Eskişehir ve yöresi Campanula L. türleri üzerinde taksonomik, morfolojik ve anatomik çalışmalar

Abstract

Bu çalışmada Eskişehir ve çevresinde yayılış gösteren Campanulaceae familyasına ait Campanula türlerinin özellikle sistematik, morfolojik ve anatomik incelemeleri yapılmıştır. Yaprak alt ve üst epidermis hücrelerindeki stoma frekansı ve tipleri, gövde ve kök enine kesitleri, polen verimliliği ve ortalama polen büyüklüğü ile türlerin toprak örneklerinin fiziksel ve kimyasal özellikleri ortaya konul muştur. Bölgede Campanula cinsine ait 9 türün yayılış gösterdiği saptanmış, ancak bunlardan ikisi olan C.pterocaula (Endemik) ve C.rapunculus tüm dikkatlerimize rağmen bulunamamışlardır. Buna karşın C.rapunculoıdes'in B3 karesi için, C.cymbalarıa'nın ise Eskişehir ili için yeni kayıt olabileceği kanaatindeyiz. Bu çalışmada ele alınan türler ise; C.glomerata, C.olympıca, C.persicifolia, C.lyrata ve C.ar- gaea olup, bunlardan son ikisi Doğu Akdeniz ve Irano-Turan bölgelerinde endemik formlardır. Türlerin yaprak anatomileri incelendiğinde, tüm formların amf istomatik yapraklara, amarıllıs ve anamositik tipte stomalara sahip oldukları görülmüştür. Bitkilerin gövde ve kök anatomileri incelendiğinde ise, türlerin birbirlerine yakın özellikler gösterdikleri saptanmıştır. incelenen türlerin polenleri genel olarak triporat, oblat ve küremsi oldukları, üzerinde yayılış gösterdikleri toprakların fiziksel ve kimyasal özelliklerinin benzerlik gösterdikleri anlaşılmıştır. Campanula cinsine ait bazı türlerin süs bitkisi olarak ve tıbbi amaçlarla kullanıldığı, literatürlerle ve yapılan botanik gezilerimiz esnasında yöre halklarından tesbit edilmiştir.

In this study, Campanula species of the Campanulaceae family distributed around Eskişehir were studied especially from the point of taxonomy, morphology and anatomy. The freq uency and types of the epidermic cells below and over the lea ves, cros-sections of the stems and the roots, fertility and the avarage siae of the pollen the physical and the chemical properties of the soil belonging to species were determined. It was determined that 9 species of the Campanula are distrubuted in this area, but we were unable to find the two of them, C.rapunculus and C.pterocaula (Endemic), in spite of our careful study. However it is our idea that. Campanula rapunculoides is a new record in the B3 area and C.cymbalaria is a new record in the Eskişehir region, both of which were found by us. other species which were studied here by us arc C.lyrata (Endemic), C.glomerata subsp hispi- da, C.argaea (Emdemic), C.olympica and C.persicifolia, and the last two of these are Endemic forms in East Medit and Irano-Turan. After studying the anatomic stucture of the leaves, had amfistomatic property and stomas had amarillis and ana- mositik properties. And after studying the anatomic struc ture of the stems and roots we saw that the species were anatomically similar to each other. It was determined that the Pollens of species which were studied had generally triporat, oblat and spherical and soil that they lived on had physically and chemically smilar properties. During our botanic exeursion we learned from the pe ople and literatures that some species belonging to the ge nus Campanula are used as decorative plants and for medical purposes.