Aydın ili örtüaltı hıyar yetiştiriciliğinde yaprak galerisinekleri (Diptera:Agromyzidae)`nin zararı, populasyon dalgalanmaları ve doğal düşmanlarının saptanması

Abstract

ÖZETAydın ili örtüaltı hıyar yetiştiriciliğinde Yaprak galerisinekleri (Diptera:Agromyzidae)'nin zararı, populasyon dalgalanmaları ve doğaldüşmanlarının saptanmasıLiriomyza spp.'nin Aydın ili Merkez, Sultanhisar ve İncirliova ilçelerindeki2004 ve 2005 yılı güz ve bahar dönemlerindeki populasyon dalgalanmaları izlenmiştir.Ayrıca, baskın türler ve zararlının doğal düşmanları saptanmıştır. Bununla beraber,zararlının yapmış olduğu zarar sonucunda bitkinin makro ve mikro besin elementiiçeriğindeki değişikler saptanmıştır. İlaçlı parsellerle ilaçsız parseller arasındaki verimdeğerleri ve bulaşıklılık ve parazitleme oranları karşılaştırılmıştır.Zararlının populasyon dalgalanmaları tür düzeyinde incelendiğinde, Liriomyzaspp.'nin değişik bölgelerde farklı türlerinin baskın olabildiği gözlenmiştir.Populasyonun bahar döneminde mayıs-haziran aylarında, güz döneminde ise eylül veekim aylarında maksimum düzeye ulaştığı gözlenmiştir.Seralardan toplanan yapraklardaki canlı larva sayılarıyla bu seralara asılan sarıyapışkan tuzaklarda yakalanan ergin sayıları arasında bir ilişkinin olup olmadığıaraştırılmıştır. Sonuç olarak, 2004 yılında sadece Merkez'de ve 2005 yılında tümseralarda sayılar arasında güçlü bir ilişki olduğu bulunmuştur.Bu çalışmada parazitoit türleri olarak Hymonoptera takımı Eulophidaefamilyasına ait Diglyphus isaea Walker, Diglyphus crassinervis Erdos ve Pnigaliosoemius Walker, Braconidae familyasından ise Dacnusa soma Nixon bulunmuştur. Butür ülkemiz için ilk kayıttır.Güz döneminde Braconidae familyasına ait hiçbir tür görülmemiştir ve parazitoittürleri içinde Diglyphus isaea 'nin baskın tür olduğu anlaşılmıştırYapraklardaki galeri sayısı ile Ca değeri arasında pozitif ve önemli bir ilişkininolduğu görülmüştür. Yapraklardaki galeri sayısı ve zarar oranının artmasıyla Caoranında da artış olduğu gözlenmiştir (r=0.498).2005 yılı güz döneminde Sultanhisar'da yapılan verim değerlendirmelerindeilaçlı ve ilaçsız parseller arasında istatistiksel olarak önemli farklılıklar görülmüştür(t=2.05, sd=38, P=0.047<0.05).Üretici koşullarında ilaçlı ve ilaçsız parseller karşılaştırıldığında, Liriomyza sppbulaşıklılığında önemli bir fark olmamasına karşın, parazitoit sayılarında önemli birfarkın olduğu görülmüştür.

SUMMARYDetermination of leafminers (Diptera:Agromyzidae) and their populationdensities, damages and natural enemies on cucumber in greenhouse inAydın.The population changes of the Agromyzids have been monitored in the Central,Sultanhisar and Incirliova towns in Aydın province both in autumn and spring growingperiods in greenhouses in 2004 and 2005. The dominant species and natural enemies ofthe pest were also investigated. In addition, the changings both in macro and microelements amount important in nutrition were determined. The yield values, theinfestation of the pest and the parasitization were compared in the test and controlparcels.As the population of leafminers was examined in species level, the dominancy ofany species has changed regarding to the regions where samplings conducted. Thepopulation levels have reached the peak in may-june and in september-october duringspring and fall growing seasons, respectively.The numbers of larvae on leaves and of adults on sticky traps were evaluated forany relation. As a result, it was found a strong relation in numbers only in Central in2004 and in all greenhouses in 2005.The parasitoids determined in this study were Diglyphus isaea Walker ,Diglyphus crassinervis Erdos and Pnigalio soemius Walker in the family Eulophidaeand Dacnusa soma Nixon ,which was the first record in Turkish fauna, in the familyBraconidae.There was no any braconids found in the fall growing period, and Diglyphusisaea was the dominant species among the all parasitoids.It was estimated that there was a positive correlation between the number oflarvae on the leaves and the Ca value of the leaves. It has been observed that the Caratio has increased positively by increasing larva numbers on the leaves (r= 0.498).The differences in yield between insectiside treated and non-treated parcels werestatistically significant in Sultanhisar in the fall, 2005 (t=2.05; sd=38;P=0.047<0.05).When insecticide-treated and non-treated parcels compared in producerconditions, it has been found that there was an important difference in parasitoitnumbers although the difference in infection rate was non- significant.