2014 Kırım krizi ve Karadeniz jeopolitiğinde denge politikası

Abstract

Bu çalışmada, Ukrayna ve Kırım siyasi tarihi incelenmiş olup XXI. yüzyılda iktidara gelen Putin'in siyaseti doğrultusunda revize edilen Yakın Çevre Doktrini üzerinden Rusya'nın Ukrayna ve Kırım siyasal hayatına etkisi ortaya konularak Kırım'da yapılan referandumun gayrimeşruluğu ve Kırım'ın Rusya'ya bağlanması kararının uluslararası hukukun boşluklarından ileri gelmiş olduğu ileri sürülmektedir. Ukrayna siyasi aktörlerinin bir yandan Kremlin ile olan ikili siyasetlerini geliştirirken, diğer yandan AB ile dostluk ilişkilerine yönelerek denge siyaseti güttüğü gibi Türkiye'nin de Ukrayna ve Kırım ile ilişkilerinde Batı ve Rusya ekseninde dengeyi gözettiğini söylemek mümkündür. Putin iktidarıyla birlikte hayata geçirilen stratejik politikalar ile Karadeniz jeopolitiğinde güç dengesinin değişmesiyle Rusya'nın Karadeniz'deki söz hakkı artarken, AB ve ABD bu durumdan rahatsızlığını sık sık dile getirmektedir. Türkiye açısından, Montreux Boğazlar Sözleşmesi temelinde Karadeniz'in güvenliği konusu hassasiyetini korumaktadır. Çalışmada Türkiye, Ukrayna ve Rusya eksenli ilişkiler çerçevesinde enerji güvenliği ve ticari ilişkiler ele alınarak Karadeniz'deki stratejik denge değişimi değerlendirilecek ve Batı'nın Karadeniz güvenliğine ve çalışmanın ana konusu olan Kırım'ın ilhakına yönelik tutumları analiz edilecektir.

In this study the history of Ukraine and Crimea has been analyzed and after presenting Russia's impact on Ukrainian and Crimean political life through the Near Abroad policy that was revised under Putin administration, it is claimed that the referandum in Crimea is illegitimate and the decision toincorporate Crimea to Russian Federation is a result of the gaps in international law. As political actors in Crimea followed a balanced policy by developing their mutual relations with Kremlim on the one hand and friendly relations with the EU on the other, Turkey also pursued a balanced policy between the West and Russia in its relations with Ukraine and Crimea. EU and US have frequently expressed their disturbance about the increase in Russian influence in the Black Sea as a result of new strategic policies followed by the Put-on administration which led to a shift in the balance of power in Black Sea geopolitics. For Turkey security of the Black Sea is still a delicate issue in terms of the Montreux Treaty. In this study within the axis of relations between Turkey, Ukraine and Russia, energy security and trade relations will be discussed while evaluating the strategic change in balance in the Black Sea region and the attitude of the West towards Black Sea security and the annexation of Crimea, which is the main topic of the study.