Okul yöneticilerinin yetenek yönetimi ile öğretmenler arasındaki farklılıkları yönetme yeterlikleri

Abstract

Bu araştırmanın amacı, ortaöğretim okullarında insan kaynağının değerlendirilmesi açısından okul yöneticilerinin yetenek yönetimi ile öğretmenler arasındaki farklılıkları yönetme yeterliliklerine ilişkin öğretmen algılarını belirleyerek, algıları arasında anlamlı ilişki olup olmadığını tespit etmektir. Araştırma bağımsız değişkenin bağımlı değişken üzerindeki etkisini ortaya koymak amacı ile ilişkisel tarama modelinde yürütülmüştür. Araştırmanın evrenini, 2015-2016 eğitim-öğretim yılında İstanbul ili Sultanbeyli ilçesinde Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı resmi ve özel ortaöğretim okullarında görev yapan öğretmenler oluştururken, araştırmanın örneklemini ise tarafsızlık, gönüllülük esasına dayalı ve zaman ayırma gibi özelliklerinden dolayı seçkisiz örnekleme yöntemi kullanılmış ve çalışma evrenini temsil eden evrendeki tüm okullarda çalışan 384 öğretmenden oluşmaktadır. Araştırmada veriler toplanırken İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğünden gerekli izin alınmış ve okul yöneticileriyle görüşülerek anketler öğretmenlere uygulanmıştır. Bütün bu işlemler Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimlerde İnsan Araştırmaları Etik Kurulunun yönergesi doğrultusunda yapılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak `Kişisel Bilgi Formu`, Bostancı ve Çetin (2009) tarafından geliştirilen `Yöneticilerinin Öğretmenler Arasındaki Farklılıkları Yönetme Yeterlilikleri Ölçeği ve araştırmacı tarafından geliştirilen `Eğitimde Yetenek Yönetimi Ölçeği` kullanılmıştır. Elde edilen veriler SPSS 20.0 programında çözümlenmiştir. Araştırmada öğretmen algılarına göre yöneticilerin öğretmenler arasındaki farklılıkları yönetme yeterlilikleri ve eğitimde yetenek yönetimi kullanım düzeylerini belirlemek için aritmetik ortalama ve standart sapma değerleri incelenmiştir. Araştırmada çarpıklık ve basıklık değerleri incelenerek verilerin normal dağılım gösterdiği kabul edilmiş ve parametrik testler ile analiz yapılmıştır. Demografik değişkenler ile ölçekler arasındaki farkın anlamlı olup olmadığı belirlenirken ilişkisiz örneklemler t-test ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA) kullanılırken eğitim düzeyi değişkeninde ön lisans ve lisans üstü mezunu öğretmen sayılarının azlığı nedeni ile Kruskal-Wallis test ile analiz yapılmıştır. Yapılan analiz sonuçları ,05 anlamlılık düzeyinde değerlendirilmiştir. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre okul yöneticilerinin eğitimde yetenek yönetimi düzeylerine yönelik öğretmenlerin algı düzeyleri ölçeği puanlarında `Bazen`, yöneticilerinin öğretmenlerin farklılıklarını fark etmesi ölçeğinde ise `Sıklıkla` düzeyindedir. Ayrıca örneklem içerisindeki öğretmenler okul yöneticilerinin öğretmenlerin farklılıklarını yönetmesi algılarının eğitimde yetenek yönetimi algı düzeylerine göre daha yüksek olduğunu ifade etmiştir.Demografik değişkenlere ilişkin sonuçlar incelendiğinde ise öğretmenlerin okul yöneticilerinin eğitimde yetenek yönetimi algılarının cinsiyet, medeni durum ve öğrenim durumuna göre farklılaşmadığı, ancak sendika üyeliği, okul türü, yaş ve kıdeme göre ise anlamlı farklılık gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır. Anlamlı farklılığın bulunduğu değişkenlerde puanların ortalama değerleri karşılaştırıldığında ise sendikaya üye olmayan öğretmenlerin sendikaya üye olan öğretmenlere göre, özel okul öğretmenlerinin devlet okulu öğretmenlerine göre, 31-40 yaş grubu öğretmenlerin diğer yaş grubu öğretmenlerine göre ve 11-15 kıdem grubu öğretmenlerin diğer kıdem grubu öğretmenlerine göre eğitimde yetenek yönetimi algılarının daha yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmenlerin okul yöneticilerinin öğretmenlerin farklılıklarını fark etmesi algılarının cinsiyet, medeni durum, sendika üyeliği, yaş, öğrenim durumu ve kıdem değişkenlerine göre farklılaşmadığı ancak okul türü değişkenine göre ise anlamlı farklılık gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır. Anlamlı farklılığın bulunduğu boyutlarda ve ölçeklerin toplam puanlarında ortalama değerler karşılaştırıldığında ise okul türü değişkeninde özel okul öğretmenlerinin, devlet okulu öğretmenlerine göre daha yüksek ortalamaya sahip oldukları belirlenmiştir. Araştırmada iki ölçek arasındaki öğretmenlerin yöneticilerinin eğitimde yetenek yönetimi algısı ve farklılıklarını yönetmesi algısı arasındaki ilişki pearson momentler çarpım korelasyon katsayısı ile analiz edilmiş ve iki ölçeğin toplamında ve diğer alt boyutlar arasında düşük düzeyde pozitif yönlü manidar bir ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmada elde edilen bulgular ve yorumlar ışığında, eğitim yönetimi alanında çalışmalar yapan araştırmacılara ve eğitimcilere yönelik öneriler sunulmuştur.Anahtar Kelimeler: Yetenek, Yetenek Yönetimi, Farklılık, Farklılıkların Yönetimi

The aim of this study is to determine the teachers' perceptions about their principals' talent management capabilities and principals' capabilities for diversity management in terms of human resources in high schools. And also to determine the relation among these perceptions. In the study, a survey method in a quantitative research approach was adopted.. The target population of the the study consists of the teachers who work in public and private high schools in Sultanbeyli, Istanbul in 2015-2016 term. The sample of the study consists of 386 voluntary highschool teachers who are selected with random sapling method from all the schools in target population. Before data collection, study permission was received by Istanbul Provincial National Education Directorate and data collection tools were applied to teachers with the surveillance of the school principals. All these processes are carried out in the direction of Abant İzzet Baysal University Social Science Human Research Ethics Commitee instructions. `Personal Information Form`, `Capability of Principals About Managing The Differences of Teachers Scale` wich was developed by Bostancı and Cetin in 2009, and `Talent Management in Education Scale ` which was developed by the researcher were used to collect the data. Data was analyzed with SPSS 20.00. To determine the teachers' perceptions on their principals' talent management and diversity management the standard deviation and arithmetic mean values were analyzed. According to skewness and kurtosis values data showed normal distrubution so parametric tests were used. To determine the significance of demographic variables, unrelated sample t-test, oneway varience analyses (ANOVA) were computed. Because of the fewness of post graduate and associate degree teachers, Kruskal-Wallis test was used while analyzing education level variable.According to the results, the perceptions of the teachers about principals' talent management scale is at the level of `Sometimes` and teacher's perceptions of principals' distinguishing teachers' differences is at the level of ` Often`. And also the teachers stated that their perception levels for principals' distinguishing of teachers' differences are higher than levels for principals' talent management in education. When the demographic variables are analyzed, it is found that principals' talent management perceptions did not differ in terms of gender, marital status and educational background but showed difference in terms of union membership, type of the school, age and seniorty.When avarage points of the variables which had significant differences were compared; teachers who were not member of a union, private school teachers, 31-40 year-old teachers and 11-15 year-working teachers' perceptions for talent management in education were higher than the other teachers. It was obtained that the perceptions of the teachers for the principals' distinguishing the teachers' diffrences did not differ in terms of gender, marital status, union membership, age, educational background, seniority while it demonstrated significant differences with regard to school type. When the dimensions which had significant difference and avarage values of scales' total scores were compared, it was found that private school teachers have higher avarage than public school teachers. The relation between the scales were analyzed by Pearson Moments Multiplication Correlation Coefficient. It was seen that there was a low level positive meaningful relation at the total of the two scales and other subdimensions. The results were discussed along with the strengths and limitations of the study and suggestions for future researches were made in the study.Key words : Talent, talent management, differences, management of diversity