Amerika Birleşik Devletleri`nin demokrasiyi yayma politikası: Büyük Ortadoğu projesi ve Arap Baharı örnek olayları

Abstract

Amerikan kimliği ve değerlerinin en önemli unsurlarından biri olan demokrasi kavramı dış politika açısından da önemli bir söylem aracı olmuştur. Bu doğrultuda insanoğlunun tecrübe edebileceği en üstün değer olduğu inancından hareketle demokrasiyi yayma konusunda bir misyonunun olduğunu düşünen ABD, bu misyon dolayısıyla kuruluşundan beri dış politikasına yön vermektedir. Üstlenilen misyonun Amerikan kimlik ve değerleriyle de ilişkili olduğu düşüncesi bağlamında tarihsel süreç içerisinde ABD Model Oluşturma ya da Aktivist Korumacılık gibi farklı dış politika yaklaşımları benimseyebilmiştir. Bu dış politika yaklaşımlarını benimserken de Amerikan siyasetine yön veren ve liderlerin isimleriyle de anılan bazı geleneklerden yararlanmıştır. Sonuç itibariyle de bu çalışmada sosyal değerlere atıfta bulunan konstrüktivizm ve kimlik-çıkar ilişkisinden yola çıkarak Amerikan değerlerinin de bir parçası olarak görülen demokrasinin birtakım dış politika gelenekleri ve yaklaşımları ile birlikte Amerikan dış politikasındaki yansımasından bahsedilecektir. Bu durumdan hareketle de çalışmanın son bölümünde de değinileceği üzere Amerikan dış politikası açısından önemli dönüm noktası olan Büyük Ortadoğu Projesi ve Arap Baharı'na giden süreç analiz edilecek, demokrasinin yayılması misyonu bağlamında da iki ayrı süreçte izlenen dış politikanın örnek olaylar üzerinden karşılıklı değerlendirilmesi yapılacaktır.

Democracy that is one of the most important components of American identity and values is a significant manner of discourse with regard to foreign politics. Accordingly; US, believing democracy is the most excellent value of the humankind to experience and so thinking that it has a mission to promote the democracy, has been following a policy due to this mission since its foundation. Therefore US indigenized varied foreign policy approaches such as `Exemplarism or Vindicaitonalism` in the historic process in the context of the idea that the mission undertaken is correlated with the American identity and values. While indigenizing these foreign policy approaches, US made use of some traditions which was called with the name of the leaders and shaped the American policy. Consequently, in this thesis it is going to be mentioned about some traditions and approaches of the democracy seen as a part of American values and its reflection in the American foreign policy in the basis of constructivism addressing to social values and identity-interest relationship. From hence, as it is going to be mentioned at the end of the study, the process seeking to the Greater Middle East Initiative and the Arab Spring, which are important turning points for the American foreign policy is going to be analyzed and the foreign policy observed in two different processes is going to be evaluated based on the sample cases.