Parlamenter sistem ile başkanlık sisteminin karşılaştırılması ve Türkiye`de Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin imkanları

Abstract

Siyasal yönetim sistemleri, siyasal sistem içinde önemli bir yer tutmaktadır. Bu tez çalışmasının ana temasını oluşturan başkanlık sistemi sadece son dönemlerin değil Türk siyasal hayatının hemen hemen her döneminde en fazla tartışılan konuların başında gelmektedir. Türkiye siyasal hayatının neredeyse her döneminde, en uygulanabilir yönetim sisteminin ne olduğu arayışını hep sürdürmüştür. Bu süreçte farklı hükümet sistemleriyle karşılaşılmış; Osmanlı imparatorluğundan, Cumhuriyet tarihine kadar olan süreçte, monarşiden, meşruti monarşiye, parlamenter sistemden başkanlık sistemine kadar farklı siyasal sistemler uygulanmıştır.Bu kapsamda bu çalışmanın temel argümanı Türk tipi Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin, Türk siyasal kültürüne en uygun siyasal yönetim sistemi olduğu şeklindedir. Ancak şunu da göz artı etmemek gerekir ki, Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi tüm yönleriyle kusursuz bir yönetim sistemi olsa dahi hükümet sistemleri tek başına bir toplumu tümden ihya edecek güce sahip değildir. Nitekim bir toplumun hükümet sistemi o toplumun siyasal sistemini oluşturan çeşitli ve çok sayıdaki bileşenden yalnızca biridir. Bir toplumun siyasi açıdan her yönüyle ihya olabilmesi için diğer faktörlerin yani, seçim sisteminin, parti sisteminin, siyasal kültürün, halkın eğitim durumunun, siyasal katılım ve bilgi düzeyi gibi birçok farklı değişkenin de mükemmel olması gerekmektedir.Türk siyasal hayatı açısından, birçok siyaset bilimciye göre, Parlamenter sistemin koalisyon hükümetlerine neden olması ve yürütmede çift başlılığı sebebiyet vermesi, bu yönüyle de hükümet istikrarsızlıklarını beraberinde getirmesi parlamenter sisteme yöneltilen en önemli eleştirilerdendir. Sürekli kısa süreli koalisyonlarla yönetilen ülkemizde seçimlerin sık sık yapılması ve iktidarın kısa sürede değişimi ile uzun süreli planlar yapılamamasına neden olmakta ve bu ülkemizin gelişimine büyük darbeler vurmuştur. Bu yüzden ülkemizde hükümet sistemi değişikliği sürekli tartışma konusu olmuştur.Ülkemizde uzun tartışma ve çalışmalar sonucunda demokratik bir şekilde oluşturulan ve 16 Nisan 2017 tarihinde yapılan referandum ile birlikte, oy kullanma yeterliliğine sahip vatandaşların %51,4 ünün evet oyuyla, ülkemize has özellikler barındıran Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemini kabul etmiştir. Türkiye'nin cumhurbaşkanlık sistemine geçişi anlık bir kararla veya ideolojik bir yaklaşımla değil, Türkiye'nin ekonomik, siyasi, kültürel ve sosyal hayatı açısından uzunca yapılan tartışmalar ve deneyimler sonucunda karara bağlanmıştır. Referandum sonucuyla toplumun çoğunluğu Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'nin gelmesi konusunda genel bir irade ortaya koymuştur.Bu çalışmanın temel amacı son dönemlerde sıklıkla tartışılan Başkanlık Sistemi bağlamında özelde ise Türkiye Tipi Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'nin ne olduğunu ortaya koyarak bu sistemin Türk siyasal sistemi açısından imkânlarını irdelemektir.

Political government systems holds a great importance amongst the political system. Presidential system which constitutes the main essence of this thesis is not only under recent debates but also every periot of Turkish political life. For, the search for the optimum method in Turkish political life was almost always continued. In this process, a deal of government systems has been seen and somehow different political systems were in use from monarchy to constitutionalist monarch and from parliamentary system to presidential system on the way of the empire to the Repuplic.In this sense, the main argument of this work is that the Turkish Style of 'Presidential Government System' is the most compatible one according to Turkish political system. However, government systems are not capable of reviving the society as a whole, even though they are the most perfect governmental systems. Hence, a government system of a society is solely a part of what compose the political system in that country. In this perspective, election system, party system, political culture, education level of the people, political participation culture and possibilities must be perfect for a country to be politically revived.According to many political scientists in the literature, parliamentary system causes coalition goverments and makes enforcement being double-headed. So, it is the core element here to be criticized. In our country which is conducted by short term coalitions, elections are taken place and power is changed hands in short times give a way not to make long term plans and this makes our country's development slow.In the current phase, 'Presidential Government System' was accepted after the long debates and works, with the great proportion of voters by the referendum of 16 April 2017. In this context, Turkey's passing to the 'Presidential Government System' is not originated by an impulsive decision but rather the discussions and experiments that were longly made about Turkey's economical, political, cultural and social life.Essential aim of this work is to analyze the means of Turkish Style of 'Presidential Government System' and the definition of that under the general framework of presidential system that has been discussed a lot lately.