Diabetik nefropatide renal vasküler rezistans değişimlerinin doppler ultrasonografi ile değerlendirilmesi

Abstract

6. ÖZET : Doppler US, nativ böbrek fonksiyon bozukluklarının değerlendirilmesinde, belli durumlarda son derece yararlı bilgiler sağlamaktadır. Diabetik nefropati, nativ böbrek fonksiyon bozukluğunun son dönemde böbrek yetmezliğine kadar giden önemli bir nedenidir. Gri skala US1 un DN' nin tanı ve takibinde önemli bir rolü yoktur. DN' de böbreklerde özellikle vasküler kompartmanı tutan histopatolojik değişiklikler görülmektedir. Bu değişiklikler, Doppler indekslerini (Rİ, Pİ) yükselten renal vasküler rezistans artışına neden olur. Bu çalışmada 76 diabetik hasta ve 47 sağlıklı kontrol grubu olgusunda böbreklere yönelik Doppler US incelemesi yapılmıştır. Diabetik hastalar, nefropatinin varlığı ve aşamasına göre evre 0, evre 1, evre 2, evre 3 olarak evrelendirilmiştir. Yine hem hasta, hem de kontrol grubu yaşa göre 50 yaş ve altı, 50 yaş üstü, hipertansiyon varlığına göre hipertansif ve normotansif olarak subgruplara ayrılmıştır. Doppler indeksi ölçümlerinin tanımlanan subgruplardaki farklılıkları yanısıra, yaş hastalık süresi, hipertansiyon, serum kreatinin düzeyi, kreatinin klirensi ve gri skala US parametreleriyle (böbrek uzunluğu, parankim kalınlığı, korteks ekojenitesi) ilişkisi değerlendirilmiştir. Sonuçların istatistiksel analizinde iki ortalama arasındaki farkın önemlilik testi, Kruskal-Wallis testi, Mann-Whitney U testi ve korelasyon testleri kullanılmıştır. Diabetik hastalarda ortalama Rİ 0.67±0.09, Pİ 1.29±0.38 bulundu. Kontrol grubu olgularında aynı değerler sırayla 0.60±0.05 ve 1.06±0.15 olarak bulundu. İki grup ortalamaları arasında anlamlı istatistiksel fark saptandı (p=0.0000). Diabetik nefropatinin progresyonuyla Doppler indeksi ölçümlerinde yükselme görüldü. Anormal Rİ (>0.70) değeri kontrol grubunda 1/47 (%2.12), evre 0' da 5/40 (%12.5), evre V de 2/10 (% 20), evre 2* de 6/12 (%50) ve evre 3' de 10/14 (% 71.5) olguda saptandı. Rİ ve Pİ değerleri ile hastalık süresi, serum kreatinin değeri, kreatinin klirensi, hasta yaşı ile anlamlı korelasyon değerleri bulundu. Diabetik hastalarda, hastalığa eşlik eden hipertansiyon ile Rİ, Pİ yüksekliği arasında güçlü bir ilişki görüldü. Kontrol grubu olgulannda da yaş ve Doppler indeksleri arasında yüksek bir korelasyon mevcuttu. Sonuç olarak, Doppler indekslerindeki yükselme artmış renal vasküler rezistansın bir göstergesidir. Doppler US ile Rİ ve Pİ ölçümleri DN' nin erken dönemde tanınması açısından gelişmiş laboratuar parametrelerine göre bir üstünlük taşımamaktadır. Nefropatili hastalarda ise yükselmiş Rİ ve Pİ değerleri, sadece diabetik renal hastalığın bir göstergesi olmayıp yaş, hipertansiyon ve diğer faktörlerin kompleks etkileşimiyle oluşmaktadır. 50