Erken postpartum dönemde meme başı ağrısı ve çatlaklarının önlenmesinde anne sütü ve zeytinyağının etkisi

Abstract

Araştırma erken postpartum dönemde meme başı ağrısı ve çatlaklarının önlenmesinde anne sütü ve zeytinyağının etkisini karşılaştırmak amacıyla müdahale çalışması olarak yapılmıştır.Araştırma, Adnan Menderes Üniversitesi Uygulama ve Araştırma Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Kliniği ve BSK Anka Hastanesi Doğum-Kadın Sağlığı ve Hastalıkları Kliniği'nde yapılmıştır. Örneklemi 13'ü anne sütü, 13'ü zeytinyağı ve 13'ü kontrol grubu olmak üzere 39 anne oluşturmuştur.Veriler, araştırmacı tarafından soru formu 1, 2, 3, izlem formu, emzirme gözlem formu ve Görsel Kıyaslama Ölçeği kullanılarak hastanede ve/veya ev ziyareti sırasında yüzyüze görüşme yöntemi ve annelerin öz bildirimleri ile toplanmıştır. Veriler tanımlayıcı istatistikler, Exact Ki-kare, Kruskal Wallis Anova, Friedman ve McNemar testi ile değerlendirilmiştir.Anne sütü grubu ilk 4 gün (%61.5-%92.3), zeytinyağı grubu 2-5. gün (%69.2-%76.9), kontrol grubu 4-8. günlerde (%69.2-%84.6) meme başı ağrısı yaşamıştır. Ağrı en fazla emzirme başlangıcı ve sırasında yaşanmış (p<0.05) ve en az şiddette deney grubunda belirtilmiştir (p<0.05). Yaşanan ağrıda anne sütü ilk güne göre 9 ve 10. günde, zeytinyağı 2-5. günlerde, kontrol grubunun uygulamaları ise 4-8. günlerde etkili olmuştur (p<0.05).Meme başı çatlağı anne sütü ve kontrol grubunda (%92.3), zeytinyağı grubuna göre (%69.2) daha fazla görülmüştür. Uygulamalar anne sütü grubunda 2-5 ve kontrol grubunda 2-7. günlerde farklılık yaratmış (p<0.05), zeytinyağı grubunda ise yaratmamıştır (p>0.05). Uygulamalar en fazla anne sütü (6-12 kez) ve zeytinyağı (3-10 kez), en az kontrol grubunda (5-8 kez) yapılmıştır (p<0.05). Anne sütü grubunun hepsi, zeytinyağı ve kontrol grubunun %84.6'sı uygulamalardan memnundur.Sonuç olarak, meme başı ağrısı ve çatlağının önlenmesinde anne sütü, zeytinyağı ve özellikle kontrol grubunun yaptığı uygulamalara göre daha etkilidir.Anahtar kelimeler: Meme başı ağrısı ve çatlağı, emzirme, anne sütü, zeytinyağı.

This interventional study was carried out on early postpartum period to compare the effects of mother?s milk and olive oil on protection of nipple pain and nipple cracks.The study was carried out at the Gynecology and Obstetrics Clinics of Application and Research Hospital of Adnan Menderes University and BSK Anka Hospital. Study sample included 39 mothers; each 13 mothers applied mother?s milk or olive oil while remaining 13 served as controls.Data were collected by using the questionnaires 1, 2 and 3, follow-up form, breastfeeding observation form and Visual Analog Scale and/or via self-reports of mothers at the hospitals or by home visits by face-to-face interviews. Data were evaluated by descriptive statistics, and Exact Chi-squire, Kruskal Wallis Anova, Friedman and McNemar tests.Mothers in the breast milk group experienced nipple pain in the first 4 days (61.5%-92.3%), olive oil group in the 2-5th days (69.2%-76.9%) and controls in the 4-8th days (69.2%-84.6%). Pain was experienced mostly at the beginning of and during the breastfeeding (p<0.05), and was stated least severity at the experimental groups. Compared to the first day, mother?s milk caused a significant difference at the 9 and 10th days, olive oil at the 2-5th days and the applications of control groups at the 4-8th days (p<0.05).Nipple cracks were seen much more on the mother?s milk and control group (92.3%) than those applying olive oil (69.2%). The practiced application made a difference between 2-5 days in breast milk group and 2-7 days in control group (p<0.05), it made no difference in olive oil group (p>0.05).Applications were practiced at most by the mothers in breast milk (6-12 times) and olive oils (3-10 times) groups, and at least by control group (5-8 times) (p<0.05). All mothers in mother?s milk group and 84.6% of mothers in olive oil and control groups were satisfied with the applications.In conclusion, breast milk was found to be more effective in protection of the nipple pain and cracks than olive oil and especially the applications of control group.Key words: Nipple pain and cracks, breastfeeding, breast milk, olive oil.