Koroner arter by-pass grefti olarak internal mammarian arterin akım karakteristikleri ve greft açıklığının değerlendirilmesinde renkli doppler ultrasonografinin etkinliği

Abstract

9- ÖZET Koroner arter hastalığı ve yol açtığı klinik tablolar, gelişmiş ülkeler başta olmak üzere tüm dünyada mortalite nedenleri arasında ilk sıralarda yer almaktadır. Koroner arter hastalığına bağlı olarak miyokardda oluşan perfuzyon bozukluğunu ortadan kaldırarak, morbidite ve mortalite insidansmı azaltmak için kullanılan tedavi yöntemlerinden biri de sol ön inen koroner arter (LAD)- sol internal mammarian arter (LIMA) by-pass grefti'dir. Bypass greftleri arasında en uzun süre patent kalabilen ve sol ventrikül fonksiyonunun korunmasında birinci derecede önemli olan bu greftte meydana gelebilecek bir fonksiyon bozuklunun erken tanısı prognostik açıdan önemlidir. Çalışmamız, internal mammarian arter greftinin akım karakteristiklerinin değerlendirilmesi ve greft disfonksiyonunun erken dönemde saptanmasında renkli Doppler USG tetkikinin yeri ve etkinliğini saptamayı amaçlamaktadır. Bu amaçla; Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi GKDC Anabilim Dalı'nda LAD-LIMA grefti uygulanmış 26 olgu ve çalışma grubunun preoperatif akım parametrelerini karşılaştırmak amacı ile kontrol grubuna dahil 20 olgu Radyodiagnostik Anabilim Dalı US ünitesinde renkli Doppler USG yöntemi ile incelenmiştir. İnceleme kontrol grubuna bir kez, çalışma grubuna preoperatif, erken preoperatif (7.-10. gün) ve geç postoperatif (3. ay) dönemde olmak üzere üç kez uygulanarak greft akım patemi ve karakteristikleri tespit edilmiştir. Kullanılan parametreler: akım paterni, maksimum sistolik akım hızı (Vmax), diastol sonu akım hızı(Vmin), ortalama akım hızı (Vmean), rezistif indeks (RI), pulsatilite indeksi (PI), akım volümü (V) ve damar çapı (D) 'dır. Elde olunan parametrik veriler daha sonra istatistiki analize tabi tutulmuştur. 55Greft olarak kullanılan LIMA trifazik akım paternini kaybederek koroner arterin akım karakteristiği olan sistolodiastolik (bifazik) akım formunu kazanmaktadır. Akım karakteristikleri ise LIMA'mn koroner sirkülasyona dinamik uyumunu gösterecek şekilde değişime uğramaktadır. Bu değişiklikler; preoperatif akıma göre maksimum sistolik akım hızı, rezistif indeks ve pulsatilite indeksi değerlerinde düşme (p<0.01) diastol sonu akım hızı ve ortalama akım hızında artmadır (p<0.01). Akım volümü de olgularda mevcut LAD stenoz derecesine bağlı olarak r=0.5966 korelasyon düzeyinde artmaktadır. Greft akım karakteristiklerinde izlenen bu değişiklikler greft patensininin göstergeleridir. Renkli Doppler USG yöntemi, greft akım paterni ve karakteristiklerindeki değişiklikleri kantitatif olarak saptayarak greft patensininin değerlendirilmesinde ve greftte oluşabilecek disfonksiyonunun erken dönemde saptanmasında kulamlabilecek noninvaziv ve güvenilir bir yöntemdir. Klinik izlem ve eforlu EKG testi desteğinde uygulanacak bir renkli Doppler USG tetkikinin, koroner anjiografiye yönlendirilecek olguların seçiminde ve greftte stenoz saptanarak balon anjiyoplasti yada reoperasyon yöntemleri ile greft patensisi yeniden temin edilen olguların izleminde yararlı olacağı düşünülmektedir. 56