Bölgesel güç ekseninde Türkiye-İran ilişkileri: Karmaşık karşılıklı bağımlılık teorisi bağlamında Suriye iç savaşı, Katar diplomatik krizi ve Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi bağımsızlık referandumu sorunlarına dayalı bir analiz

Abstract

Bu araştırma 380 yıldır sınır değişikliği yaşamayan ve iki komşu devlet olan Türkiye ve İran'ın kendi aralarındaki ilişkiyi karmaşık karşılıklı bağımlılık teorisi çerçevesinde incelemektedir. Bu kapsamda çalışma, Suriye iç savaşında iki ülkenin çıkar çatışması içinde olmalarına karşın, aynı dönemde yaşanan Katar Krizi ve Kuzey Irak bağımsızlık referandumu yaptıkları işbirliğini ele almaktadır. Suriye iç savaşında aralarında ortaya çıkan ihtilafa rağmen Astana süreçleriyle diyalog zemini oluşturulmaya çalışılmıştır. Türkiye, sınırında oluşabilecek olan terör koridorundan endişe duyduğunu dile getirmiş, Fırat Kalkanı, Zeytin Dalı ve Barış Pınarı Harekatlarını gerçekleştirmiş; İran, kendi çıkarlarına ters düştüğü için bu operasyonları en üst düzey politikacılarla eleştirmiş ve iki ülke arasında görüş çatışmasının nedeni olmuştur. 5 Haziran 2017 tarihinde Katar Diplomatik Krizi ve 25 Eylül 2017'de gerçekleşen Kuzey Irak bağımsızlık referandumları ile işbirlikleri meydana gelmiş her iki ülkede birlik çağrıları yapmıştır. Bölgede yaşanan bu gelişmelere bakıldığında Türkiye ve İran'ın kendi arasındaki ilişkileri ve tutumları karmaşık karşılıklı bağımlılık teorisi ile açıklanmaktadır.Anahtar kelimeler: Türkiye, İran, Karmaşık Karşılıklı Bağımlılık, Suriye, Katar, Kuzey Irak

This research is conducted to focus on the relationship of two neighbouring states Turkey and Iran, which did not have any changes on their mutual borders for 380 years, from the perspective of complex interdependence. In this context, the study examines the cooperation between the two countries during the Syrian civil war, despite the conflict of interest in the areas, the Qatar crisis and the independence referendum in northern Iraq. In spite of the conflicts between these two countries during the Syrian civil war, a dialogue was tried to be established with the Astana process. Turkey has voiced concerns about its border security and risks of a potential terror corridor near its borders and conducted operations Euphrates Shield, Olive Branch and Peace Spring; Iran has criticised these operations through the highest level officials for contradicting their best interests and these operations has been the cause of the conflict of views between these two countries. On 5 June 2017 The Qatar Diplomatic Crisis and 25 September 2017 the Northern Iraqi independence referendum both countries have cooperated and have called for unity in Qatar and Iraq. According to these developments in the region, the relationship between Turkey and Iran is explained by complex interdependence theory.Key words; Turkey, Iran, Complex Interdependence Theory, Syria, Qatar, Northern Iraq