Bir kamu politikası olarak sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakıflarının yoksullukla mücadeledeki rolü (Arpaçay örneğinde ampirik bir çalışma)

Abstract

İnsanlığın var olduğu günden beri, bireysel ve sosyal bir problem olagelen yoksulluk olgusu, modern dönemde kapitalizm, globalleşme, ekonomik liberalizm ve onun yarattığı acımasız rekabet şartları gibi birçok çağcıl gelişmenin etkisiyle en şiddetli ve en derin dönemini yaşamaktadır.Dünyada, yoksullukla mücadelede devletlerin rolü ve işlevi ise, ülkeden ülkeye farklılık gösterebilmektedir. Ülkemiz açısından, Anayasamızın 2. Maddesine göre, Türkiye Cumhuriyeti Devleti, demokratik laik ve sosyal bir hukuk Devletidir. Bu çerçevede, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları, Sosyal Devlet ilkesinin bir gereği olup, sosyal hakların tesisinin sağlamakla görevle kamu kurumlarından biridir. İlk kez, 1986'da Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanunu ile Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonu'nun kurulmasıyla var olan Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları, bugün, illerde ve ilçelerde teşkilatlanan kamu kurumları olarak sosyal hizmetler vermektedirler. Bir Kamu Politikası Olarak Sosyal Yardımlaşma Ve Dayanışma Vakıfları'nın Yoksullukla Mücadeledeki Rolü (Arpaçay Örneğinde Ampirik Bir Çalışma), başlıklı bu çalışmanın amacı; bir kamu politikası olarak, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları'nın yoksullukla mücadeledeki etkisini irdelemek ve araştırmaktadır. Bu kapsamda çalışma; birinci bölümde kavramsal ve kuramsal çerçevenin; ikinci bölümde ise ampirik çalışmanın yer aldığı iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, yoksulluk olgusunun teorik ve kavramsal çerçevesi ile Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Fonu aracılığıyla hizmet veren Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları'nın idari, hukuki, mali yapısı ve yapılan yardımların mahiyeti ve türleri anlatılmıştır. İkinci bölümde ise, alan araştırmasının evreninin özellikleri, ampirik çalışmanın metodolojisi ve araştırma verilerinin analizi ve yorumlanmasına yer verilmiştir. Alan araştırmasında, Kars'ın Arpaçay ilçesinde içinde açık uçlu soruların da yer aldığı, yarı yapılandırılmış görüşme formunun kullanıldığı bir alan araştırması yapılmıştır. Alan araştırması çalışması için, hâlihazırda Arpaçay Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı'ndan hizmet ve yardım almakta olan 400 kişi ile yüzyüze görüşme yapılarak açık uçlu soruların da içinde yer aldığı bir anket uygulanmıştır. Vatandaşla yapılan ankette, yöre halkının daha çok hangi yardımlara ihtiyaç duyduğu, kendilerine yapılan sosyal hizmetleri bir hak olarak görüp görmedikleri, sosyal yardımların kendilerinde bir bağımlılık ilişkisi yaratıp yaratmadığı, aldıkları yardımların yaşamlarını rahatlatıp rahatlatmadığı ve yardımları yeterli bulup bulmadıkları gibi hususlar kapalı anket sorusu ile araştırılmıştır. Aynı anket formunda, katılımcıların aldıkları yardımlardan memnunlarsa neden memnun oldukları; memnun değillerse neden memnun olmadıkları konusu ile devletin yoksullukla mücadelesinde ne tür beklenti ve önerilerinin olduğu hususları ise açık uçlu sorularla irdelenmiştir.Böylelikle Arpaçay örneğinde, Sosyal Yardımlaşma Vakıfları'nın yoksullukla mücadeledeki rolü ve etkisi araştırılmış ve varsa sorunların çözümü konusunda doğrudan bu hizmetlerin muhataplarından çözüm önerileri alınmıştır.Böylelikle konunun doğrudan muhatapları üzerinden güncel sorunlar ve çözüm önerileri tespit edilmiştir. Elde edilen verilerin sosyal devlet, sosyal politikalar, yoksulluk, Sosyal Yardımlaşma ve Danışma Vakıfları gibi konularla ilgilenen akademik/idari, kişi ve kurumlara katkı sağlayacağı öngörülmektedir.

Since the day mankind emerged, the phenomenon of poverty, which is an individual and social problem, has been experiencing the most severe and deepest period under the influence of many modern developments such as capitalism, globalization, economic liberalism and the ruthless competition conditions created in the modern period.In the world, the role and function of states in fighting poverty can vary from country to country. In terms of our country, according to Article 2 of our Constitution, the Republic of Turkey is a democratic secular and social state of law. In this framework, Social Assistance and Solidarity Foundations are a requirement of the Social State initiative and are one of the public institutions with the task of providing social benefits.Social Assistance and Solidarity Foundations, with the establisment of the Fund for the Promotion of Social Assistance and Solidarity in 1986 for the first time by the Law for Encouraging Social Assistance and Solidarity, now provide social services as public institutions organized in provinces and districts.The aim of this study entitled Social Assistance and Solidarity Foundations in the context of Public Policy for Poverty Alleviation (An Empirical Study in the Case of Arpaçay), as a public policy, investigates the impact of Social Assistance and Solidarity Foundations on the fight against poverty.In this context, the study consists of two chapters, conceptual and theoretical framework in the first chapter and empirical study in the second chapter. In the first chapter, with the theoretical and conceptual framework of the phenomenon of poverty, the administrative, legal and financial structure of the Social Aid and Solidarity Foundations which provide services through the Social Assistance and Solidarity Fund and the nature and types of the aids are explained. In the second chapter, the characteristics of the field research subjects, the methodology of the empirical study and the analysis and interpretation of the research data are included.A field study using a semi-structured interview form was conducted in the Arpaçay district of Kars, where open-ended questions were also included. For the field study, a face-to-face interview was conducted to 400 subjects who are currently receiving services and support from the Arpaçay Social Assistance and Solidarity Foundation and a questionnaire including open-ended questions was implemented. The points such as whether the local people need more aid, whether they regard social services as a right, whether social assistance has created an addiction relation for them, whether the aid they are receive has relieved their lives and whether they can find this aid is enough were examined with a closed questionnaire. In the same questionnaire, the points about why participants are satisfied if they are satisfied with the aid they receive; if they are not satisfied, why they are dissatisfied, and what their expectations and proposals on the state's struggle with poverty are, were examined with open-ended questions.Thus, in the case of Arpaçay, the role and effect of the Social Assistance Foundations in the struggle against poverty were examined, and the solutions of the problems, if any, were received directly from those responsible for these services. Current problems and their solution proposals were identified directly via those responsible. It is expected that the data obtained will contribute to the academic / administrative, people and institutions dealing with issues such as social state, social policies, poverty, Social Assistance and Consultation Foundations.