Vergi Hukukunda zorunlu ifşa kuralları

Abstract

OECD ve G20 ülkelerinin katılımıyla hazırlanan Şubat 2013 tarihli Matrah Aşındırması ve Kar Aktarımı raporunda 15 aşamalı bir eylem planı oluşturulmuştur. Bu çalışmanın konusu oluşturan OECD'nin 2015 tarihli BEPS 12. Eylem final raporunda `mandatory disclosure rules` kavramı `zorunlu ifşa kuralları` olarak çevrilmiştir. Özellikle ticari kazanç elde eden vergi mükellefleri, çeşitli özel nitelikli vergi danışmanlık kurumlarından vergi planları ya da tertipleri satın almaktadırlar. Bu tertipler çoğu zaman mükellefin özel ihtiyaçlarına göre şekillenen özgün çalışmalardır. Zorunlu ifşa kuralları, OECD tarafından üye ülkelere önerilen ve bu düzenlerin vergi idaresince takip edilebilmesini sağlayan tavsiye niteliğindeki kurallar bütünüdür. Zorunlu ifşa kurallarının genel amacı diğer vergi denetim ve denetleme yöntemlerine benzer bir şekilde vergisel şeffaflığı arttırmak, vergi idaresinin vergi kayıp ve kaçağını daha erken aşamalarda tespit etmesini sağlamak ve agresif vergi planlamasının önüne geçmektir. Diğer ifşa yöntemlerinden farklı olarak ise bu kurallar, özellikle vergi danışmalarının ve/veya onların müşterileri olarak, vergi planlama düzenlerini kullanan vergi mükelleflerinin, bu planları vergi idaresi ile paylaşmasını sağlamayı amaçlamaktadır. Bu sayede uygulanacak vergi planlamasının önceden yasal olup olmadığı, ne kadar vergi kaybına neden olacağını ve kimler tarafından ne amaçla kullanılacağı gibi kritik bilgilerin vergi idaresince öğrenilmesini sağlanmaktadır. Bu çalışma dahilinde öncelikle Türkiye'de henüz uygulanmayan ancak OECD tarafından önerilen zorunlu ifşa kurallarının incelenmesi büyük önem arz etmektedir. Zorunlu ifşa kurallarının neleri kapsadığı, kuralların hangi hukuki kişileri ilgilendirdiği, hangi hukuki kişiler üzerinde bir yükümlülük doğurduğu OECD raporları ve ülke rejimleri ele alınarak açıklanmaya çalışılmıştır. Çalışmanın devamında ise OECD'nin öngördüğü tasarımın Türk Hukukunu nasıl etkileyebileceği tartışılacaktır.

A 15-stage action plan was drawn up in the Base Erosion and Profit Shifting project in February 2013 with the participation of OECD and G20 countries. The subject of this study is the mandatory disclosure rules which are the action 12 of the OECD's BEPS project.Taxpayers, especially those who generate commercial profit, purchase tax plans or schemes from various specialized tax consulting agencies. These schemes are often original works that are tailored to the specific needs of the taxpayer. The mandatory disclosure rules are the entire set of rules recommended by the OECD to member states, which can be followed in tax administration. The general purpose of mandatory rules is to increase tax transparency in similar ways to tax audit and inspection methods and to enable tax authorities to detect tax losses and escalations earlier and to avoid aggressive tax planning.Unlike other disclosure methods, these rules aim to enable tax advisers and / or taxpayers as their clients who use tax planning schemes to share these with tax authorities. It is ensured that critical information like whether the applied tax planning is legitimate, how much tax loss will be created, and what information will be used by whom, shall be learned by the tax authority.Within the context of this study, it is of great importance to examine mandatory disclosure rules proposed by the OECD which are not yet implemented in Turkey. The context of mandatory disclosure rules and the responsible and involved legal entities will be examined taking into account the OECD reports on and country regimes. In the following chapters of the study, it will be discussed how the design which is stipulated by OECD can affect Turkish Law.