeabilite, hacim ağırlığı ve toprak suyu dengesinde önemli bir etkiye sahip olduğu, bu etkilenmenin de toprak organizmaları, bitkilerin kök gelişimi, bitki besin elementleri ve bitkilerin su alımı açısından olumsuz etkiler doğuracağı ve zamanla ağaçların gelişimini yavaşlatabileceği sonucuna varılmıştır. Ayrıca, traktör ve insan gücü ile yapılan bölmeden çıkarma çalışmalarının orman topraklarının organik madde ve besin elementleri miktarlarını önemli derecede azalttığı tespit edilmiştir. Bu şekilde bölmeden çıkarma faaliyetleri toprak yüzeyindeki ölü örtü ile mineral toprak üst kısmındaki humus tabakasını ortamdan uzaklaştırarak, toprak organik maddesinin azalmasına neden olmuştur. Orman ölü örtüsü ve humus tabakasının ortamdan uzaklaştırılması toprak besin elementlerinin de ortamda azalmasına neden olmuştur. Toprağında yaşayan canlılar için gerekli yaşam ortamını ve besin elementlerini sağlayan organik maddenin ortamdan uzaklaştırılması besin elementlerinin döngüsünde önemli rol oynayan bu canlıları da etkileyecektir. Bütün bu negatif etkilenmeler, öncelikle topraktaki besin elementlerinin azalmasına ve zaman içerisinde bu ortamda bulunan ağaçların gelişmesini ve verimliliğini etkileyebileceği sonucuna varılmıştır.Anahtar Kelimeler: Bölmeden çıkarma, orman toprağı, kimyasal ve fiziksel özellikler, Artvin yöresi.

In this study, the effects of three timber logging techniques (skyline, tractor, manpower and chute system) on some physical properties and chemical properties of forest soil were investigated. Some physical (permeability, moisture, water holding capacity, bulk density, fine and coarse soil and soil texture), and chemical (organic matter, electrical conductivity, lime) and soil nutrients (P2O5, K2O, Ca, Mg, Na, Fe, Zn, Cu ve Mn content) at two soil depths (0-15 cm and 15-30 cm) were determined at the loading, unloading, skid road, and undisturbed plots.The results show that in the region machine passes and manpower can have an important influence on soil permeability, bulk density and the soil water balance, and may therefore considerably affect soil organisms, root development, nutrient and water uptake and in turn lead to reduced trees growth. Besides, the tractor and manpower techniques can significantly reduce soil organic matter and nutrients. It was noted in the field that these two logging techniques constantly removed the litter and humus on the forest floor. This reduced the amount of soil organic matter and nutrients. The removal of the organic matter and nutrients from the soil will also affect soil organisms which play an important role on organic matter decomposition rates. It is concluded that all these negative factors can deplete soil nutrients in the soil and in time reduce the growth and productivity of trees.Key Words: Logging, forest soil, chemical and physical properties, damage, skyline, skidder, manpower, Artvin Region