Dönüşümcü liderliğin örgütsel vatandaşlık davranışına etkisi: İlköğretim ve ortaöğretim okullarında bir araştırma

Abstract

Bu araştırmanın amacı; okul yöneticilerinin dönüşümcü liderlik stilleriyle öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Araştırmanın verileri 2018-2019 eğitim-öğretim yılı ikinci döneminde, Antalya ili, Gazipaşa ilçesindeki ilköğretim ve ortaöğretim devlet okullarında çalışan 159 öğretmenden anket yöntemiyle elde edilmiştir. Elde edilen araştırma verileri; frekans, korelasyon ve çoklu regresyon analizleri ile çözümlenmiştir. Elde edilen analiz sonuçlarına göre; yöneticilerin dönüşümcü liderlik özelliklerinin öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışları üzerinde pozitif yönlü ve anlamı bir etkisi vardır. Dönüşümcü liderlik alt boyutları bağlamında bakıldığında; dönüşümcü liderliğin ilham verici motivasyon ve bireysel ilgi boyutlarının, örgütsel vatandaşlık davranışına pozitif yönlü ve anlamlı bir katkısı varken; karizma ve entelektüel özendirme boyutlarının anlamlı bir katkısının bulunmadığı görülmektedir. Örgütsel vatandaşlık davranışının alt boyutları kapsamında incelendiğinde ise dönüşümcü liderliğin; örgütsel vatandaşlık davranışının yardımlaşma, centilmenlik, vicdanlılık ve sivil erdem boyutları üzerinde anlamlı ve pozitif yönlü bir etkisi olduğu görülmektedir.

The aim of this research is to study the relation between administrators' transformational leadership styles and teachers' organizational citizenship behaviors. The data of this research have been gathered through surveys conducted on 159 teachers working in the 2018-2019 school year in primary and secondary state schools in Gazipaşa district of Antalya. The research datas have been analyzed via frequency, correlation and multiple regression analysis. According to the analysis results, administrators' transformational leadership has a positive and significant impact on teachers' organizational citizenship bahavior. When further evaluated within the sub-dimensions of transformational leadership, it has been observed that transformational leadership's inspirational motivation and individualized consideration dimensions have positive and significant impact on teachers' organizational citizenship behaviour while charisma(idealized influence) and intellectual stimulation dimensions have no significant impact. When studied in scope of sub-dimensions of organizational citizenship bahavior, it has been observed that transformational leadership has a positive and significant impact on organizational citizenship's helping behavior, sportmanship, conscientiousness and civic virtue dimensions.