Afyon Kocatepe Üniversitesi akademikpersonelinin mesleki tükenmişlik, iş doyumu veişle bütünleşme düzeyinin farklı değişkenleregöre incelenmesi

Abstract

Tükenmişlik doğrudan insana hizmet eden, hizmetin kalitesinde insanetmeninin önemli rol oynadığı alanlarda sık görülmektedir. Üniversitelerdeçalışan akademik personelin tükenmişlik yaşaması, sadece kendi kişisel sağlığınıetkilemez aynı zamanda öğrenci eğitimi ve hastaya sunulan hizmet üzerinde deolumsuz etkiler yaratır. Ayrıca tükenmişlik düzeyi ne kadar artarsa iş doyumu veişle bütünleşme oranı da o derece azalmaktadır. Yöneticilerin sağlık çalışanlarınınkarşı karşıya kaldığı bu durumu farkedip durum değerlendirmesi yapması, çözümönerileri getirmesi açısından bu çalışmalara gereksinim vardır. Bu araştırmanınamacı, akademik personelin tükenmişlik düzeylerini incelemek, belirli sosyodemoğrafik değişkenlerin tükenmişlik üzerine etkilerini ve tükenmişlik, işlebütünleşme ile iş doyumu arasındaki ilişkiyi değerlendirmektir.Araştırmamız tanımlayıcı yöntemle yapılmış bir çalışmadır. Araştırmanınevrenini, 2014-2015 akademik yılı itibariyle Afyon Kocatepe Üniversitesi TıpFakültesi ve Veterinerlik Fakültesi'nde görev yapan 298 akademisyenoluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak kişisel bilgi formu, KopenhagTükenmişlik Envanteri, Utrecht İşle Bütünleşme Ölçeği ve Minesota İş DoyumuÖlçeği' nin yer aldığı anket formu kullanıldı. Katılımcılara anket formu eldendağıtıldı ve aynı gün içinde toplandı. Verilerin istatistiksel analizinde SPSS 18.0kullanıldı.Araştırmaya katılan akademik personelin kişisel-işle ilgili tükenmişlikortalaması 48, müşteriyle ilgili tükenmişlik ortalaması 44, genel iş doyumu 3.4,bütünleşme-zindelik 3.2 ve adanma-zindelik 3.1 olarak bulundu. Kadın,bekâr,genç, çocuk sahibi olmayan, işte çalışma süresi çok olanların ve araştırmagörevlilerinin tükenmişliğinin daha yüksek, iş doyumlarının ve işlebütünleşmelerinin ise daha düşük olduğu saptandı. Ayrıca Tıp Fakültesiakademisyenlerinin daha çok tükendiği ve daha az işle bütünleşmesi olduğu; idarigörevi olan akademisyenlerin tükenmişliğinin azaldığı, işle bütünleşmelerininarttığı; kadro sorunu olanların hasta/öğrenciyle ilgili daha çok tükendiği ve işlebütünleşme-zindeliklerinin daha az olduğu saptandı. Katılımcıların, işlebütünleşme ve genel iş doyumu puanları arttıkça tükenmişlik düzeylerininazaldığı belirlendi.76Bu araştırmanın sonucunda akademik personelin tükenmişlik düzeyinincinsiyet, yaş, medeni durum, çocuk sayısı, çalıştığı alan, akademik ünvanı, işteçalışma süresi, haftalık spor yapma sıklığı, haftalık ders yükü, idari görevi, kadrosorunu değişkenleri bakımından farklılaştığı saptanmıştır.

Burnout is frequently seen in the fields of services that is directly serving tothe people and the human factor plays an important role at the quality of theservice. Experiencing burnout of the academic staff working in universities notonly affects academician's personal health, but also negatively affects student'seducation and services provided to the patients. Also the more the level of burnoutincreases, job satisfaction and the work engagement rates decreases. These studiesare required for the the managers to recognize and assess the situation faced byhealth workers and to recommend possible solutions. The aim of this study is, toinvestigate the burnout levels of the academic staff, and to assess the effects of thespecific socio-demographic variables at burnout and to investigate the correlationsbetween burnout, work engagement and job satisfaction.This study was performed with a descriptive method. The sample was the298 academicians working in the Afyon Kocatepe University Faculty ofMedicine, and Faculty of Veterinary Medicine during the 2014-2015 academicyear. The questionnaire forms including the personal information form,Copenhagen Burnout Inventory, Utrecht Work Engagement Scale and theMinnesota Job Satisfaction. Questionnaire were used for delivering the data. Thesurvey forms were given to participants by hand and were collected during thesame day. The data analysis was carried out with the SPSS 18.0 program.It was found that the mean scores of the academic staff in our study was 48personal-work related burnout, 44 client related burnout, 3.4 job satisfaction and3.2 absorption-vigor, 3.1 dedication-vigor of the work engagement. Burnout washigher, job satisfaction and work engagement were lower in the sample who wereresearch assistants, women, single, young, those who don't have children andstudy too much time in the work. Also medical faculty academicians had moreburnout and less work engagement. Burnout was lower, job satisfaction and work 78engagement were higer in the administrator academicians. Academicians withcadre issue were seen to have more patient/student related burnout and lessabsorption-vigor at work. As participants' work engagement and job satisfactionscores increased, the burnout levels was decreased.It was determined as the result of this study that the academic staff's level ofburnout differs by the variables of gender, age, marital status, number of children,the field of work, academic title, studying time at work, weekly the frequency ofsporting, weekly teaching load, administrative tasks and the cadre issues.