İnternal torasik arter (İTA) greft açıklığının klinik-EKG eforlu EKG ve transtorasik doppler ile izlemi

Abstract

8- ÖZET Koroner arter hastalığı ve yol açtığı klinik tablolar, gelişmiş ülkeler başta olmak üzere tüm dünyada mortallte nedenleri arasında ilk sıralarda yer almaktadır. Koroner arter hastalığına bağlı olarak miyokardda oluşan perfüzyon bozukluğunu ortadan kaldırarak, morbidite ve mortalite insidansını azaltmak için kullanılan tedavi yöntemlerinden, biri de sol ön inen koroner arter (LAD)-sol internal torasik arter (LİTA) bypass grefti'dir. Bypass greftleri arasında en uzun süre patent kalabilen ve sol ventrikül fonksiyonunun korunmasında birinci derecede önemli olan bu greftte meydana gelebilecek bir fonksiyon bozuklunun erken tanısı prognostik açıdan önemlidir. Çalışmamız ; olgularda klinik, laboratuvar, EKG, eforlu EKG ve internal torasik arter greftinin akım karakteristiklerinin değerlendirilmesi, greft disfonksiyonunun erken dönemde saptanmasında renkli transtorasik Doppler tetkikinin yeri ve etkinliğini saptamayı amaçlamaktadır. Bu amaçla; Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi GKDC Anabilim Dalı'nda LAD-LİTA grefti uygulanmış 36 olgu ve çalışma grubunun preoperatif akım parametrelerini karşılaştırmak amacı ile kontrol grubuna dahil 21 olgu çalışmaya alınmıştır. İnceleme kontrol grubuna bir kez, çalışma grubuna preoperatif, erken postoperatif (7.-13. gün) ve geç postoperatif (4-6 ay) dönemde olmak üzere üç kez uygulanarak greft akım paterni ve karakteristikleri tespit edilmiştir. Kullanılan parametreler: akım paterni, maksimum sistolik akım hızı (Vmax), diastol sonu akım hızı(Vmin), ortalama akım hızı (Vmean), rezistif indeks (Rl), pulsatilite indeksi (Pl), akım volümü (V) ve damar çapı (D)'dır. Elde olunan parametrik veriler daha sonra istatistiki analize tabi tutulmuştur.Greft olarak kullanılan LİTA trifazik akım paternini kaybederek koroner arterin akım karakteristiği olan sistolodiastolik (bifazik) akım formunu kazanmaktadır. Akım karakteristikleri ise LİTA'nın koroner sirkülasyona dinamik uyumunu gösterecek şekilde değişime uğramaktadır. Bu değişiklikler; preoperatif akıma göre maksimum sistolik akım hızı, rezistif indeks ve pulsatilite indeksi değerlerinde düşme (p<0.05) diastol sonu akım hızı ve ortalama akım hızında artmadır (p<0.05). Akım volümü de olgularda mevcut LAD stenoz derecesine bağlı olarak r=0.6250 korelasyon düzeyinde artmaktadır. Greft akım karakteristiklerinde izlenen bu değişiklikler greft patensininin göstergeleridir. Renkli transtorasik Doppler inceleme yöntemi, greft akım paterni ve karakteristiklerindeki değişiklikleri kantitatif olarak saptayarak greft patensininin değerlendirilmesinde ve greftte oluşabilecek disfonksiyonunun erken dönemde saptanmasında kulanılabilecek noninvaziv ve güvenilir bir yöntemdir. Klinik izlem ve eforlu EKG testi desteğinde uygulanacak bir renkli transtorasik Doppler tetkikinin, koroner anjiografiye yönlendirilecek olguların seçiminde ve greftte stenoz saptanarak balon anjiyoplasti yada reoperasyon yöntemleri ile greft patensisi yeniden temin edilen olguların izleminde yararlı olacağı inancındayız.