Türkiye`de ve Almanya`da sokak çocuklarına uygulanan eğitim programlarının karşılaştırılması ve bir model önerisi

Abstract

ÖZET TÜRKİYE'DE VE ALMANYA'DA SOKAK ÇOCUKLARINA UYGULANAN EĞİTİM PROGRAMLARİNİN KARŞİLAŞTİRİLMASİ VE BİR MODEL ÖNERİSİ TUNCEL, Meriç Kanbur Doktora Tezi Eğitim Bilimleri Bölümü Danışman: Prof. Dr, Nuray SENEMOGLU Temmuz 2003, xviii + 420 sayfa Bu çahşmartırı amacı; Türkiye'deki sokak çocuklarının durumunu yasal boyuttan başlayarak eğitim çalışmaları kapsamında yer alan etkinliklere kadar irdelemek, eğitim programlan ile ilgili dokümanlar yardımıyla program geliştirme çalışmaları için önerilerde bulunmaktır. Bunu yaparken de bu sürece daha önceden girmiş, önemli aşamalardan geçerek belirli bir düzeye gelmiş Avrupa Birliği üyesi ülkelerden biri olan Almanya'nın sokak çocuklarına sunduğu eğitim olanakları Türkiye ile karşılaştırılmış, farklılıklardan hareketle öneriler geliştirilmiştir Araştırmanın örneklemini oluşturan kurum ve kurum elemanları, tipik durum örnekleme yöntemi ile seçilmiştir Araştırmada nitel araştırma deseni kullanılmıştır. Kurum elemanlarının görüşleri yan yapılandırılmış görüşme yöntemi ile toplanmıştır. Araştırmanın verileri, Program Geliştirmenin üç boyutu ve bu boyutlara ilişkin temel konuları kapsayan on soruluk bir görüşme formu ve doküman analizi kullanılarak toplanmıştır. Toplanan veriler içerik analizi tekniği ile analiz edilmiştir. Araştırmada aşağıdaki sonuçlara ulaşılmıştır: 1. Türkiye'de ve Almanya'da sokak çocuklarına uygulanan eğitim programlarındaki hedeflerin işaret ettiği davranış değişikliklerini saptamakamacsyla yapılan inceSemelerde; hizmet verilen alanlara kabul edilecek çocukların sahip olduktan özellikler ile ilgili Türkiye'de genel ifadeler kullanılırken, Almanya'da bu özelliklerin çeşitli problem alanlarıyla özdeşleştirilerek daha spesifik hale getirildiği görülmektedir, Almanya'da bilişsel, duyuşsal ve devinişsel alanda hedef ifadelerinin belirlendiği, özellikle duyuşsal alana ağırlık verildiği; Türkiye'de ise ana hatlarıyla hedef ifadelerinin yer aldığı, ancak yeterince ayrıntıya inilemediği söylenebilir. Almanya'da güç koşullarda yaşayan çocuklara barınma, eğitim ve rehabilitasyon hizmeti veren kurumların uzak hedeflerini işaret eden ve onların bu faaliyetlerini destekleyen hukuki dayanaklar bulunmakta, Türkiye'de ise bu konudaki pek çok alanda net ifadeler bulunmamaktadır. Üstelik bu çocuklar île ilgili mevcut yasalar da farklı konu başlıkları içine dağılmış durumdadır. 2. Türkiye'de ve Almanya'da sokak çocuklarına uygulanan eğitim programlarındaki hedefleri gerçekleştirmek üzere eğitim durumları kapsamında yer alan içerik, öğretim mekanı ve alanı, yöntem ve teknik, öğretim elemanının seçimi, merkez örgüt ite yerel örgüt arasındaki ilişki, okul içi ve okul dışı faaliyetler başlıklarında Almanya'nın lehine olumlu etkinliklerden söz etmek mümkündür, 3. Türkiye'de ve Almanya'da sokak çocuklarına uygulanan eğitim programlarındaki hedeflerin gerçekleşip gerçekleşmediğini tespit etmek amacıyla kurumun değerlendirilmesi için etkinliklerin neler olduğu ile ilgili incelemelerde; her iki ülkede de konuya ilişkin herhangi bîr veriye rastlanmamıştır. Buna rağmen bu çocukların eğitim ve rehabilitasyonları için kurum bazında yapılacak her türlü harcamanın, gerçekte toplumun kendi geleceğini kurtarması yönünde yaptığı birer yatırım olduğu kabul edilmelidir. Çocukların değerlendirilmesinde ise, özellikle Türkiye'de uzman personelin görev yaptığı alanın gereğine uygun ölçme ve değerlendirme tekniklerini kullandıkları söylenebilir. Anahtar Kelimeler: Sokak Çocukları Sokak Çocuklarının Eğitimi Sokak Çocuklarına Uygulanan Eğitim Programları

ABSTRACT COMPARISON OF THE CURRICULUM APPLIED TO THE STREET CHILDREN IN TURKEY AND GERMANY AND A MODEL SUGGESTION TUNCEL, Meriç Kartbur Ph.D, Department of Educational Sciences Advisor: Prof. Dr. Nuray SENEMO?LU July 2003, xviii + 420 pages The purpose of this study is to investigate the status of street children in Turkey and to make offers for curriculum development studies by means of curriculum documents. These investigations are conducted between regulations and educational studies. When those investigations are conducted, educational opportunities offered to the street children in Germany are compared with those children in Turkey and suggestions have been developed by means of differences. Germany, a member of the European Union, have been involved in those studies early, passed important stages and have a reliable level. The organization and members of the organization which constitute the samples of the study have been selected by means of typical situation sampling method. The qualitative research design has been used in the research. The opinions of members of the organization have been collected by the method of semi-structured interview. The data have been collected by using a ten-question in the interview form and a document analysis which include main subject about the three dimensions of curriculum development. Collected data have been analyzed by the content analysis technique. The following results have been found in this study: 1, These investigations have been done to determine behavior changes toward the purpose of curriculum applied to the street children in inTurkey and Germany. In Turkey, while general expressions are used about the children who are excepted for the places where serves are given, it is seen that those characteristics are getting more specific and are related to some areas with individual problems in Germany. The behavioral objectives in the area of cognitive, affective and psychomotor domains are identified in Germany, especially in the affective domain. In Turkey, objectives are defined in general, but they aren't defined behaviorally in detail. Although there are some regulations supporting aims and activities of organizations serving sheltering, education and rehabilitation for children who are living under difficult conditions in Germany, there are no clear expressions concerning about above subjects in Turkey Also, there are no clear, specified regulations concerning those children. 2. in order to fulfill the objectives, which are applied to street children, in the curriculum, it is possible to talk about positive activities in the favor of Germany comparing with Turkey regarding content, training place and field, method and techniques, selection of the faculty members, the relation between central organization and local organization, activities in and out of the school. 3. These investigations have been done in order to determine whether the objectives of curriculum, which are applied to the street children in Turkey and Germany, are fulfilled or not. There have not been found any data in relation with this subject in both countries. However, any expanses for education and rehabilitation of these children which will be paid by organization should be accepted as an investigation for a good future of the society. In the evaluation of the children, in terms of health, psychological problems, communication skills, social skills, etc., especially in Turkey, it can be said that specialist personal can use evaluation and measurement techniques depending on their field. KeyWords: Street Children Education of Street Children Curriculum Which are Applied to the Street Children IV