Eskişehir`de porsuk çayı ile sulanan bazı sebzelerde meydana gelen mikrobiyal nitrit miktarının belirlenmesi

Abstract

ÖZET Bu araştırma, Eskişehir' de yüksek miktarda azot içerdiği bilinen Porsuk çayı ile sulanan ve izin verilen oranların üzerinde azotlu gübreler ile gübrelenen, nitrat biriktirdiği bilinen sebze örnekleri alınarak, bu örneklerin insan sağlığı için uygun olup olmadığını belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Sebze örnekleri, Eylül-Ekim ve Kasım 1992 tarihlerinde şehrin çeşitli köy ve semtlerindeki tarlalardan, Aralık 1992, Ocak-Şubat-Mart-Nisan 1993 tarihlerinde ise şehrin çeşitli semtlerinde kurulan pazarlardan toplanmıştır. Ayrıca tarlalarda sulama suyu olarak kullanılan Porsuk çayından örnekler alınmıştır. Gerek sebze gerekse su örneklerinde nitrat-nitrit miktar tayinleri yapılmış ve örnekler nitratı nitrite dönüştürdüğü bilinen E.coli, E.aer&ğenes, B.subtilis ve P.aeruginosa bakterileri yönünden incelenmiştir. Bunun yanında sebze örnekleri salata yapılarak ve haşlanarak belli sıcaklık derecelerinde, belli sürelerde bekletilerek, nitrit miktarları ölçülmüştür. Yine sebze örneklerine aynı bakterilerden aşılama yapılmış ve belli sıcaklık derecelerinde bekleme süreleri sonundaki nitrit miktarları belirlenmiştir. Sonuçta, Eskişehir ilinin çeşitli bölgelerinden toplanan sebze örneklerinin ve Porsuk çayından alınan su örneklerinin bir kısmında, halk sağlığı açısından potansiyel bir tehlikenin varolduğu görülmüştür. Bunun için, başta Eskişehir yöresi olmak üzere ülkemizde yetiştirilen sebzelerde ve içme, kullanma sularında nitrat ve nitrit miktarlarının standart değerler içinde olması için gerekli olan tüm önlemlerin alınma zorunluluğu ortaya çıkmıştır.

SUMMARY This study was carried out to assess the quality of some vegetables, which have the ability to accumulate nitrogen, for human health in Eskişehir. They were watered with River Porsuk containing high levels of nitrogen and overfertilized with nitrogenous fertilizer. The vegetable samples were collected from different fields in Eskişehir in September, October, November 1992 and from different markets of the city in December 1992, January, February, March, April 1993. The water samples used for watering in the fields were also colected from River Porsuk. The quantity of nitrate and nitrite in both vegetable and water samples were determined and, these samples were also tested for the existency and the number of E.coli, E.aerogenes, B.subtilis and P. aeruginosa bacteria which are known to convert nitrate to nitrite. Beside this, after making salat from radish and lettuce and boiling spinacn, they were left at different temperatures and at different intervals. The nitrite contents of them were then measured. Some of the vegetable samples were also inoculated with above bacteria and their nitrite amounts were determined after leaving at different temperatures. As a result, a potential danger for human health was observed in some vegetables collected from different areas in Eskişehir and in Some water samples taken from River Porsuk. In conclusion, it is necessary to take all the precautions to provide standart levels of nitrate and nitrite in tap water, drinking water and vegetables grown particulary in Eskişehir and ih our country.