Mesane karsinomunda doku/serum matriks metalloproteinaz-9 (MMP-9) ile nitrik oksit (NO) arasındaki ilişkiye doku matriks metalloproteinaz inhibitörü-1 (TIMP-1)`in etkisi

Abstract

VI. ÖZET Mesane kanseri prostat kanserinden sonra gelen en sık ürolojik kanserdir. Son 20 yılda her iki cinste %33 oranında artış göstermiştir. Popülasyonun karakteristiğine, hastalığın risk grubuna ve izleme süresine bağlı olarak yüzeyel mesane kanserlerinin %60-80'i nüks etmekte ve %2-50'si ise progresyon göstermektedir. Bu nedenle nükslerin önceden saptanabilmesi hastalara hem radikal hem de daha ekonomik tedavi edilebilme olanağını sağlayabilir. İleri evredeki Mesane Ca'nın ise erken tanı alması bu vakalara uygulanacak olan tedavi stratejilerini değiştirerek prognozu iyiye götürebilir. Diğer taraftan invazyon riskinin yüksek olduğu çeşitli markerlarla saptanan süperfisiyal tümörler için de konservatif tedavi yerine erken dönemde sistektomi uygulanabilir ve böylece hastalığın ileride göstereceği kötü progresyonun önüne geçilebilir Bu çalışmada Mesane karsinomunda doku/serum MMP-9 ile NO arasındaki ilişkiye TIMP-1'in etkisi araştırıldı. Bu amaçla hematüri şikayeti ile gelen ve Mesane Ca tanısı konan 15 kişiden, hasta grubu (n=15 yaş: 43-82), Mesane Ca tanısı konmayan 23 kişiden de kontrol grubu (n=23 yaş:45-70) oluşturuldu. Hasta grubundaki bireylerden kan numuneleri pre-op ve post-op 12.saatte, idrar numuneleri ise pre- op ve post-op 3. günde toplandı. Ayrıca tümör dokusu da operasyon sırasında alındı. Doku, serum ve idrar numunelerinde MMP-9 ve TIMP-1 düzeyleri ölçüldü. NO ise idrar numunelerinin dışındaki tüm numunelerde çalışıldı. Kontrol grubundan ise doku ile birlikte bir kez serum ve idrar numunesi alındı ve hasta grubundaki tüm parametrelere kontrol grubunda da bakıldı. Yapılan çalışmalar sonucunda hasta grubu doku, pre-op serum, pre-op idrar MMP-9 düzeyleri kontrol grubundan anlamlı olarak yüksek bulunmuştur (doku ve pre-op serum; p<0,001, pre-op idrar; 91p<0,05). Kontrol grubu ile karşılaştırıldığında, hasta grubu doku NO ve TIMP-1 düzeylerinin de anlamlı olarak yüksek oldukları görülmüştür (p<0,05). Hasta grubu doku, pre-op idrar ve pre-op serum MMP-9/TIMP-1 oranı da kontrol grubu ile karşılaştırıldığında anlamlı olarak yüksek bulunmuştur (doku ve pre-op idrar; p<0,001, pre-op serum p<0,05). Hasta grubu post-op serum MMP-9/TIMP-1 oranı aynı grup içinde pre-op serum MMP-9/TIMP-1 oranı ile karşılaştırıldığında da anlamlı bir yükseklik görülmüştür (p<0,05). Multiple lineer regresyon analizinde MMP-9-NO korelasyonlarına bakıldığında ise sadece hasta grubunda post-op serumda anlamlı bir korelasyon bulunmuştur (r=0,576,p<0,059). TIMP-1-NO korelasyonu ise sadece kontrol grubunda doku düzeyinde anlamlı bulunmuştur (r=0,449 p<0,05). Hasta grubunda TIMP-1-NO korelasyonu saptanmamıştır. Sonuç olarak NO Mesane Ca'da MMP-9 aktivasyonunu arttırmış olabilir. Ancak TIMP-1'in MMP-9 ile NO arasındaki ilişkiye etkisi görülmemiştir. Bunun dışında hasta grubu idrar MMP-9 düzeylerinin ve hasta MMP-9/TIMP-1 oranlarının kontrol grubuna göre anlamlı yüksek bulunmuş olması da önemli bir başka sonuçtur. Noninvaziv olan bu testlerin daha büyük bir Mesane Ca hasta populasyonunda çalışılarak tanı testi olarak kullanılabilirliği araştırılmalıdır. 92

VII. SUMMARY Bladder cancer is the second most important urological cancer following prostate cancer. In last 20 years, 33% increase has been observed in both gender. Depending on population characteristics, risk groups and monitorization duration, 60-80 % recurrences are observed in superficial bladder cancer and 2-50 % of it shows progression. For this reason, determination of recurrences enable both radical and economical treatment modalities. Early diagnosis of high stage bladder cancer will improve the prognosis by changing treatment strategies. On the other hand, cystectomy could be the choise instead of conservative treatments in superficial tumors which have a high invasion risk. In this study, the effects of TIMP-1 on the relations between tissue/serum MMP-9 and NO have been investigated. Patients with bladder cancer (n=15) and normal individuals (n=23) were included into the study. MMP-9 and TIMP-1 levels were measured in pre operative and post-operative serum and urine samples as well as tissue samples of patients. In normal individuals, MMP-9 and TIMP-1 levels were measured in serum and urine samples. NO measurements were carried out in all samples except urine samples. MMP-9 levels were found to be statistically significant in tissue, pre operative serum and urine samples in patients than those in normals. Also, tissue NO and TIMP-1 levels in patients were statistictically significant than those in controls. Moreover, MMP-9/TIMP-1 ratios were found to be statistically higher in tissue and pre-operative urine samples in patients than those in controls. It has been observed that, NO increases MMP-9 activation in bladder cancer. But, no effects of TIMP-1 on the relation between MMP-9 and NO have been documented. 93The other most important results of this study are the higher urinary MMP-9 levels and MMP-9/TIMP-1 ratios in patients than those found in normal individuals. It is concluded that these non-invasive tests should be measured in the urine samples of large population of patients with bladder cancer 94