Moskova Antlaşması`nın Türk basınına yansıması

Abstract

1919 Haziran ayı başlarında gayri resmi olarak başlayan Türk-Rus ilişkileri 26 Nisan 1920'de Mustafa Kemal Paşa'nın Lenin'e gönderdiği bir mektupla resmen başlamıştır. Bu mektubun ardından İcra Vekilleri Heyeti'nin 5 Mayıs 1920 tarihli toplantısında İktisat Vekili Yusuf Kemal (Tengirşek) Bey'in önerisi üzerine Dışişleri Vekili Bekir Sami (Kunduh) Bey Başkanlığında bir Heyet Moskova'ya gönderilmiştir. 11 Mayıs 1920'de Moskova'ya gitmek için Ankara'dan hareket eden Heyet 69 gün sonra yani 19 Temmuz 1920'de Moskova'ya ulaşmıştır. İlk görüşmeler 24 Temmuz 1920'de Sovyet Dışişleri Halk Komiseri Çiçerin ile yapılmıştır. 17-24 Ağustos tarihleri arasında yapılan görüşmelerde 8 Maddelik bir anlaşma tasarısı hazırlanmıştır. Ancak Sovyet Rusya temsilcileri bu anlaşmayı imzalamaya yanaşmayınca görüşmeler kesilmiştir. Meclisin 7 Aralık 1920 tarihli toplantısında Moskova'ya Yusuf Kemal Bey başkanlığında bir heyet gönderilmesi kararlaştırılmıştır. Bu Heyete 21 Kasım 1920'de Moskova Büyükelçiliğine atanan Ali Fuat Paşa da katılmıştır. Heyet 20 Ocak 1921'de Kars'tan hareket ederek 19 Şubat 1921'de Moskova'ya ulaşmış ve 21 Şubat 1921'de de gayri resmi görüşmeler başlamıştır. İlk resmi görüşme ise 26 Şubat 1921 tarihinde yapılmıştır. Yapılan görüşmeler sonunda da 18 Mart 1921'de Moskova Antlaşması imzalanmıştır. Antlaşmanın imza tarihi iki devletin onayı ile birlikte İstanbul'un işgalinin yıl dönümü olan 16 Mart 1921 olarak değiştirilmiştir. İmzalanan bu antlaşma ile Ankara Hükümeti Doğu, sınırını güvence altına alarak buradaki askeri birliklerin bir kısmını Batı Cephesine göndermiştir. İlk defa Ankara Hükümeti, Batılı bir devlet tarafından tanınmıştır. Sovyet Rusya Misak-ı Milli'yi kabul etmiştir. Ankara Hükümetinin askeri alanın yanı sıra siyasi alanda da itibarı artmıştır.

Turkish-Russian relations, whic started unofficially on June 1919, started officially on 26th of April 1920, by a letter sent from Mustafa Kemal Paşa to Lenin. After this letter, in cabinet members commitee meeting dated 5th of May 1920, upon minister of Economy Yusuf Kemal (Tengirşek) Bey's rocommendatten, a commitee headed by foreing affairs minister Bekir Sami (Kunduh) Bey was sent to Moscov. The commitee, whic departured in 11th of May 1920 from Ankara, arrived in Moscov after 69 days on 19th of July 1920. The first negotiations were done whit soviet foreing affairs public comissar, Çiçerin on 24th of July, 1920. İn the negotiations, conducted between 17-24 August dates, on agreement proposal consisting of 8 articles, was propared. İn parliments meeting dates 7th of December 1920, it was agreed that a commitee willbe sent to Moscov, headed by Yusuf Kemal Bey, Ali Fuat Paşa, appoin ted to be Moscov ambassader, joined this commitee on 21th of November 1920. The commitee departured from Kars on 20th January 1921, arrived in Moscov on 19th of February 1921on unofficial negotiations started on 21th of February the first official negotiations were done on 26th of February 1921. After the negotiations Moscov agreement were signed in 18th of March 1921. The date of signature was changed to 16th of March 1921 which is the anniversary of İstanbul's occupation, by the approval of two goverments By signing this agreement Ankara goverment ensured east border and sent a part of military troops to west front. İt was he first time that Ankara government was recognized by a western state. Soviet Russiaaccepted 'Misak-ı Milli'. Ankara government reputation improved bath in military and political aspeats.