Mirze Elekber Sabir`in `Hophopname` eserinde bağdaşıklık

Abstract

Üzerinde çeşitli çalışma olanakları bulunan dilin, kullanım olanaklarını ortaya çıkarmak üzere yapılan bu çalışmada Azerbaycan edebiyatının önemli şairlerinden Mirze Elekber Sabir'in Hophopname'de yer alan satira metinleri ele alınarak metindilbilimsel görünümleri ortaya konulmak istenmiştir. Şair toplumun her tabakasına hitap eden şiirleriyle dönemin Azerbaycan toplumunun sosyal yapısını göstermesi bakımından önem arz etmekle birlikte Azerbaycan edebiyatında bir dönüm noktasıdır. Bu nedenlerden dolayı bizde çalışmamızda satira metinleri üzerinde dilbilimsel bir çalışma yapma olanağı bularak dil ve edebiyatın birbirini tamamlar nitelikte iki unsur olduğu ortaya koymaya çalıştık. Çalışmamızın giriş bölümünde şairin, yaşadığı dönemin, Molla Nasreddin dergisinin ve satira metinlerinin konuları hakkında bilgiler verilmiştir. Satira metinlerinin çözümlenme aşamasından önce dilbiliminin ve metindilbilimin gelişimi hakkında bilgiler verilerek çözümlemenin daha iyi anlaşılması için çeşitli açıklamalar yapılmıştır. İnceleme metinlerimizin çözümlenme aşamasında ise, eserlerde sıkça rastlanılan bağdaşıklık unsurlar üzerinde çeşitli sınıflandırmalar yapılmıştır. Artgönderim, zaman ve kip, eksiltili yapılar ve bağlayıcı öğeler başlıkları altında satira metinleri incelenmiştir. Çalışmamızın sonunda, metinlerin anlaşılırlığını artırmak amacı ile İnceleme metinlerinde yer alan ağırlıklı olarak Arapça ve Farsça kelimelerden sözlük hazırlanmıştır.Anahtar Kelimeler Mirze Elekber Sabir, Hophopname, satira, bağdaşıklık, metindilbilim

İn this study done with the aim of revealing the usage possibilities of the language on which there are various working opportunities. Mirze Elekber Sabir's one of the most important poets of Azerbaijan Literature satire texts taking part in Hophop Name have been revealed. Because of these reasons, we have found an opportunity of working linguistics over the satire texts and tried to reveal that language and literature are two components completing each other. The poet is very important in terms of demonstrating the social structure of that period's Azerbaijan society by his poems adressing each layer of the society and he is also a milestone of Azerbaijan Literature. At the introduction part of our work, some information has been given about the poet, the period he lived, Molla Nasreddin magazine and the topics of satire texts. For a beter understanding of the analysis, various explanations have been done by giving information about the evolution of linguistics and text linguistics before the stage of satire texts analysis. At the analysis stage of our examination texts, various classifications have been done about the cohesion elemants frequently available in the texts. Satire textshave been examined under the titles of anaphora, time and made elliptical structures and linking elements. At the end of our study, with the aim of increasing the intelligibility of the texts, adictionary has been prepared including mainly Arabic and Persion words of the examination texts.Key Words: Satire, Cohesion, Mirze Elekber Sabir, Hophopname