Elazığ yöresinde yetişen badem ağaçlarının bazı fiziksel ve kimyasal toprak özelliklerinin belirlenmesi

Abstract

Elazığ yöresinde son yıllarda badem (Prunus amygdalus Batsch.) ağaçlandırmalarına oldukça önem verilmektedir. Bu önem bademin sınır ağacı olarak kullanımı ve tohumdan yetiştirilebilmesinin yanı sıra ıslah çalışmalarının yapılarak bahçeler kurulması, bakımının ve budamasının yapılması ile ürün kalitesinin ve neticesinde ekonomik girdisinin artırılması ile daha da artmaktadır. Bu bağlamda çalışmada Elazığ İlinde geniş bir yayılışa sahip olan badem ağacının yetiştiği toprakların fiziksel ve kimyasal özelliklerinin belirlenmesi hedeflenmiştir. Çalışmada bademin iyi gelişim gösterdiği doğal, tohumdan gelen, emekle yetiştirilen ve ağacının yaygın yayılış gösterdiği 5 farklı Elazığ yöresi (Elazığ merkez, Keban, Sivrice, Ağın ve Baskil) tespit edilmiş olup bu yöreler arasındaki farklılıklar ve toprakların verimlilik düzeyleri makro (P, K, Ca, Mg) ve mikro besin elementlerinin (Fe, Cu, Zn, Mn) verimlilik `sınır değerlerine` göre değerlendirilmiştir. Badem ağacı yetiştiriciliği açısından değerlendirildiğinde Elazığ ili topraklarının tekstür ve tuzluluk (ortalama % 0,13) açısından her hangi bir kısıtlayıcı etki oluşturmadığı özellikle tekstür bakımından geniş bir değişkenliğe sahip olduğu ortaya çıkmıştır. Diğer taraftan toprak reaksiyonunun hafif alkaliliği (ortalama 7, 61), kireç miktarının fazlalığı (ortalama %19,8) ve organik madde içeriğinin azlığı (<%2) göze çarpan önemli hususlar (yetersizlikler) olarak belirlenmiştir. Topraklara daha fazla organik madde ilavesi ile alkaliliğin ve kireç'in azaltılmasına çalışılmalıdır. Besin elementleri değerlendirildiğinde, bütün yöre topraklarının mangan yönünden fakir (<%4 ppm.), yarayışlı potasyum, bakır, çinko ve demir yönünden yeterli olduğu belirlenmiştir. Yarayışlı fosfor, kalsiyum ve magnezyum yönünden ise zengin olduğu tespit edilmiştir. Gübre takviyesiyle besin elementi noksanlığı giderilebilir.

DETERMINING PHYSICAL AND CHEMICAL SOIL PROPERTIES UNDER THE ALMOND TREES GROWING IN THE ELAZIG REGION The importance of almond (Prunus amygdalus batsch.) plantation in and around the Elazig regions is a growing interest in recent years. The use of almond as a borderline tree and the cultivation of its seeds are important characteristics of this tree. However, the aim of increasing the quality and the economic benefit of growing almond trees can be achieved by the rehabilitation works including construction of new gardens, maintenance and pruning as well. In this context, the objective of the study is to determine physical and chemical soil properties of the almond tree growing in Elazig regions including Elazig center, Keban, Sivrice, Agin, and Baskil where the almond tree is widely distributed. The specific objective of the study was to assess the physical and chemical contents of the soil samples from the regions of Elazıg according to soil fertility classification by the `limit value table`. In that so, the soil samples were analyzed for texture, pH, lime, salinity, organic matter, macro (P, K, Ca, Mg) and micronutrient contents (Fe, Cu, Zn, Mn). In terms of the growth of Almond tree across the Elazığ regions, soil texture and salinity conditions showed no restrictive effects. Indeed, soil samples showed wide variability in terms of texture across the regions. On the other hand, the slight alkalinity of soil reaction, high lime content, and insufficient organic matter contents were found as the important issues for the collected soil samples from the regions. It should be tried to reduce the alkalinity and lime content of the soils by adding more organic matter to it. Results for the nutrient contents showed that the soil samples were poor in manganese, sufficient in available potassium, iron, zinc, and copper, and rich in available phosphorus, calcium and magnesium. Nutrient deficiency can be eliminated with mineral fertilizer supplementation.