Türkiye`de Anayasa hazırlık süreçlerinin ulusal basına yansımaları (1921,1924,1961,1982)

Abstract

Anayasa, bir devletin temel yapı taşını oluşturan en önemli mihenk taşlarından birini teşkil etmektedir. Anayasa'nın tarihsel sürecine bakıldığında toplumsal bir çaba ve direnişten sonra elde edildiği görülmektedir. Haklar beyannamesinin özünü oluşturan bu belge toplumların dönüm noktaların biri olarak sayılmıştır. Osmanlı Devleti'nde 1808 Sened-i İttifak 1876'ya kadarki süreçte anayasal faaliyetler konusunda gelişmeler meydana gelmiştir. 1876 tarihli Kanun-ı Esasi'nin kabulü ile de Osmanlı meşruti monarşiye adım atmıştır. I. Dünya Savaşı sonucunda imzalanan Mondros Mütarekesi Osmanlı Devleti'nin fiili olarak sonunu getirirken, haksız işgaller karşısında Türk halkı Milli Mücadele'yi gerçekleştirerek yeni bir sayfayı açmıştır. Milli Mücadele şartlarında oluşturulan 1921 Teşkilat-ı Esasiye Kanunu ile milli irade egemen kılınmış ve yeni bir dönemin başlangıcı sayılmıştır. Nitekim Milli Mücadele'nin başarı ile sonuçlanmasının ardından yeni Türk Devleti'nin temelleri atılmıştır. 1924 Anayasası ile de yeni kurulan devletin temelleri hukuksal bir zemin üzerine inşa edilmiştir. Çok partili hayata geçişle beraber yeni bir sürece girilmiş iktidar-muhalefet çekişmesi ve dönemde meydana gelen olaylar ilk askeri müdahalenin yaşanmasına neden olmuştur. Askeri Müdahale sonucu yeni bir anayasa hazırlığı içine girilmiş ve böylece 1961 Anayasa oluşturulmuştur. 1980'lere gelindiğinde ülkede yaşanan sıkıntılar kaosa dönüşmüş ve ikinci kez askeri müdahale yaşanmıştır. Müdahale sonucu 1982 Anayasası ortaya çıkmıştır. Bu çalışma da anayasa hazırlık süreçlerinin Türk basınına yansıması başlığı kullanılarak 1921, 1924, 1961 ve 1982 Anayasalarının hazırlık süreçlerinin basına yansıması incelenmiştir. Böylece anayasa hazırlık süreçlerinin gazetelere nasıl yansıdığı, toplumda nasıl bir akis uyandırdığı, basın yoluyla verilmeye çalışılmıştır.

The Constitution constitutes one of the most important milestones constituting the basic building stone of a state. When we look at the historical process of the Constitution,then it appears to have been obtained.This document, the essence of the declaration of rights was counted as one of the turning points of the societies turning points of the societies.1808 Sened-i İttifak in the Ottoman State Up to 1876, the process of development of constitutional activities has come to fruition.1876 the Ottoman constitutional monarchy has taken steps with the adoption of the Kanun-ı Esasi dated. I. World The end of the Mondros Armistice Ottoman Empire, signed at the end of the war, Turkish people in the face of unjust occupations realized a new struggle has opened the page. With the 1921 Teşkilat-ı Esasiye Kanunu established under the conditions of National Struggle the national will has become dominant and a new era has begun.As a matter of fact, After the successful completion of the struggle, the foundations of the new Turkish State were laid. With the 1924 Constitution, the foundation of the newly established state is built on a legal ground It was. Multiparty life was entered into a new process together with transition power-opposition conflict and events that took place during the period caused the first military intervention to happen It has been. The result of the military intervention was put into preparation for a new constitution, Constitution was established. When it came to the 1980s, the troubles in the country turned into chaos and military intervention for the second time. The result of the intervention was the 1982 Constitution. In this study, the process of preparation of the constitutions 1921, 1924, 1961 and 1982 in the preparation process of constitutions.Thus, how the constitutional preparation processes are reflected in the newspapers, waked, tried to be given through the press.