Futbol antrenörlerinin yeterlilikleri, karar verme stratejileri ve takım performansları arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırma, Türkiye'de görev yapan futbol antrenörlerinin yeterlilikleri ile karar verme stratejilerinin ortaya konulması ve takım performansları ile ilişkilendirilerek değerlendirilmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırma, amacı doğrultusunda genel tarama modellerinden biri olan kesit alma yaklaşımıyla ve ilişkisel tarama modeliyle yapılmış betimsel bir araştırmadır. Araştırmada doküman analizi yönteminden de yararlanılmıştır. Bu araştırmanın evreni, Türkiye'de son üç sezonda (2011-2012/2012-2013/2013-2014) Süper Lig, 1.Lig, 2.Lig, 3.Lig ve Bölgesel Amatör Liglerde görev yapan, Türk futbol antrenörlerini kapsamaktadır. Araştırmanın örneklem grubu da, bu evren içerisinden basit tesadüfi örneklem yoluyla ulaşılabilen, bir takımın başında en az 10 maç görev yapmış olan Türk futbol antrenörlerinden oluşmaktadır. Araştırmaya 332 futbol antrenörü gönüllü olarak katılmıştır. Veri toplama araçları olarak, kişisel bilgi formu, Antrenör Yeterlilik Ölçeği, Melbourne Karar Verme Ölçeği I-II ve Takım Performansı İndeksi kullanılmıştır. Araştırmacı tarafından toplanan veriler SPSS programında kaydedilmiştir. Daha sonra araştırma grubuna ait demografik veriler için tanımlayıcı istatistik analizleri kullanılmıştır. Doküman analizi tekniği ile incelenen verilerin aritmetik ortalamaları ve standart sapmaları hesaplanarak yorumlanmış, farklı gruplardaki antrenörler arasındaki farklılıklar t testi ve tek yönlü varyans analizi ile (ANOVA) incelenmiştir. Gruplar arasında farklılık oluştuğu ve varyansların eşit olduğu durumlarda, farkın hangi gruplar arasında olduğunu bulabilmek için Tukey HSD analizleri kullanılmıştır. Değişkenler arasındaki ilişkileri incelemek için ise Pearson Korelâsyon testleri uygulanmıştır. Anlamlılık düzeyi p<0.05 olarak kabul edilmiştir. Araştırma sonucunda, antrenör yeterliliklerinin ve karar verme stratejilerinin tüm alt boyutlarının birbirleri ile önemli ölçüde korelâsyona sahip oldukları, Pro lisans sahibi futbol antrenörlerinin hem iyi hem de çok iyi düzey takım performansı açısından en yüksek yüzdeye sahip oldukları, lisans seviyesi arttıkça başarı düzeylerinin de arttığı, müsabaka analizinden yararlanan antrenörlerin yararlanmayan antrenörlere göre anlamlı düzeyde daha yüksek takım performans puanlarına sahip oldukları ve farklılığı yaratan grubun videolu maç gözlemini tercih eden antrenörler olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Sonuç olarak, takım performansını arttırmada antrenör yeterlilikleri ile karar verme stratejilerinin önemli olduğu düşünülmektedir. Antrenörlerin deneyimlerini arttırması, mesleki yeterliliklerini geliştirmesi, futbolla ilgili yeni gelişmeleri takip etmesi ve uygulama becerisinde yeterli donanıma sahip olmalarının takım performansını yükseltmede gerekli unsurlar olarak öne çıktığı söylenebilir.Anahtar Kelimeler: Futbol, Antrenör, Yeterlilik, Karar Verme, Takım Performansı

The purpose of the study is to investigate relationship between efficacy, decision-making strategies of soccer coaches who served in Turkey and team performances. The study is a descriptive research that cross-section approach one of the general scanning model and relational scanning model were used. In addition, the document analysis method was benefited in this study. The universe of this study contains Turkish soccer coaches serving in Super League, 1.League, 2.League, 3.League and Regional Amateur League in the last three seasons (2011-2012/2012-2013/2013-2014) in Turkey. The sample groups of the research determined by simple random sampling in this universe are comprised of Turkish soccer coaches who have served as a head coach at least 10 matches in amateur and professional soccer clubs. 332 soccer coaches were voluntarily participated in this study. As data collection tools, Personal information form, Coach Efficacy Scale, Melbourne Decision Making Scale I-II and Team Performance Index were used. The analysis of the data obtained from the study was saved in SPSS. Descriptive statistical analysis (frequency, percentage, mean and standard deviation values) was used for the demographic data of the study group. Examined by document analysis techniques of data have been interpreted by calculating the mean and standard deviation. The differences between coaches from different groups, were examined by t-test and one way analysis of variance (ANOVA). To find out which group cause the difference when there is a difference between groups and the variants are equal, Tukey HSD test, to examine the relationship, Pearson's correlation tests were used. Significant level was accepted as p<0.05. In conclusion, all sub-dimensions of coaching efficacy and decision making strategies are significantly correlated with each other. Coaches who have pro license were found to have highest scores in terms of team performance at both good and a very good level. As license levels of coaches increased, the achievement level increased. The coaches who benefit from competition analysis were found to have significantly higher team performance scores than coaches who can't take advantage of competition analysis. It was determined that the coaches who prefer video match observation, causes the difference of the group. As a result, coaching efficacy and decision making strategies are thought to be important for increasing team performance. For coaches, increasing their experience, developing their professional efficacy, following new developments related to soccer, having adequate skills in practice can be explained as the necessary components to upgrade the team performance.Key Words: Soccer, Coach, Efficacy, Decision Making, Team Performance