Tıkanma ikteri oluşturulan ratlarda karaciğerde apopitotik indeks ve p53 ekspresyonunun incelenmesi

Abstract

Amaç: Tıkanma sarılığı, cerrahi olarak tedavi edilmesi gerekli bir hastalık grubudur. Tıkanma sarılığı bulunan hastalara uygulanan safra yolları girişimlerinin komplikasyonları nedeni ile morbidite ve mortalitesi çok yüksektir. Ana komplikasyonlar sepsis ve renal yetmezliktir.Apoptosis, DNA bağımlı hücrelerde fizyolojik ve patolojik durumlarda meydana gelebilen yüksek düzeyli bir planlı hücre ölümü mekanizmasıdır. Birçok doku ve özellikle deri, barsak ve immün sistem hücrelerinin düzenli olarak yenilenmesi için apoptosise ihtiyaç duyarlar. Apoptosis iskemik kalp hastalığına, felce, nörodejeneratif hastalıklara, sepsis ve multi organ disfonksiyon sendromunda hakim roldedir. Anlaşılmaktadır ki apoptosisi bloke edebilecek olan farmakolojik ajanların geliştirilmesi sepsis tedavisine rehberlik edebilecek alışılmamış tedavi yaklaşımlarını gündeme getirebilecektir.Çalışmanın amacı, deneysel olarak tıkanma sarılığı oluşturulan ratlarda, tıkanma sarılığında mortalite ve morbiditeyi etkileyen septisemi sürecinde önemli bir yer tuttuğuna inanılan apoptosisin karaciğerdeki düzeyinin histolojik olarak belirlenmesidir.Materyal ve metod: Bu deneysel çalışma Afyon Kocatepe Üniveristesi Tıp Fakültesi Deneysel Cerrahi ve Araştırma Bölümü laboratuvarında, Kocatepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Hayvan Etik Kurulu onayı ile gerçekleştirildi. Ağırlıkları 270 -320 gr arasında değişen 20 adet erkek cins wistar -albino rat ile gerçekleştirilmiştir. Denekler sekizerli iki gruba ayrıldı. Her iki grupta da koledok izole edildi ( Şekil 4 ) ve kontrol grubunda bu aşamada cerahi sonlandırılırken çalışma grubunda 4-0 ipek ile koledok iki ayrı yerinden bağlandı ve ligatürler arasından tam kat olarak kesildi. Yedinci günün sonunda deney hayvanlarının kuyruklarından kan alındı ve sonuçları istatistiksel olarak analiz edildi. Deney hayvanları histolojik inceleme için karaciğer örneklemesi ve sakrifikasyon amaçlı ikinci kez postoperatif 7. günde eski insizyon üzerinden anestezisi sağlanarak opere edildi ve acı duymamalarına özen gösterildi. Deney ve Kontrol gruplarından alınan karaciğer dokusu örnekleri %10'luk nötral formaline konulmak suretiyle fikse edildi. İmmünohistokimyasal olarak p53 ekspresyonunu göstermek için primer antikor olarak anti-p53 Clone DO-7 (Labvision, Fremont CA, USA) ve sekonder antikor olarak HRP (=Horse Radish Peroxydase) (Labvision, Fremont CA, USA) kullanıldı. Apoptosisin tespiti amacıyla alınan örnekler TUNEL metodu kullanılmak suretiyle boyandı. Işık mikroskobu altında incelenen örneklerde apoptotik ve p53 pozitif hücreler x20 objektif büyütmede her preparatın farklı 10 bölgesinde sayısal olarak değerlendirildi. Hücrelerin sayımı için UTHSCSA Image Tool Image Analysis Programı kullanıldı.Bulgular: Tıkanma ikteri oluşturduğumuz ratlarda postoperatif yedinci gün sonunda direkt ve indirekt bilirubin değerlerinin ortalamasını sırasıyla 6.99/11.70 mg/dl olarak bulduk. Mann ? Whitney U testi ile istatistiksel olarak da bu sonuçların kontrol grubuna göre anlamlı olduğunu tespit ettik.( P=0.001) Yapılan ışık mikroskobik incelemede karaciğer hücrelerinde (hepatosit) apoptotik hücrelerin değerlendirilmesinde; apoptotik hücrelerin deney grubundaki tüm ratların karaciğer dokusunda yaygın olarak mevcut olduğu ve bazı bölgelerde yoğun birikim gösterdikleri tespit edildi (Resim:1-4). Bununla birlikte, kontrol grubundaki ratların karaciğer dokusunda hiçbir apoptotik hücreye rastlanmadı (Resim:5-6). Hepatositlerde p53 ekspresyonunun değerlendirilmesi amacıyla yapılan immünohistokimyasal değerlendirmede; p53 pozitif hepatositlerin deney grubundaki ratların karaciğerinden alınan doku örneklerinde oldukça yaygın olarak mevcut olduğu tespit edildi (Resim:7-9). Ancak kontrol grubundaki ratların karaciğerlerinden alınan doku örneklerinde hiçbir p53 ekspresyonu gösteren hücre tespit edilmedi (Resim:10-11).Sonuç: Apoptosis araştırılması gereken ve birçok hastalık sürecinin durdurulmasına ya da iyileşmenin hızlanmasına olanak sağlayabilecek kapalı bir kutudur. Belli bir stres faktörü altında karaciğerde esas etkili mekanizma apoptosis ise tedavi yaklaşımında farklılık oluşturacağı kesindir. Bu kaskadın daha da açıklık kazanması ve tedavi yaklaşımındaki değişiklikler için yeni çalışmalara ihtiyaç vardır. ZVAD-fmk çalışması buna güzel bir örnektir.Sonuç olarak çalışmamızda tıkanma ikteri grubunda karaciğerde hem apoptotik indeksin arttığını hem de p53 ekspresyonunun immünohistokimyasal çalışmalar sonucu artmış olduğunu tespit ettik.

Objective: Obstructive jaundice is a group of diseases which must be treated surgically. Its morbidity and mortality is very high due to complications of of bile ways attempts applied to patients with obstructive jaundice. Main complications are sepsis and renal failure.Apoptosis is a high level planned cell death mechanism which can occur in DNA-dependent cells in physiologic and pathologic cases. Many tissues and specially skin, intestine and immune system cells need apoptosis for the regular renewal. Apoptosis has a governing role in ischemic heart disease, paralysis, neurodegenerative diseases, sepsis and multi-organ disfunction syndrome. It is well understood that improvement of new pharmacological agents which will be able to block apoptosis will give rise to extraordinary treatment approaches that will lead in sepsis cure.The aim of this work is to determine the level of apoptosis, which is believed to hold an important role in septicemia process that affects mortality and morbidity in obstructive jaundice, in lingers of rats that were experimentally subjected to obstructive jaundice.The material and the method: This experimental study was performed in Experimental Surgery and Research Laboratories at Faculty of Medicine of Afyon Kocatepe University, under the approval of Animal Ethics Board of Faculty of Medicine-Kocatepe University. Twenty male type wistar-albino rats of which weights ranged between 270gr. and 320gr. were used. The experimentals were separated into two goups of eight. Choledoch was isolated in each group (Figure 4) and while surgery was ended at this level in the control group, choledoch was tied with 4-0 silk from two different places and cut between ligatures full fold. At the end of the seventh day blood was taken from the tails of the experiment animals and the results were analyzed statistically. Experiment animals were operated for the second time in the post-operative seventh day for liver sampling and sacrification-aimed histological analysis through the old incision with anaesthesia provided and care was taken to make sure that they do not feel pain. Liver tissue samples taken from the experiment and control groups were fixed by putting them in 10% neutral formalin. To exhibit the p53 expression immunohistochemically, anti-p53 Clone DO-7 (Labvision, Fremont CA, USA) was used as the primer antibody and HRP (=Horse Radish Paroxydase) (Labvision, Fremont CA, USA) as the secondary antibody. Samples taken for the determination of apoptosis were painted by the TUNEL method. In the samples observed under the light microscope, apoptotic and p53-positive cells were evaluated numerically in 10 different regions of every preparation at x20 optics objective zoom. UTHSCSA Image Tool Image Analysis Program was used to count the cells.Findings: At the end of the post-operative seventh day, the averages of direct and indirect bilirubin values in the rats in which obstructive jaundice was generated were found to be as 6.99/11.70 mg/dl, respectively. By Mann-Whitney U test, these results were observed to be statistically meaningful with respect to the control group (P=0.001). In the evaluation of apoptotic cells in liver cells (hepatocytes), apoptotic cells were observed to widely exist in the liver tissue and it was determined that they exhibited dense accumulation in some regions (Figure 1-4). Nevertheless, no apoptotic cell was encountered in the liver tissue of the rats in the control group (Figure 5-6). In the immunohistochemical evaluation made for evaluation of p53 expression in hepatocytes, p53-positive hepatocytes were determined to exist quite widely in the tissue samples taken from the livers of rats in the experiment group (Figure 7-9). Nevertheless, no cell exhibiting p53 expression were found in the tissue samples taken from the livers of rats of the control group.Result: Apoptosis is a closed box that must be investigated and which might make it possible to stop the many disesase processes or accelerate the healing. If the principal effective mechanism in the liver under a certain stress factor is apoptosis, it is definite that it will make a difference in the treatment approach. There is need for new studies for the clarification of this cascade and the changes in the treatment approach. ZVAD-fmk study is a good example for this.Consequently, in this study we determined that in the obstructive jaundice group, both apoptotic index and, as a result of the immunohistochemical studies, p53 expression increases in the liver.