Kamu kesimi borçlanma gereği açısından Türkiye - IMF ilişkileri: 2001 sonrası dönem

Abstract

Kamu kesimi borçlanma gereği açısından Türkiye-IMF ilişkilerinin ele alındığı bu çalışma 2001 sonrası dönem ile sınırlandırılmıştır. Bu çalışmada öncelikli olarak ele alınan ana unsur borçlanmadır. Kamu kesimi borçlanma gereği ve kamu borçlarının boyutunun hangi düzeylerde gerçekleştiği ilk bölümde ele alınarak ülkemizin borçlanma serüveni tarihsel olarak özet göstergeler eşliğinde ortaya konulmuştur. Borçlanma konusu çok geniş bir konu olduğu için burada iç borç ve dış borç tasnifi ile borçlanma konusu ikiye ayrılarak dış borçlanma konusu ele alınmıştır. Çalışmayı bir adım daha ilerleterek dış borçlanma başlığı içerisinde de uluslararası düzeyde önemli bir ekonomi kuruluşu olan Uluslararası Para Fonu (IMF) ile sınırlandırarak Türkiye-IMF ilişkileri bağlamında kamu kesimi borçlanma gereği ele alınmıştır. Bu çalışma ile Türkiye'nin borçlanma durumu ve bu borçlanma içerisinde dış borçlanmanın boyutu ele alınmaya çalışılmış bunun neticesinde ülke ekonomisi ve yönetimi açasından ne gibi durumların ortaya çıktığı incelenmeye çalışılmıştır.Genel olarak bakıldığında ekonomik açıdan kalkınmanın sağlanması ve bu durumun sürdürülebilir nitelikte olması her ülke için önemli bir husustur. Ekonomik kalkınmayı sağlamaya çalışan ülkelerin karşılaştıkları en temel sorun iç ve dış istikrarsızlıklardır. Ülke ekonomisinin dengede olabilmesi, ekonomik kalkınmanın sağlanabilmesi ve sürdürülebilmesi açısından iç ve dış dengelerin sağlanması gerekmektedir. Bunun için ülkeler gerekli tedbirleri almalı ve bu çerçevede uygulanabilecek politikaları belirlemelidir.Ekonomik istikrarın sağlanamadığı ülkelerde, enflasyon, yoksulluk, gelir dağılımında adaletsizlik ve sosyal patlamalara yol açabilecek her türlü sosyo-ekonomik olumsuzluklar ve ekonomik kırılmalar yaşanabilmektedir. Özellikle ülkemiz gibi gelişmekte olan ülkelerde ekonomik kalkınmanın sağlanmasında bazı zorluklar yaşanmaktadır. Bu zorluklar içerisinde borçlanma ayrı bir önem taşımaktadır. Çünkü ülkeler kalıcı ve sürdürülebilir bir ekonomi programı yürütürken kendi kaynakları bakımından yeterli olmadıklarında farklı kaynaklara başvurmak zorunda kalabilirler. İç ve dış borçlanma yolu ile yeni kaynaklar oluşturarak bozulan dengeler tekrar iyileştirilebilir.Ülkemiz başta olmak üzere gelişmekte olan ülkeler bozulan makro-ekonomik dengelerinin daha da fazla derinleşmemesi için başvurabilecekleri ve uygulayabilecekleri başka bir politika ve program yoksa IMF'ye başvurulmakta, stand-by anlaşmaları çerçevesinde alınan parasal kaynaklarla bozulan makro-ekonomik dengeler yeniden kurulmaya çalışılmaktadır. Bu çerçevede bu çalışmada kamu kesimi borçlanma gereği açısından Türkiye-IMF ilişkileri 2001 sonrası dönem itibari ile ele alınmakta ve yıllar itibari ile gerekli tüm ekonomik veriler tablolar ve grafikler eşliğinde ortaya konularak karşılaştırmalar yapılmaktadır. Bu çalışma neticesinde ülke ekonomisinin daha sağlam kaynaklara dayanan ekonomi politikaları belirlemesi, bu politikaları kararlılıkla uygulaması ve ülke ekonomisi için önemli gelir kaynağı olan vergiler konusunda daha sağlam ve sonuç odaklı politikaların belirlenmesi gerektiği gibi bir takım sonuçlar ortaya konulmaktadır.

Economic development, especially sustainable economic development is significant for all countries. The essential problems for countries try to provide economic development are internal and external unstable conditions. There must be external and internal balance in order to provide a sustainable economic development and have economic balance. Therefore countries must take measures and follow kinds of policies to provide external and internal balance.There can be inflation, poverty, unfair distribution of income, social explosions is because of the social-economic reasons, economic crash, if there is no economic stability in a country. Although especially developing countries, our country is one of them, meet many difficulties for economic development, the borrowing is very significant for their economic development. Countries have to apply different resources to borrow money for their economic development, if they do not have enough money to go on a sustainable economic development program. The unbalance conditions can be recovered with new external and internal resources.Our country and many other developing countries, if they do not have any policy or program to recover their economies and rebalance macro-economic conditions, they can apply IMF, and they try to reestablish their macro-economic balance with the stand-by agreement of IMF. In this framework, this study will analyze after 2001 Turkey-IMF relations in regard of public sector borrowing requirement with tables and graphs for each years.