Primer açık açılı glokom olguları ile nonarteritik anterior iskemik optik nöropati olgularında optik sinir başının morfolojik ve fonksiyonel olarak değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışmada primer açık açılı glokom (PAAG) ve non arteritik iskemik optik nöropati (NAİON) olgularında optik sinir başı fonksiyonel ve morfolojik değişikliklerini değerlendirmeyi ve benzer yaş grubundan oluşan normal olgular ile karşılaştırmayı amaçladık.Çalışmaya Afyon Kocatepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Göz Hastalıkları Anabilim Dalı Glokom biriminde takip edilen 24 PAAG'lu hastanın 24 gözü ve Nörooftalmoloji, biriminde takip edilen 17 NAİON'li hastanın 17 gözü dahil edildi. Kontrol grubundaki 23 hasta ise, polikliniğimize göz muayenesi için başvuran presbiyopi haricinde herhangi bir sistemik veye oküler hastalığı olmayan olgulardan oluşturuldu. Optik sinir başı morfolojik değerlendirilmesi Heildelberg retina tomografisi (HRT) ile yapılarak disk alanı, rim alanı, rim hacmi, C/D oranı, RSLT ve RSLT kesitsel alanı kaydedildi. Gangliyon hücre tabakasının fonksiyonel olarak değerlendirilmesinde patern ERG kullanıldı.Çalışmada PAAG, NAİON ve kontrol grupları arasında istatistiksel olarak anlamlı yaş farkı bulunmadı. Topografik değerlendirmede PAAG olgularında disk alanı ve C/D oranı kontrol grubundan fazla iken, rim alanı ve rim hacmi bakımından fark saptanmadı. Non arteritik iskemik optik nöropati olgularının disk alanı yönünden kontrol grubu ile arasında fark saptanmadı ancak C/D oranı kontrol grubundan anlamlı olarak düşük saptandı. Rim alanı ve rim hacmi NAİON olgularında kontrol grubundan fazla saptandı. Primer açık açılı glokom ve NAİON olguları arasında topografik değerlendirmede gruplar arasında RSLT ve RSLT kesitsel alanı bakımından fark saptanmadı. Optik sinir başının fonksiyonel değerlendirilmesi ise PERG ile yapıldı. Patern ERG incelemesinde gruplar arasında P50 latansı ve N95 latansı bakımından anlamlı fark izlenmedi. Glokom olgularında P50 amplitüdü kontrol grubuna göre farklılık göstermemekte idi ancak N95 amplitüdü düşük saptandı. P50 ve N95 amplitüdleri NAİON grubunda kontrol grubu ve glokom grubundan anlamlı olarak düşük idi. N95/P50 amplitüd oranı, hem NAİON grubunda, hemde glokom grubunda kontrol grubundan düşük olup ancak NAİON grubu ile glokom grubu arasında fark saptanmadı.Geniş optik diskler glokomatöz hasara daha yatkındırlar ancak geniş optik disklerde de çukurluk alanının yapısal olarak geniş olabileceği, dolayısı ile erken glokom teşhisinde belirgin glokomatöz hasar gelişimi olana kadar optik diskte topografik değişiklik olmayabileceği unutulmamalıdır. NAİON gelişiminde ise küçük optik disk, geniş rim alanı ve küçük optik disk alanı bir risk faktörüdür. Patern elektroretinografi parametreleri glokomda ve NAİON'de optik disk RSLT'den daha önce değişim göstermektedir. Glokomatöz hasara özellikle N95 amplitüdü duyarlıdır. Non arteritik iskemik optik nöropatide ise hem P50 amplitüdü hem de N95 amplitüdü belirgin olarak etkilenmektedir.Retina sinir lifi tabakasında değişiklik olmadan PERG değişiklikleri olabilmesi sebebi ile glokomatöz hasarın erken dönemde saptanabilmesinde optik sinirin fonksiyonel olarak değerlendirilmesi önem taşımaktadır. Hem PAAG olgularında, hem de NAİON'de optik sinir başında RSLT değişiklikleri olmadan gangliyon hücrelerinin fonksiyonları etkilenebileceğinden bu olgularda topografik değerlendirme ile beraber elektroretinografik değerlendirme önem taşımaktadır

The aim of this study was to determine the morphologic and functional changes in optic nerve head in subjects with primary open angle glaucoma (POAG) and non arteritic ischemic optic neuropathy (NAION) and to compare the results with age matched normal subjects.Twenty-four patients with POAG being controlled in glaucoma department, 17 NAION patients being controlled in neuroophthalmology department at Afyon Kocatepe University Ophthalmology Clinic were enrolled in the study. Twenty-three normal subjects referred to the same clinic for presbiopia having no other ophthalmologic or systemic disease served as control group. The morphologic evaluation of optic nerve head was performed by Heidelberg retina tomography (HRT) and disc area, rim area, rim volume, C/D ratio, retinal nerve fiber layer (RNFL) and RNFL cross sectional area were recorded. The functional analysis of ganglion cell layer was performed by pattern ERG.We could not find any statistically significant in age among subjects with POAG, NAİON and control group. In POAG, disc area and C/D ratio was greater compared to control group whereas no difference could be detected for rim area and rim volume. No significant difference could be found in disc area between subjects with NAION and control group but C/D ratio was significantly lower in NAION group. Rim area and rim volume was greater in NAION subjects compared to control group. We could not find any difference between groups in terms of RNFL and RNFLCS. Latancies of P50 and N95 in PERG were not different among groups. In subjects with glaucoma, amplitude of P50 was not different compared to control group but amplitude of N95 was significantly lower. In subjects with NAION, both amplitude of P50 and amplitude of N95 were lower compared to control group and subjects with glaucoma. The N95/P50 ratio was significantly lower in both POAG and NAION compared to control group whereas there was no significant difference between study groups.Larger optic discs are more prone to glaucomatous changes but the cupping area may be altered in larger optic discs and so, it should not be forgotton that no topographic change in optic nerve head may be seen before significant glaucomatous damage. Small optic disc and large rim area are risc factors for NAION. In both POAG and NAION, PERG parameters are affected before optic nerve head RNFL. Especially N95 amplitude is affected in POAG whereas both P50 amplitude and N95 amplitude are affected in NAION.As changes in PERG can be seen before changes in RNFL in glaucoma, the functional evaluation of optic nerve head is important in the early diagnosis of glaucoma. As both in POAG and in NAION, ganglion cell functions can be altered without changes in RNFL, electroretinographic evaluation is important in these subjects besides topographic evaluation.