Uygulanabilir bölmeden çıkarma tekniklerine göre orman yol ağının düzenlenmesi (Artvin Tütüncüler Orman İşletme Şefliği örneği)

Abstract

Kesim, bölmeden çıkarma ve nakliyat işlemlerinden oluşan odun hammaddesi üretiminin en zor aşaması bölmeden çıkarmadır. Bu sebeple üretim çalışmalarında yol planlaması yapılırken bölmeden çıkarma çalışmalarında kullanılacak araçlara uygun yol planlamak ekonomiklik ve sürdürülebilirlik açısından önemlidir. Bu çalışmanın amacı; Artvin Tütüncüler Orman İşletme Şefliği (OİŞ)' ndeki Mb Trac 900 orman traktörü, Koller K300 vinçli hava hattı ve Urus MIII vinçli hava hattının etkin kullanımlarını sağlayacak yol planlamasının yapılarak üretimden optimum faydanın sağlanmasıdır. Üretim yapılan alanlarda makinaların etkin kullanılabileceği arazi sınıfları arazi eğimi, mevcut orman yollarına uzaklık ve bölmeden çıkarma makinelerinin çalışma koşullarına göre düzenlenmiştir. Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ortamında oluşturulan Sayısal Arazi Modeli (SAM) ile alan ağırlıklı ortalama arazi eğimleri ve orman yolu aralıkları belirlenmiştir. Çalışma sonucuna göre planlama öncesinde alanda toplam 53+782 km orman yolu bulunmaktayken oluşturulan arazi sınıflarına göre yapılan düzenlemeler sonucunda bu miktar 45+898 km' ye indirgenmiştir. Bu sayede 7+880 km orman yolundan tasarruf edilmiştir. Mb Trac 900 orman traktörü ile sürütme arazisi olarak planlanan %45' e kadar eğime sahip 323,95 ha (%23)' lık arazi parçasında orman yolu aralığı aracın etkin çalışma koşullarına göre 500 m planlanmıştır. Koller K300 vinçli hava hattı arazisi olarak planlanan 467,15 ha (%32)' lık alanda yol aralığı 700 m ve Urus MIII vinçli hava hattı arazisi olarak planlanan 541,02 ha (%37)' lık alanda yol aralığı değeri 1300 m olarak planlanmıştır. Yapılan planlamalar sonucunda ekonomik, ergonomik ve ekolojik olarak daha etkin bir bölmeden çıkarma tekniğine sahip olan planlama biriminde işletmeye açma oranı %100 olarak belirlenmiştir.

Logging is the most difficult part of the production of raw wood materials and that occurred cutting, logging, and transport processes. Therefore, it is important to plan the appropriate route for the vehicles to be used in the logging processes in terms of economy and sustainability, while road planning. The purpose of this study is planning an efficient path for maximum benefits from harvesting by using of Mb Trac 900 forest tractor, Koller K300 and Urus MIII craned airline in Tutunculer Forest Enterprise, Artvin. The usability of the machines is regulated by different land classes such as slope, distance to existing forest road and logging processes. The forest road ranges and average weighted land slopes were determined with Digital Elevation Model (DEM) created from Geographic İnformation Systems (GIS). According to results, there were a total of 53+782 km of forest roads in the study area before the road planning, and it has been reduced 45+898 km, after created land classes. On this count, 7+880 km of forest road has been saved. 23% (323,95 ha) of the total area, the forest road distance is determined as500 m which has 45% slope based on MB Trac 900. The forest road distance was determined for Koller K300 craned airline 700 m in 467, 15 ha (32%) and 1300 m in 541,02 ha (37%) for Urus MIII craned airline. As a result, the opening rate is determined economically, ergonomically and ecologically as 100% in the planning unit using of logging technique.