Ardahan yöresi sarıçam meşçereleri için uyumlu gövde çapı modellerinin karışık etkili modelleme tekniği kullanılarak geliştirilmesi

Abstract

Bu çalışmada Ardahan yöresinde yayılış gösteren saf Sarıçam meşcereleri için doğrusal olmayan karışık etkili modelleme yaklaşımıyla gövde çapı ve gövde hacim modeli geliştirilmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla değişik çap ve boy basamağında kesilen 137 adet örnek ağaçtan elde edilen veriler kullanılmıştır. En başarılı olarak belirlenen Jiang et al. gövde çapı denkleminin belirtme katsayısı %98.3, tahminin standart hatası 1.955 cm, ortalama hatası 0.043 cm, ortalama mutlak hatası ise 1.300 cm olarak elde edilmiştir. AIC, BIC ve -2LnL ölçüt değerleri dikkate alındığında, Ardahan yöresi Sarıçam için b1 ve b3 parametreleri tesadüfü etkili Jiang et al. modelinin en başarılı olduğu tespit edilmiştir. İki parametresi tesadüfi olan bu karışık etkili model, homojen bir hata varyansı dağılımı göstermiş ve veriler arası otokorelasyon problemini hemen hemen gidermiştir. Ayrıca, test edilen 20 farklı kalibrasyon seçenekleri içinde en iyi tahmin sonuçları, göğüs (d1.3) ve d5.3 çapları olacak şekilde iki çapın ölçümüne ilişkin kalibrasyon seçeneği ile elde edilmiştir. Bu çalışma kapsamında ayrıca geliştirilen tek ve çift girişli ağaç hacim denklemlerinin düzeltilmiş belirtme katsayıları sırasıyla 0.969 ve 0.992 olarak elde edilmiştir. Geliştirilen tek ve çift girişli ağaç hacim denklemlerinin, bu denklemlerin geliştirilmesinde kullanılan verilerin alındığı Ardahan yöresindeki meşcerelere uygun olduğu belirlenmiştir.

The objective of this study is to develop segmented polynomial taper equations which enable detailed volume estimations using the nonlinear mixed-effects modeling approach for pure Scots pine stands in Ardahan region of Turkey. For this purpose, the data obtained from 137 felled sample trees were used. The Jiang et al.'s stem profile model produced the best prediction results for the species. The adjusted coefficient of determination, Standart Error of Estimate, Bias, and Mean Absolute Error values of the model were found as 98.3 %, 1.955 cm, 0.043 cm, 1.300 cm, respectively. Based on AIC, BIC and -2LnL criteria, the model including random-effects in two parameters (b1 ve b3) were the best for the tree species. This mixed-effects model with two random parameters showed homogeneous residual variance and autocorrelation was almost removed. In addition, among 20 different calibration choices, the best results were obtained with the choice involving the measurement of two diameters such as the diameters at breast high (d1.30) and d5.30. It is also proposed to construct both single and double entry tree volume equations. These selected models accounted for 96.9 and 99.2 % of the total variance in single and double entry tree volume equations, respectively. Tree volume equations were tested with independent data set within the border of Ardahan Forest District Directorates, and concluded that these equations can be used for these stands at the 0.05 significant level.