Avrupa Dilleri Öğretimi Ortak Çerçeve metni doğrultusunda Türkçe öğretimi programları ve örnek kitapların değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışmada Avrupa Konseyi Diller Birimi tarafından dil öğretimine bir standart getirmek amacıyla hazırlanan Avrupa Dilleri Öğretimi Ortak Çerçeve Metni'nin eğitsel boyuttaki tanıtımı yapılmış, Türkçenin yabancı dil olarak öğretilmesinde ve ana dili olarak ediniminde söz konusu çerçeveden nasıl yararlanılabileceği saptanmaya çalışılmıştır. Türkçe öğretiminde temel alınan programlardan İlköğretim Türkçe Dersi 6, 7, 8. Sınıflar Öğretim Programı ve Yurt Dışında Yaşayan Türk Çocuklarına Türkçe ve Türk Kültürü Öğretimi Programı, çalışma kapsamına alınarak Avrupa Dilleri Öğretimi Ortak Çerçeve Metni ile yaklaşım, teknikler, kazanımlar, öğrenme alanları ve ölçme değerlendirme unsurları bağlamında karşılıklı olarak değerlendirilmiştir. Yine Avrupa Dilleri Öğretimi Ortak Çerçeve Metni'ni temel alarak hazırlanan yabancılara Türkçe öğretimi ve Türklere yabancı dil öğretimini amaçlayan kitaplar da Çerçeve kapsamında incelenmiştir.Çalışmanın birinci bölümünde problem durumu, araştırmanın amacı ve önemi, varsayımlar, sınırlılıklar ve tanımlar ele alınmış, ikinci bölümünde kuramsal çerçeve hakkında bilgi verilmiş, üçüncü bölümünde yöntem tanıtılmış, dördüncü bölümünde bulgu ve yorumlara yer verilmiş, son bölümünde ise önerilere ve çalışmanın sonuçlarına yer verilmiştir.Sonuç olarak ulaşılan verilerin başlıcaları şunlardır: Türkçe öğretimi programları, öğrencilerden daha çok yazınsal beceriler beklerken Avrupa Dilleri Öğretimi Ortak Çerçeve Metni, iletişimsel dil yeterliliğini ön plana çıkarmakta ve dilin kullanımına önem vermektedir. Yaklaşım bakımından, programların temel felsefesi birbirlerinden çok büyük farklarla ayrılmamaktadır. Çerçeve'de etkileri görülen İşlevsel/Kavramsal Yaklaşım ile inceleme kapsamındaki programlardaki temel yaklaşım olan Yapılandırmacı Yaklaşım, öğrenciye görelik ilkesinden hareket etmekte, öğrenme sorumluluğunu öğrenciye vermekte, bilgiye hâkim olmaktan ziyade bilginin işlevselliğinden yola çıkmakta, öğretmeni bir ?eğitim ortamı düzenleyicisi ve rehber? olarak kabul etmekte ve problem durumunu ön planda tutmaktadır. Çerçevenin dil öğretiminde kültür boyutunu ön plana çıkarması, Çerçeve'ye yönelik hazırlanan kitaplarda da görülmektedir. Değerlendirmede ise Türkçe Öğretim Programları'nın süreç değerlendirmeye yönelik ürün dosyası, performans görevleri gibi faaliyetleriyle Çerçeve temel alınarak hazırlanan Avrupa Dil Gelişim Dosyası'nın kullanım amacı ve dil öğrenicisine yönelik olma bakımından paralellik gösterdiği tespit edilmiştir.Anahtar Kelimeler: Türkçe Öğretimi, Yabancılara Türkçe Öğretimi, Avrupa Dilleri Öğretimi Ortak Çerçeve Metni, Avrupa Dil Gelişim Dosyası.

What is done in this study is the presentation of the pedagogical aspect of the Common Framework for Teaching European Languages, which has been prepared by European Council Language Unit to standardize language teaching, and the attempts to determine the ways to benefit from this framework in teaching Turkish as a foreign language and acquisition of Turkish as mother tongue. By including the programmes which are for the secondary grade and intend to teach Turkish language to Turkish children living abroad, they are studied reciprocally in terms of approach, techniques, acquisition and learning areas in line with Common Framework for Teaching European Languages. The books which are predicated on Common Framework for Teaching European Languages and prepared to teach Turkish language to foreigners and teaching foreign languages to Turkish people are also studied in this frame.In the first chapter of the study, the state of the problem, the aim and the importance of the study, assumptions, limitations and definitions are handled. In the second chapter, data on theoretical frame is provided, in the third chapter, methodology is determined and defined, in the fourth chapter findings and interpretations are provided, and in the final chapter, suggestions and the conclusions of the study are presented.Main data as a result of the study are as follows: While Turkish language teaching programmes mostly expect literary skills from students, common framework focuses on communicative language proficiency and the use of language. In terms of approach, the philosophy of these two programmes does not have significant differences. Both are based on students and act according to students? needs. The fact that the framework features cultural aspect in language teaching is observed in the books prepared in accordance with the frame. In the assessment, portfolios which are prepared according to framework and dossiers in Turkish language teaching programmes are similar to each other according to student-based and usage.Key Words: Turkish Language Teaching, Teaching Turkish to Foreigners, Common Framework for Teaching European Languages, European Language Portfolio.