Doğu Karadeniz Bölgesi`nde halk arasında tıbbi amaçlı kullanılan bazı bitkilerin antioksidan aktivitelerinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmada Doğu Karadeniz Bölgesi'ndeki Artvin, Trabzon, Bayburt ve Giresun gibi çeşitli illerde yetişen ve halk arasında tıbbi amaçlı kullanılan; Kantaron (Hypericum montbretii),Kantaron (Hypericum bupleuroides), Centiyane (Gentiana pyrenaica L.), Trabzon Hurması (Diospyros kaki), Ahududu (Rubus ideus), Karaçalı (Paliurus spina-christi Mill), Tarhun (Artemisia dracunculus L.) isimli odun dışı orman ürünlerinin yaprakları, meyveleri, çiçekleri ve bazı türlerin kökleri gibi 20 farklı örnek, ayrı ayrı incelenmiştir. Bitkisel ürünlerin antioksidan kapasitelerini değerlendirmek için çeşitli yöntemler kullanılmıştır. Bu yöntemler, FRAP (Fe3+İndirgeme Antioksidan Gücü) DPPH● giderme, Toplam Polifenol Tayini, CUPRAC (Cu+2 İndirgeyici Antioksidan Kapasite) ve Toplam flavonoid yöntemini içermektedir. Bulunan Antioksidan aktivite sonuçlarına göre Artvin ilinden elde edilen Kantaron (Hypericum montbretii.) bitkisinin kuru yaprak (AKKY) örneğinin yapılan tüm analizler içerisinde Toplam Polifenol analizi hariç en yüksek antioksidan aktiviteyi gösterdiği belirlenmiştir. Toplam Polifenol yöntemi ile yapılan analiz sonucunda ise Artvin ilinden elde edilen Centiyane (Gentiana pyrenaica L.) bitkisinin mor çiçeği (ACMÇ) aktivitesi 31,303±0,274 mg GAE/g numune olarak ölçülerek en yüksek antioksidan aktiviteye sahip olarak bulunmuştur. Öte yandan yapılan hemen hemen tüm analizlerde en düşük antioksidan aktiviteyi Bayburt ilinden elde edilen Tarhun (Artemisia dracunculus L.) kuru sap (BTS) ve kuru yaprak (BTKY) adlı örneklerin gösterdiği belirlenmiştir.Anahtar Kelimeler: Kantaron, Centiyane, Trabzon Hurması, Ahududu, Karaçalı, Tarhun, Antioksidan, Polifenol, Flavanoid, DPPH, FRAP, CUPRAC.

In this study, 20 different samples of non-wood forest products, such as leaves , fruits, flowers and roots of some species of Centuary Hypericum montbretii),Centuary (Hypericum bupleuroides), Gentian (Gentiana pyrenaica L.), Persimmon (Diospyros kaki), Raspberry(Rubus ideus), Blackthorn (Paliurus spina-christi Mill), Tarragon (Artemisia dracunculus L.) plant extracts which are used for medical purposes in Eastern Anatolia Region (Artvin, Trabzon, Bayburt and Giresun) is investigated in detail. Various assays have been used to evaluation of antioxidant capacity of herbal products. These assays include FRAP (ferric ion reducing antioxidant power), DPPH●(free radical), Analysis of total polyphenol, CUPRAC (Cupric Reducing Antioxidant Capacity) and Total flavonoids assay. According to the determination of antioxidant results, dry leave of Gentuary (Hypericum montbretii) (AKKY) plant (which is obtained from Artvin ) has the best antioxidant activity that was carried out in all analyzes (except analysis of total polyphenol). In accordance with analysis of total polyphenol,activity of purple flower of Gentian (Gentiana pyrenaica L.) (ACMÇ) plant (which is also obtained from Artvin)was measured at 31,303±0,274 mg GAE /g sample and thus ACMÇ plant has the highest antioxidant activity. On the other hand, dry stalk of Tarragon (Artemisia dracunculus L.) (BTS) and dry leave of Tarragon (BTKY) (which is obtained from Artvin ) were found to show low activity in almost all analyzes.Keywords: Gentuary, Gentian, Persimmon, Raspberry, Blackthorn, Tarragon, Antioxidant, Polyphenol, Flavonoid, DPPH, FRAP, CUPRAC.