Üniversite öğrencilerinin sosyal girişimcilik eğilimleri ve hayırseverlik seviyeleri: İstanbul`da bir vakıf üniversitesi örneği

Abstract

Toplumsal sorunlara yönelik farkındalığın artmasıyla birlikte, sosyal fayda yaratan aktörlere de ilgi giderek artmaktadır. Bu bağlamda `sosyal girişimcilik` bir araştırma alanı olarak genişlemektedir. Öte yandan, sivil toplum alanında da faaliyetlerin giderek artması, bağışçılık ve gönüllülük konularını, dolayısıyla hayırseverlik kavramını ön plana çıkarmaktadır. Mevcut yazında sosyal girişimcilik ve hayırseverlik kavramlarını bir arada inceleyen çalışmaların sayısı ise göreceli olarak azdır. `Sosyal girişim` ifadesi göreceli olarak yeni kullanılmaya başlansa da, aslında geçmişten bugüne örnekleri sıkça görülen bir girişim türüdür. İnsanların ekonomik, sosyal ve çevre ile ilgili sorunları her geçen gün büyüyorken bu sorunlara çözüm getirme rolünü üstlenen sosyal girişimciler toplumsal fayda yaratmada önemli bir misyon yüklenmişlerdir. İş dünyasını girişimciler değiştirirken, toplumsal dönüşümü de sosyal girişimciler sağlamaktadır. Sosyal girişimciler toplumsal sorunları kurdukları girişimler yoluyla çözümlemeyi ve var olan problemlerin çözümüne katkı sağlamayı hedeflerler. Aynı geleneksel girişimciler gibi diğerlerinin göremediğini görüp yeni fırsatlar yaratırlar ve problemlere yeni yaklaşımlar bulup toplumun problemlerini gidermeye çalışırlar. Hayırseverlik ise genel olarak iyilik yapma ve ihtiyacı olanlara yardım etme olarak ifade edilmektedir. Osmanlı İmparatorluğu tarihinde kayda geçen pek çok vakfın olması hayırseverliğin Türkiye'de ne kadar büyük bir temel değeri oluşturduğunu göstermektedir. Bu çalışmanın amacı üniversite öğrencilerinin hayırseverlik seviyelerinin sosyal girişimcilik eğilimlerine etkisini incelemek, ayrıca sosyal girişimcilik eğilimlerinin ve hayırseverlik seviyelerinin oluşmasında ailenin ve demografik bilgilerin etkisini ortaya koymaktır. Bu doğrultuda İstanbul'da bir vakıf üniversitesinde öğrenim gören 147 üniversite öğrencisinden anket yoluyla veri toplanmıştır. Yapılan analizler sonucunda, hayırseverliğin sosyal girişimcilik eğilimine pozitif ve istatistiksel olarak anlamlı bir etkisi olduğu görülmüştür. Ailelerin son 5 yılda bir sivil toplum kuruluşuna bağış yapmış veya bu kurumlarda gönüllü çalışmalara katılmış olmalarının ise, öğrencilerin hayırseverlik seviyeleri veya sosyal girişimcilik eğilimleri üzerinde bir fark yaratmadığı tespit edilmiştir. Ayrıca bulgular ışığında hayırseverlik seviyelerinin cinsiyete göre farklılaştığı, sosyal girişimcilik eğilimlerinin ise öğrencilerin not ortalamalarına göre farklılaştığı ortaya konmuştur. Anahtar kelimeler: Girişimcilik, Sosyal Girişimcilik, Hayırseverlik

Increasing awareness of social problems has triggered an interest in actors creating social value. In this context, `social entrepreneurship` is developing as a research area. On the other hand, the increase in activities of non-governmental organizations (NGOs) has brought forward concepts like donating and volunteering, thus philanthropy. However, number of studies focusing on both social entrepreneurship and philanthropy is relatively limited. `Social entrepreneurship` is relatively a new term; however, there have been many examples of such enterprises throughout history. While economic, social and environmental problems of people grow day by day, entrepreneurs who are prone to social entrepreneurship have had an important mission in creating social value. While entrepreneurs are changing the business world, social entrepreneurs facilitate social transformation. Social entrepreneurs aim to solve social problems through establishing enterprises and to contribute to solutions of existing problems. Just like traditional entrepreneurs, social entrepreneurs see what others cannot see, create new opportunities, find new approaches to problems and try to solve societal problems.Philanthropy, on the other hand, can generally be understood as doing something good and helping those in need. Many charity foundations have been established in the history of the Ottoman Empire showing philanthropy as one of the main values in Turkey. This study aims to explore the impact of philanthropy on social entrepreneurship tendencies of university students, and to analyze the impact of philanthropic orientations of families on philanthropy levels and social entrepreneurship tendencies of these students. To achieve this aim, data has been collected from 147 students of a foundation university in İstanbul. Results showed that philanthropic levels of students have a positive and statistically significant impact on their social entrepreneurship tendencies. On the other hand, no significant differences in philanthropy levels or social entrepreneurship tendencies of students were detected between groups whose families were philanthropic (who donated to or volunteered for an NGO in the past 5 years) and not philanthropic (who did not donate to and did not volunteer for an NGO in the past 5 years). It was also found that philanthropy levels of students differ with regard to gender, whereas social entrepreneurship tendencies differ with regard to grade point average (GPA).Keywords: Entrepreneurship, Social Entrepreneurship, Philanthropy