Sürdürülebilir insan kaynağı yönetimi için bir karar destek modeli: Belirsiz fayda fonksıyonlu doğrusal-olmayan atama programı ile çalışan memnuniyetinin arttırılması

Abstract

Kurumların sahip olduğu en önemli kaynak şüphesiz insandır ve insan kaynağını en doğru şekilde kullanabilmeleri zaman ve paradan tasarruf etmelerini sağlar. İnsan kaynağı yönetiminin en önemli adımlarından biri ise iş-personel eşleştirme sürecidir. Bu süreçte başarı için işe yerleştirilecek adayın teknik yeterliliğinin yanı sıra görev alacağı pozisyon ile ilgili memnuniyet ve beklentilerini de düşünmek gerekir. Bu bağlamda, sunulan tez çalışması ile güncel bir yaklaşım olan sürdürülebilir insan kaynağı yönetimi altında, çalışan memnuniyetini arttıracak bir iş-personel atama karar destek modelinin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Geliştirilen karar destek modelinde çalışan memnuniyetini ölçmede fayda teorisi ve fonksiyonlarından yararlanılırken, optimal iş-personel eşleştirmesini gerçekleştirmede belirsiz fayda fonksiyonlu doğrusal-olmayan atama programı kullanılmıştır. Geliştirilen karar destek modeli ile hem çalışan memnuniyetinin ekonomik, sosyal ve çevresel faktörlere göre çoğunlukla doğrusal-olmayan bir şekilde değişiklik göstermesi durumu, hem de çalışan memnuniyetinde olabilecek belirsizlikler aynı anda hesaba katılarak, önceki modellerden daha gerçekçi bir yaklaşım sunulmuştur. Geliştirilen karar destek modelinin uygulaması kurgusal bir örnek üzerinden gösterilmiş, Monte Carlo benzetimi kullanılarak elde edilen sonuçlar duyarlılık analizi ile istatistiksel bağımsızlık ve bağımlılık durumları altında incelenmiştir. Bu sayede çalışmanın özgün tarafı detaylı olarak irdelenmiştir.

It is no doubt that the most significant resource for organizations is human capital and the optimal utilization of human capital enables them to make savings both from time and money. One of the most critical phases of human resource management is the job-personnel assignment process. For success in this process, it is necessary to consider a job candidate's satisfaction and expectations with regard to the job that he/she will be assigned, in addition to his/her technical competencies. Considering this fact, in the context of sustainable human resource management which is a topic highligted in the extant literature, this research aims to develop a job-personnel assignment decision support model that can be used to improve employee satisfaction. While the model developed makes use of the utility theory and its functions in measuring employee satisfaction, it employs a non-linear assignment program with uncertain utility functions to determine the optimal job-personnel match. By taking into account both non-linearities and uncertaities in employee satisfaction changing with respect to economic, social and environmental factors, the model developed provides a more realistic approach than the provious models do. An illustration of the model developed is presented with a hypothetical example where the results obtained through Monte Carlo simulation are statistically interpreted. To elaborate the contribution further, a sensitivity analysis is conducted, and the results are analyzed under both statistical independence and dependence assumptions.