Sedat Hakkı Eldem` in mimarlık anlayışı ve eserleri üzerine bir inceleme

Abstract

IV ÖZET Çalışmanın konusu; `Sedad Hakkı Eldem'in Mimarlık Anlayışı ve Eserleri Üzerine Bir înceleme`dir. Türk mimarlık tarihi incelendiğinde diğer sanat dallarında olduğu gibi mimarlıkta da bir çok değişimin yaşanmış olduğu gözlenir. 1930'lu yıllardan başlayarak Cumhuriyet'in ilanı ile bu değişime neden olan pek çok olay ve akım yaşanır. Bu olay ve akımların büyük bir kısmı ise S.H.Eldem adı ile anılır. Cumhuriyet Dönemi Türk Mimarlığı'nın etki odaklarından birisi belkide en önemlisi olan Eldem'in, konu olarak seçilmesindeki amaç, çalışmada izlenilen yöntem, Eldem'in kişiliği, hayatı ve yaptığı çalışmalar Birinci Bölümde anlatılmıştır. îkinci Bölüm Eldem'in mimarlık anlayışına yön veren etkenlerin incelendiği bir bölümdür. Mimarlık anlayışının temelini oluşturan bu etkenler Eldem'in kendi yorumlarından yola çıkılarak şekillendirilmiştir. Bunlar `Rölöve Çalışmaları`, `iç Mekan Düzenleme Çalışmaları`, ve `Yabancı Mimarların Etkileri`dir. Bu etkileri Eldem hiç bir zaman bire-bir aynen kullanmamış, kendisiyle uzlaştığı oranda özgün hale getirerek kullanmıştır. Mimarlık anlayışının ödün vermez kuralları kapsamında gerçekleştirdiği eserlerinin Türk Mimarlık Tarihi' ne etkileri Üçüncü Bölümde toplanmıştır. `İlk Dönem Çalışmaları` ile başlayan bu etkileşim `Milli Mimari Semineri` ve `Ü.Ulusal Mimarlık Dönemi` ile devam eder, `Yığma ` ve `Beton Yapı Uygulamalarıyla da günümüze ulaşır. Sonuç Bölümünde ise; bu etkileşimin görsel olarak güçlendirilmesi amacıyla 1920'lerden başlayarak beşer yıllık dönemlerde, ülke mimarisindeki önemli akım ve olaylar, çeşitli mimarlann bu dönemlerdeki eserleri ile Eldem'in eserlerinin bir karşılaştırılması yapılmıştır. Bu tablo ile S.H.Eldem'in Türk mimari geleneğinin modüler ve mekansal özelliklerinin geliştirilmesiyle oluşan çağdaş bir yenilik yarattığı ve 20.yy.Türk Mimarlığı'nı eserleri ile etkilediği sonucuna ulaşılmıştır.

SUMMARY The theme of this study is `The Architectural Intelligence and Works of Sedad Hakkı Eldem`. It is seen that lots of changes has occured on architecture, as like the other arts, when the Turkish architectural history has been examined. Lots of events and periods which cause that change had been lived, since 1930's, after the declaration of the Republic. Many of these great events and periods are remembered with the name of Sedad Hakkı Eldem. In the first chapter, the aim of choosing Sedad Hakkı Eldem as a subject, who is one of the most important influenced persons of the Republic Period Turkish Architecture, the method used in the study, the personality, life and works of Sedad Hakkı Eldem is explained. In the second chapter the actives those direct the architectural intelligence of Sedad Hakkı Eldem are examined. Those actives which occures the base of the architectural intelligence of Eldem are formed by his own interpretations. These works are `The Restoration Wors`, `Interior Design Works` and `The Effects of Foreign Architects`. These are his spesific works. The effects of his works those he produced by the stable rules of architecture to the Turkish Architecture History are explained in the third chapter. The influency began with `His First Period Works` goes on by `Seminar on Natural Architectural Wave` and `Il.Period of National Architecture` and leads today by `Mass and Reinforced Concrete Buildings`. In the conclusion chapter the important events and periods of the country, the comparison of the works of different architects and the works of Eldem in five years periods since 1920's to strengthen this influency. By this table, as a conclusion, it is said that Sedad Hakkı Eldem has created a contemporary renovation by developing the Turkish Architectural Custom and effected 20.century Turkish Architecture by his works.