Postmodern söylem ve İhsan Oktay Anar ile John Fowles romanlarının postmodernist açıdan karşılaştırılması

Abstract

Bu tezin amacı, son yıllarda tanımları çok değişen postmodernizm kavramı ile dünyamızındeğişen algıları, kültürel yapısı ve yaşam biçimleri arasındaki bağlantıyı sanat, kültür, ekonomi,ideoloji ve dil bağlamında yeniden tanımlamak ve bunun yansımalarını postmodern olarak tanımlananromanlarda belirlemektir. Biçim ve içerik açısından, postmodern söylemin; İhsan Oktay Anar ve JohnFowles tarafından nasıl işlendiği karşılaştırmalı bir biçimde irdelemektir.Tez ilk planda, postmodern söylemin çelişkili/çatışmalı/göreceli yapısı dolayısıyla, ayrıntılıbir kuramsal çerçevenin çizilmesine yoğunlaşmıştır. Çok boyutlu olan kavram, 10 bölümde, farklıyönleriyle tartışılmıştır. İlk bölümde, postmodernizmin yeni dünya düzeni/küreselleşme ile bağlantısıirdelenmiş; ikinci bölümde, postmodernite, postmodernizm ve modernizm kavramlarınınkarşılaştırılması yapılmış; üçüncü bölümde, postmodern romanın gerçekliği nasıl temsil ettiğitartışılmış; dördüncü bölümde postmodern söylemde dil ve siyaset ilişkisi incelenmiş; beşincibölümde postmodern sanatın estetik anlayışı araştırılmış; altıncı bölümde postmodern anlatı ve kültürilişkisi belirlenmiş; yedinci bölümde postmodern edebiyatın özellikleri çözümlenmiş; sekizincibölümde postmodern romanın ana unsurları olan parodi, pastiş, ironi, metinlerarasılık, mekan vezaman kavramları tanımlanmış; dokuzuncu bölümde genel anlamıyla söylem ve onuncu bölümde isemetafor, söylem ve anlam ilişkisi kuramsal olarak tartışılmıştır. Kuramsal tartışma vetanımlamalardan sonra, şemsiye kavramlar olan `çokseslilik`, `üstkurmaca`, `gerçekliğin yitimi`,`algı kırıcılık ve yabancılaştırma` ve `insan tipolojisi` başlıkları altında, Türk romancı İhsan OktayAnar'ın Suskunlar, Efrasiyab'ın Hikayeleri, Kitab-ül Hiyel, Puslu Kıtalar Atlası, Amat veYedinci gün romanları ile İngiliz romancı John Fowles'un Fransız Teğmenin Kadını,Koleksiyoncu, Büyücü, Mantissa, Abanoz Kule ve Daniel Martin adlı romanları kıyaslanmıştır.Romanların postmodern öğelerini belirlemenin yanısıra, farklı iki kültür ve edebi anlayışıtemsil eden romancının, kültürel, düşünsel ve edebi yaklaşımlarını karşılaştıran tezde, biçimsel,üslupsal farklılıkların / benzerliklerin tespiti yapılmış ve işlenen izleklerle ortaya çıkan yeni insantipolojisinin karşılaştırılması amaçlanmıştır. Sonuç bölümü ise romanların postmodern söylemaçısından değerlendirilmesi ve karşılaştırılmasına ayrılmıştır.Anahtar Sözcükler: Postmodern Söylem; İhsan Oktay Anar; John Fowles; Postmodern Roman

Tha aim of this thesis is to re-define the term postmodernism, which has changed in recentyears, as related to the changing concepts, cultural structure and ways of life in our world, in terms ofart, culture, economy, ideology and language; and to determine the reflection of such a change inpostmodern novels. How postmodern elements are dealt with in İhsan Oktay Anar's and John Fowles'novels will be examined both in form and content.The thesis, first of all, focuses on the theoretical issues due to the conflicting nature ofpostmodern discourse. The multi-dimensional term is discussed in the first 10 chapters in detail fromdifferent angles. In the first chapter, the connection of postmodernism to the new world order /globalisation is analysed; in the second chapter, the concepts of postmodernism, modernism andpostmodernity are compared / contrasted; in the third chapter, how postmodern novel (re)presentsreality is discussed; in the fourth chapter, the politics and language relationship is examined; in thefifth chapter, the aesthetic concerns of postmodern art are studied; in the sixth chapter, the relationshipbetween postmodern novels and culture is determined; in the seventh chapter, the properties ofpostmodern literature are analysed; in the eight chapter, parody, pastiche, irony, intertextuality, spaceand time, all of which are the main constituents of postmodern novels are defined; in the ninthchapter, discourse as a general term is dealt with; and in the tenth chapter, the interaction amongmetaphor, discourse and meaning is discussed on a theoretical base. Following theoretical discussionsand definitions, the chosen novels by both writers are analysed under the comprehensive terms`polyphony`, `metafiction`, `loss of reality`, `defamiliarisation`, and `human typology`. The novelsexamined are Suskunlar, Efrasiyab'ın Hikayeleri, Kitab-ül Hiyel, Puslu Kıtalar Atlası, Amat andYedinci Gün written by the Turkish novelist İhsan Oktay Anar; and The French Lieutenant'sWoman, The Collector, The Magus, Mantissa, The Ebony Tower and Daniel Martin written bythe English novelist John Fowles.In the thesis, comparing and contrasting the cultural, ideologic and literary approaches ofboth novelists, who respresent two different cultures and artistic styles; stylistic and thematicdifferences and similarities are determined and the new human typology is discussed as regards thecultural, economic and political trends in the world. The conclusion part is devoted to the evaluationand comparison of novels with regard to postmodern discourse.Key Words: Postmodern Discourse; İhsan Oktay Anar; John Fowles; Postmodernist Novel