Alıç (Crataegus orientalis Paal. Ex. M. Bieb) tohumlarının çimlenme engellerinin giderilmesi üzerine bazı önişlem uygulamalarının etkilerinin araştırılması

Abstract

Bu çalışma, bazı önişlemlerin Alıç (Crataegus orientalis paal. Ex. M. Bieb) tohumlarının çimlenmesi üzerine etkilerini inceleyerek çimlenme engeli faktörlerini ortadan kaldırabilecek yöntemlerin tespit edilmesi ve fidanlıklarda kitlesel Alıç fidanı üretebilecek en uygun yöntemin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır.Tohumlar C. orientalis türünün doğal olarak yayılış gösterdiği Malatya ili Pütürge ilçesi Tepehan-Kocagazi Çayırı yol güzergâhından alanda grup oluşturmamış heterojen dağılış gösteren ağaçlardan toplanmıştır. Çimlenme engellerinin giderilmesi için sülfürik asitte (H2SO4) bekletme, nitrik asitte (HNO3) bekletme, sitrik asitte bekletme (C6H8O7), küllü suda bekletme ve hem sitrik asitte hem de meşe küllü süspansiyonda bekletme ve bu işlemlerin bazı kombinasyonları uygulanmıştır. Ekimler, 3 tekrarlı tesadüfi tam bloklar deneme desenine göre gerçekleştirilmiştir.Yapılan çalışma neticesinde C. orientalis türünde uygulanan sülfürik asitte bekletme, nitrik asitte bekletme, sitrik asitte bekletme gibi ön işlem uygulamalarının hiç birisinin çimlenme engelini giderme hususunda etkisinin olmadığı tespit edilmiştir. Uygulanan işlemlerden çimlenme engelini gideren en iyi işlemin % 10'luk küllü suda 6 gün bekletme işlemi olduğu saptanmıştır. Ağustos ayında ekimi yapılan 6 gün küllü suda bekletme işlemi uygulanan tohumlardan %74.44 çimlenme elde edilmiştir. Anahtar Kelimeler; Alıç, çimlenme engeli, sülfürik asit, nitrik asit, sitrik asit, küllü su

This study was carried out to determine the effects of some pretreatments on seed dormancy of hawthorn (Crataegus orientalis paal. Ex. M. Bieb) seeds. It was also aimed to determine the most effective methods of propagating C. orientalis seedlings. Seeds were collected from Pütürge town of Malatya province where the C. orientalis species distributed naturally. C. orientalis trees which seeds were collected naturally grow up on the road sides in the region. Seeds are pretreated with sulphuric acid (H2SO4), nitric acid (HNO3), citric acid (C6H8O7) and water solution of ash. And also seeds were pretreated with combination of citric acid and water solution of ash. Sowings are carried out with three replications of randomized bloc design. As results of the study it was determined that pretreatments of sulphuric acid, nitric acid and citric acid were not effective on overcoming of seed dormancy of C. orientalis seeds. It was determined that soaking seeds water solution of ash treatments (10% for 6 days) was the most effective to overcome seed dormancy. 74% germination was achieved from seeds which were sown in August after treated with soaking water solution of ash for 6 days.Key words: Hawthorn, seed dormancy, sulphuric acid, nitric acid, citric acid, water solution of ash