I. Meşrutiyet`ten Cumhuriyete asker alma (Ahz-ı asker) usulleri

Abstract

Osmanlı Devleti için XIX.yüzyıl iç ve dış gelişmeler açısından oldukça yoğun geçti. Ülke her açıdan hızla gerilemekteydi. XVIII.yüzyıldan beri yapılan askeri reformlar istenilen sonucu vermemişti. Bunun farkına varan idareciler, yenileşmenin devletin bütün organlarına yaygınlaştırılmasını düşündüler. Bu bağlamda batı tarzı kurumların Osmanlı'da da oluşturulmasını gerçekleştirmek üzere harekete geçtiler. Bu yeni oluşumun askeri sahada da etkisi kısa sürede görülmeye başlandı.II.Mahmud tarafından asker alım usulünde köklü bir değişime gidildi. Fransa'nın uyguladığı kur'a sistemi 1843'te örnek alınarak uygulanmaya başladı. Bu tarihten sonra yapılan düzenlemeler bu usûl doğrultusunda yapıldı. Ordunun barış ve savaş durumu göz önünde bulundurularak, günün şartlarına göre planlamalar yapıldı. Bunlar ihtiyaçlara göre bazen kanun olarak bazen de talimat ve düzenleme tarzında yayınlandı. 1870'in sonlarından itibaren Osmanlı ordusunda görev yapan Prusyalı subaylar, asker alım sistemini daha verimli hale getirmek için çalışmalar yaptılar.I.Dünya Savaşı'na Osmanlı Devleti, Alman uzmanların hazırladığı seferberlik talimatları ile katıldı. Ordunun eksiklikleri fazlaydı. Her kolordu kendi bölgesinden asker ihtiyacını karşılayacaktı. Bunun sağlanması da o günün şartlan içerisinde pek mümkün olmadı. Milli Mücadele Dönemi'nde ise gönüllülük esası ile oluşturulmuş Kuvâ-yı Milli'ye güçlen ağırlıklı olarak görev yaptı. Batı Cephesi'nde düzenli ordu kurulunca arkasından zafer geldi.Cumhuriyet'in İlam'ndan sonra 1927'de Askerlik Mükellefiyeti Kanunu çıkarıldı. Bu dönemde çıkarılan kanun ve yönetmelikler, daha modern bir asker alma sistemini hayata geçirdi. Yapılan uygulamalar başarılı oldu.Anahtar Kelimeler: Asker alma, Osmanlı, Cumhuriyet, Seferberlik, Kanun�

For Ottomans 19th century was dense one of inner and outet problems. Empire was deteriorate in every term. From 18th century reforms on military hadn't yield expected result. Administrators that realized this, thought that reforms should become widespread all over administratol organs. Concerning this, they carried out western type institutions in Otootman system. These new formation took effect in military soon. .New plans, according to need of those times, were made by II.Mahmut, by taking military into consideration.Fundamental changes on recruiting method were carried out by II.Abdulhamit Lottery system France applied was started to be applied. From that time on regulations was carried out this way . Taking whether military in at war or in peace, according to conditions of days plans were made. These, according to needs, sometimes published as law sometimes as directive and arrangement. From the late 1870's, Prussian officers worked out to make recruiting system more productive.Otoman Empire run into World War I with campaign instruction prepared by German specialists. Military's shortage is just too much. Each army corps would provide soilders from its region. Under those day's conditions that was not really possible. During National Struggle Period `Kuva-yi Milliye` powers based on voluntariness served. In West Front, when regular army was set up, came the victory.After declaration of Republic, in 1927, Military contribution law was enacted. Laws and regulations enacted in this period carried out more modern recruiting system. Implementations were successful.Key words: Recruiting, Ottoman, Republic, Campaign, Law�