Stat (Acil) test analizlerinde testleme döngü süresi ve analitik kalite açısından plazma kullanımının etkileri

Abstract

ÖZET Stat (acil) test analizlerinde, testleme döngü süresinin kısaltılması ve analitik kalitenin arttırılması temel amacıyla planlanan bu çalışmada, serum yerine plazma örneklerinin kullanılabilirliği, laboratuvarımızda halen kullanılan ölçüm yöntemleriyle değerlendirildi. EDTA- plazma ile serum arasında elektrolitler ve kalsiyum dışındaki acil test ölçüm sonuçları, heparinize plazma ile serum arasında ise sodyum, potasyum, klor ve kalsiyum ölçüm sonuçlarındaki farklılıklar araştırıldı. Her testin plazma ve serum değerlerinde istatistiksel açıdan anlamlı fark bulunup bulunmadığını saptamak için eşleştirilmiş t testi uygulandı. EDTA-plazma ve serum arasında sadece total bilirubin, amilaz ve LDH değerlerinde istatistiksel olarak anlamlı (p< 0.05) fark olduğu, bunlar dışındaki diğer test sonuçlarında ise anlamlı farklar bulunmadığı (p>0.05) görüldü. Heparinize plazma ile serum arasında sodyum, potasyum, klor ve kalsiyum ölçüm sonuçlarındaki istatistiksel farkların ise anlamlı (p<0.05) olduğu saptandı. Bununla birlikte, potasyum dışındaki tüm testler için bulunan farkların hepsinin de analitik ve klinik açıdan önemsiz olduğu görüldü. Ayrıca başta potasyum ve LDH sonuçlarında olmak üzere, saptanan bu farkların genellikle, serum separasyonu öncesinde kanın beklemesi ve pıhtılaşmasından kaynaklandığı sonucuna varıldı. Bu çalışmada elde edilen bulgular doğrultusunda, TAT' da kısalma ve analitik kalitenin artışı yanında, laboratuvar işleyişinde de önemli ek kolaylıklar sağlanması açısından, stat test analizlerinde serum yerine EDTA -plazma ve heparinize plazma örneklerinin kullanılmasının gerekli olduğu ortaya çıkmaktadır. iv