Yerel yönetimlerin alt yapı çalışmalarında coğrafi bilgi sistemleri ve yeraltı şebekesi ile örnek bir uygulama

Abstract

ÖZET Yüksek Lisans Tezi YEREL YÖNETİMLERİN ALTYAPI ÇALIŞMALARINDA COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ VE YERALTI ŞEBEKESİ İLE ÖRNEK BİR UYGULAMA MELEK ÇOĞAN Anadolu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bilgisayar Mühendisliği - Bilişim Anabilim Dalı Danışman: Prof.Dr. Yaşar HOŞCAN 2003, 73 sayfa Coğrafi tabanlı verinin üretilmesi, saklanması, aranması, güncelleştirilmesi, yönetilmesi, işlenmesi ve anlamlı bilgi olarak çıktı verilmesi için tasarlanmış sayısal ve sayısal olmayan teknolojilerin genel adına Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) denir. Diğer bir deyişle, coğrafi verinin, toplanması, saklanması, güncelleştirilmesi, aranması, analiz edilmesi, yönetilmesi ve görsel ortama getirilmesini sağlayan bilgisayar destekli bir sistemdir. Coğrafi Bilgi Sistemleri için, öznitelik verilerinin yanı sıra, konumsal verileri de ilişkilendirerek saklanması ve işlenmesi amacı ile tasarlanacak olan veritabanı Coğrafi Veritabanı (GeoDatabase) adını alır. Adında `Bilgi Sistemleri` teriminin yer alması, verinin görsel öğelerle işlenmesine rağmen, çekirdek yapının iyi tasarlanmış bir veritabanı olduğunu göstermektedir. Coğrafi Veritabanı tasarımında işlenecek verilerin kapsamı yeryüzü ile sınırlı olduğundan, veriler arasındaki ilişki oldukça karmaşıktır. Yerel yönetimlerde varolan veriler genellikle, güncel olmayan, eksik, ilişkisiz olarak bulunmakta ve geleneksel yöntemlerle saklanmaktadır. CBS yardımı ile veriler sayısal ortama aktarılabilmekte, ilişkileri kurulabilmekte ve eksiklikleri giderilerek güncellenebilmektedir. Bu çalışmada CBS kullanılarak Türk Telekom A.Ş., Eskişehir İl Müdürlüğü'nün Altyapı Bilgi Sistemleri pilot proje uygulaması tasarlanmıştır. Sağlıklı ve güncel bir CBS projesi için fizibilite analizinin ayrıntılı ve geleceğe yönelik yapılması gerekmektedir. Örnek uygulamada Türk Telekom A.Ş., Eskişehir İl Müdürlüğü'nün varolan iş akışı incelenmiş, gereksinimleri belirlenmiş ve bu gereksinimler doğrultusunda coğrafi veritabanı tasarlanmıştır. Tasarımda Microsoft SQL Server 2000 veritabanı yazılımı, CBS yazılımı olarak da NetCAD seçilmiştir. CBS birçok mesleki disiplinlere uygulanabilmektedir. Bu nedenle CBS yazılımları genel amaçlı olarak tasarlanmaktadır. Belirli bir amaç ve kurum için kurulacak CBS'ler kurumun gereksinimleri ve iş akışı göz önünde bulundurularak kuruma göre uyarlanmalıdır. Çalışmada kurum gereksinimleri doğrultusunda CBS yazılımı ve veritabanı ile ilişki kurabilen arayüzler tasarlanmış ve arayüzlerin oluşumunda programlama dili olarak Borland Delphi 6.0 kullanılmıştır. Anahtar Kelimeler: Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS), Altyapı Bilgi Sistemleri (AM/FM), Veritabanı Tasarımı, ActiveX Tasarımı.

ABSTRACT Master of Science Thesis AUTOMATED MAPPING / FACILITIES MANAGEMENT AND GEOGRAPHIC INFORMATION SYSTEMS AT LOCAL AUTHORITD2S AND A PILOT PROJECT ABOUT FACDLITBES MANAGEMENT MELEK ÇO?AN Anadolu University Graduate School of Natural and Applied Sciences Computer Engineering- Information Technology Program Supervisor: Prof. Yaşar HOŞCAN 2003, 73 pages Digital and analog technology which is designed to input, store, search, update, analyze, manage, process and output geographically based data as meaningful information, generally named as Geographic Information Systems (GIS). In other words, GIS is a computer aided system which provides to collect, store, update and search, analyze and manage the geographically based data, and bring it to a visual platform. In GIS, a complex database structure must be designed to store, manipulate, and process attribute data and also spatial data which related with each other, named GeoDatabase. Although, the process takes place in a visual platform, the name of GIS covers the `Information Systems` term. In this respect, the nucleus of the GIS is a good designed database structure. Data processed in this structure is just limited with the features on the earth, so the database structure is very complex. The existing data of municipalities are generally stored with traditional methods, as non-related, lack and not up-to-date. With GIS data can be converted easily to digital platform, built-up data relations, minimized lack of data, and can be updated. In this study, a pilot AM/FM (Automated Mapping/Facilities Management) project is designed for Eskişehir Directorate of Türk Telekom A.Ş with using GIS. To build up an effective and up-to-date GIS project, feasibility analysis must be detailed and depended on future. In this pilot project, work flow of Eskişehir Directorate of Türk Telekom A.Ş. and necessities of the corporation are examined. Due to this work flow and the necessities a GeoDatabase is designed. Microsoft SQL Server 2000 is selected as database software and NetCAD as GIS software in this project. GIS is a multi-disciplinary system that can be carried out in various areas. Hence, many GIS software are designed for general purpose. GIS which is built-up for a specific purpose or an institution has to be customized for the institution. Necessities and the work flow of the institution must be taken into consideration in this customization. In this study, according to the necessities and the work flow of the institution, interfaces are designed, which can communicate with the database and the GIS software. These interfaces are coded in Borland Delphi 6.0. Keywords : Geographic Information Systems (GIS), Automated Mapping/Facilities Management (AM/FM), Database Structure, ActiveX design.