Mustafa Kemal Atatürk`ün Malatya gezileri ve bu gezilerin Malatya`daki siyasi, ekonomik, sosyal ve kültürel hayata etkileri

Abstract

Mustafa Kemal Atatürk, gerek Milli Mücadele yıllarında gerekse savaş sonrası kazanılan zafer neticesinde çeşitli yurt gezilerine çıkmıştır. Uzun yıllar süren savaştan sonra halk yorgun, ümitsiz ve ekonomik sıkıntılar içindedir. Bu nedenle halkın sorunlarını anlamak, yönlendirmek, ümit vermek ve yapılacak yenilikler için kamuoyu oluşturmak gerekmektedir. Atatürk, gerçek kurtuluşun bu sorunları aşacak çok yönlü kalkınmadan geçtiğini görmüş ve ona göre hareket etmiştir. Atatürk yapacağı atılımları zorla değil, halkı inandırarak ve ikna ederek gerçekleştirmek istemiştir. Çünkü halka benimsetilerek yapılan yenilikler daha verimli ve daha kalıcı olacaktır. Bu bilinçle hareket edip halkın güvenini kazanmış olan Atatürk, bu hususta yurt seyahatlerine çok şey borçludur.Atatürk'ün gerçekleştirdiği bu yurt seyahatleri özel bir mana ve önem taşıyordu. Binlerce kilometre mesafe kat edilerek gerçekleştirilen bu seyahatler, sadece inceleme ve açılış amaçlı geziler olmayıp, yapılmış olan inkılâpların sonuçlarının yerinde gözlemlenip değerlendirilmesi, yapılacak olanların da alt yapısının oluşturulması açısından da büyük öneme sahipti. Atatürk, bütün bu sebeplerin yanı sıra ekonomik anlamda kalkınmayı sağlayacak demiryolunun açılışı münasebetiyle 1931 ve 1937 yıllarında olmak üzere iki kez Malatya'yı ziyaret etmiştir.Bu çalışmada, Atatürk'ün demiryolu açılışı sebebiyle Malatya'ya gelişleri ve bu gelişlerin Malatya halkı üzerindeki etkileri incelenmiştir. İlk olarak Malatya'nın coğrafi mevkisi ve tarihi hakkında bilgiler verilmiş ve sonrasında Malatya'nın miting ve protesto telgraflarıyla Milli Mücadele yanlısı faaliyetleri ve bu faaliyetler karşısında Elazığ Valisi Ali Galip ve Mutasarrıf Halil Rahmi'nin Milli Mücadele karşıtı tavırları değerlendirilmiştir. Bu değerlendirmenin ardından Cumhuriyet ile birlikte değişen ve gelişen Malatya'nın idari yapısı, ekonomisi, siyasi gelişmeleri, sosyal ve kültürel faaliyetleri ile eğitim alanındaki durumu hakkında bilgi verilmiştir. Bu konuları takiben Atatürk'ün yurt seyahatlerine verdiği önem üzerinde durularak, Malatya gezisi için bir giriş oluşturulmuştur. Bu zeminden hareketle Atatürk'ün demiryolu açılışı sebebiyle Malatya'ya ilk gelişleri ve bu gezinin basına yansıması detaylı bir şekilde anlatıldıktan sonra, gezinin Malatya'da ki siyasi, sosyal ve ekonomik hayata etkileri üzerinde durulmuştur. Son olarak da Atatürk'ün Malatya'ya ikinci gelişleri ulaşılabilinen kaynaklar dâhilinde incelenerek bu seyahatin ulusal ve yerel basın tarafından son derece büyük bir ilgiyle takip edildiği kaydedilmiştir.

Mustafa Kemal Atatürk, had set out various domestic journey, particularly in the course of National Struggle years and in the result of victory won after the war. After the wars lasting long years, people were in despair, exhausted and economic hardships. So it was necessary to understand problems of people and to form puplic opinion for renovations to be done, to guide and give hope. Atatürk, had comprehended that coping with these problems required multi-directed development and he behaved according to this. Atatürk, wanted to realize the attempts which will be done not by forcing, he wanted to realize by means of making people believe and persuade. So, the renovations made by having people adopt would be more effective and permanent. With this conscious, Atatürk, winning the trust of people, owed many things to the domestic journeys.These domestic journeys made by Atatürk were of special meaning and significance. These journeys realized by covering thousands of kılometres were of great importance not only investigation or opening meaning journey, but also in respcet to the evaluation and observation of revolution results in its place and also as regards forming of infrastructure of the renovation which will be done. Atatürk visited Malatya twice in 1931 and 1937 on the occasion of opening of railway with a view to providing of development in economic sense in addition to these reasons.In this study, the advent of Atatürk to Malatya on the occasion of railway and the effects of this event both on Malatya and on people in Malatya were examined. With a wiew to forming on infrastructure to the study, knowledge about history and geography of the city was give and then, with its meeting and protests of Malatya, which wasn't undergone to the invasion after the first World War and behaviours supporting National Struggle performed by Ali Galip Governor Elazığ and Governor of province Halil Rahmi were evaluated.In addition, in the study, along with the declaration of administrative structure of Malatya having a great changing and development was examined ,and economic, politic and cultural development in the region were reported.Following these events,the importance for the visits of homeland by Atatürk was emphasized. An entrance for Malatya visits of Atatürk was formed, by starting from this ground , and the reflection of the visit to the Press had been told in details ,and politic, economic and social effects of the visit in Malatya were investigated. Finally,In the context of the resources obtained in the second advent to Malatya of Atatürk,it was found out that this journey was followed by both local and national press with a great concern.