Esnek üretim sistemi çevresinde üretim planlamasında amaç programlaması yaklaşımı

Abstract

ÖZET Çalışmanın amacı, mekanik işlemlerle imalat yapan bir üretim sisteminde, grup teknolojisi ilkeleriyle oluşturulan parça grupları için, esnek üretim sistemleri temel alınarak, amaç programlama yaklaşımının uygulanmasıdır, Çalışmada öncelikle, konuya temel teşkil eden amaç programlamayla ilgili kuramsal bilgi verilmiştir. Esnek üretim sistemlerinin tanımlanması, esneklik çeşitleri, problem alanları, geçirdiği teknolojik gelişim, üstünlük ve kısıtlamaları açıklanmıştır, Daha sonra çok amaçlı karar verme yöntemleri ve bunun bir alt bölümü olan amaç programlama hakkında bilgiler verilmiştir. Çalışmayla ilgili kuramsal bilgiler verildikten sonra, işlemleri gruplayarak parça ailelerinin oluşturulup makina sayısının azaltılması amacıyla grup teknolojisi ilkeleri uygulanmıştır. Grup teknolojisi ilkeleri uygulanarak parça ve makina grupları oluşturulmuştur. Gruplamada uygulama ve işlem kolaylığı açısından derece sıralama ve kümeleme yöntemi kullanılmıştır, Amaç programlama modeline temel teşkil eden, sistemin hedef ve öncelikleri belirlenmiştir, Belirlenen öncelikler kümesine göre, parça gruplarına amaç programlama modeli uygulanmıştır. Model, QSB paket programı yardımıyla çözülerek, seçilen planlama dönemi için parça gruplarının üretim miktarları belirlenmiştir. Model, öncelik sırası değiştirilerek tekrar çözülmüştür, öncelik sırası değiştiğinde omaca ne ölçüde erişildiği incelenerek bir karşılaştırma yapılmıştır. Çalışmada, EÖS'de makina yükleme probleminin, amaç programlama modeline başvurulmasıyla etkin olarak çözülebilirliği gösterilmiştir. Anahtar Kelimeler : Esnek üretim sistemleri, amaç programlama, grup teknolojisi

SUMMARY The oim of this study is to opply goal programming approach by taking flexible manufacturing systems as a base, for port groups, manufactured by group technology in a mechanical processing manufacturing system. First, conceptual information is given about the subject. The definition of flexible manufacturing system, types of flexibility, problem areas, technologycol development, benefits and restrictions are considered. Then, multi goal decision making principles and its subgroup, goal programming are described. After conceptional informations about the work, processes ore grouped, port families are constructed and group technology principles are applied for number of machines reduction. Part and machine groups are constructed by appliying group technology principles. For easy evaluation and applicotion.rank-order-clustering method is used. The priorities and targets that are based for goal programming model, are specified. Due to these priorities, goal programming model is apploed to part groups. Model is solved by QSB software and the amont of production is specified for the planned duration, Then, by changing priorities the model is solved again. Â comparison is done between these different priorities. In this study, it is proved that machine loading problem in flexible manufacturing system can be solved effectively by using goal programming model. Key words : Flexible manufacturing systems, goal programming, group technology