Saken Seyfullin`in `Kızıl At` poemasının yansıtmacı yaklaşımla incelenmesi (Aktarım-inceleme)

Abstract

Kazak şair Saken Seyfullin, baskıcı Çarlık Rusya'sının devrilip yerine Sosyalizmin Türkistan'da var olduğu bir dönemde eğitimini tamamlayarak Kazak sözlü geleneğinden de beslenerek fikirlerini oluşturmuş bir şairdir. Sosyalist devrim için gerek meydanlarda gerekse poetik olarak mücadele veren şair, eserlerinde Kazak topraklarındaki sosyalist devrimin nasıl gerçekleştiğini işlemiştir. Edebi kişiliğini ve eserlerini bu yöne kanalize etmiştir. Poetik olarak Sosyalist gerçekliği benimserken inandığı değer olan devrimin eleştirisini yapmaktan da geri durmamıştır. Kızıl At poemasında, Sosyalist devrimi Çarlık Rusya'sının baskısından kurtuluş olarak görmüş, sosyalizmin Kazak bozkırında yaptığı kolektifleştirmenin yanlışlıklarını devrimin ana prensiplerine bağlılıktan ayrılmadan eleştirmiş, kolektifleştirme sırasında meydana gelen ölümlerin ve açlığın sebebini yanlış politikalar uygulayan yöneticilere yüklemiştir. Devrim sırasında ekonomik kalkınma için öznenin nesneleştirilmesine karşı çıkmış, insan onurunu savunmuştur. Sosyalist gerçekçiliğin kuşatıcı ve ihlal edici baskısına karşın imgeler kullanarak vermek istediği iletileri muhataplarına ulaştırmıştır. Devrim sırasında oluşan aksamaları eleştirme yetkisini yine devrim için çalışan proletaryada görmüştür.Anahtar Sözcükler: Saken Seyfullin, Kazak halkı, Devrim, Sosyalizm, Kızıl At, Yansıtmacı kuram

Kazakh poet Saken Seyfullin completed his education in Turkestan during the collapse of the Tsardom of Russia and Socialism came into existence. He was familiar with Kazak verbal tradition and utilized it in order to develop his thoughts. The poet, who strove for socialist revolution not only in squares but also in his poems, studied how the socialist reform was accomplished in the Kazakh soils in his works. He canalized his literal character and his works in this way. While embracing socialist reality poetically he never abstained from criticizing the revolution.In Red Horse, he accepted the socialist revolution as a freedom from the pressure of Tsardom Russia, criticized the sosialist collectivization within the Kazakh deserts, without leaving the loyalty to revolution's principles. He blamed administrators for deaths and hunger during the collectivization. He stood against the objectifying the subjects for economical recovery during the revolution, defended the honour of human. He transferred his messages by applying symbols against the surrounding and derogatory pressure of socialist reality. He accepted the proletariat, which worked hard for the revolution, as the authority to criticize hitches occured during the revolution.Key Words: Saken Seyfullin, Kazakh people, revolution, Socialism, Red Horse, MimesisTheory