Kolorektal adenomlardaki müsin değişikliklerinin kolorektal karsinom gelişimindeki yeri ve dokukimyasal ve immün dokukimyasal özelliklerinin araştırılması (54 Olgu)

Abstract

ÖZET Kolorektal adenomlar, adenom-karsinom silsilesinde öncü lezyonlaf olarak kabul edilen neoplazmlardır. Adenomlardaki bazı değişiklikler atipi derecelerini belirlemede önemlidir. Bunlardan biri adenomatöz kriptlerdeki müsin değişiklikleridir. Adenomlarda atipinin derecesi arttıkça, normal kolorektal mukozanın kriptlerinde dominant olan sülfomüsin, sialomüsin yönüne kaymaktadır. Müsinlerdeki bu değişiklikler dokukimyasal olarak HİD-AB yöntemi ile ortaya konulmaktadır. Dokukimyasal yöntemlerin yanısıra, adenomlardaki müsin değişikliklerini belirlemede son yıllarda kullanılan ağırlıklı yöntem müsine yönelik antikorlar kullanılarak uygulanan immün dokukimyasal yöntemdir. HGM ilk defa endoservikal tür over müsinöz kist sıvısı içeriğinden izole edilen gastrik fukomüsindir. Normalde mide mukozası ile fetal intestinal mukozada eksprese edilirken, erişkin intestinal mukozada eksprese edilmemektedir. Aynı zamanda HGM prekanseröz ve kanseröz kolon lezyonlarında eksprese edilirken, normal kolon mukozasında eksprese edilmemektedir. Bu özellik de HGM' nin onkofetal bir protein olduğunu göstermektedir. MUC2 normal intestinal epitelde bulunan dominant müsin genidir. MUC2, glikosilasyon gibi moleküler değişikliklerin etkisiyle kolon lezyonlarında farklı ekspresyonlar göstermektedir. Bu değişiklikler, artmış, azalmış ya da aberan ekspresyon şeklindedir. Prekanseröz ve kanseröz intestinal lezyonlardaki MUC2 müsin gen ekspresyonlarındaki değişiklikler dikkat çekicidir. Bu çalışmada değişik atipi derecelerinde 54 kolorektal adenom olgusundaki müsin değişiklikleri, HİD-AB ve PAS-AB dokukimyasal yöntemleri ve MUC2 ile HGM antikorları kullanılarak yapılan immün dokukimyasal yöntemleri kullanılarak semikantitatif olarak değerlendirilmiş ve bu değişikliklerin atipi dereceleri ile ilişkileri araştırılmıştır. Adenomlardaki epitelyal atipi dereceleri ile adenomun boyutu, histopatolojik türü, hastanın yaşı ile olan istatistiksel ilişkisi de araştırılmıştır. Hafif derecede atipili adenomlardaki HGM ekspresyonu, şiddetli derecede atipili olanlardan belirgin olarak düşüktür. MUC2 hafif derecede atipili adenomlarda diffüz olarak izlenirken, şiddetli derecede atipili adenomlarda çok az eksprese edilmekte ya da hiç eksprese edilmemektedir. Atipi derecesi, HGM ve MUC2 ekspresyonları ile ilişkili bulunmuştur. Atipi derecesi arttıkça, HGM ekspresyonu artmakta, MUC2 ekspresyonu azalmaktadır. Atipi derecesi arttıkça HİD ile boyanan sülfomüsinler, AB ile boyanan sialomüsinler yönüne kaymıştır ve istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. Kolorektal adenomlardaki müsin değişikliklerinin HİD-AB gibi histokimyasal yöntemleri ile saptanması, MUC2 ve HGM gibi müsin gen proteinleri ekspresyonlarının adenomlardaki epitelyal atipi derecesi ile ilişkisinin araştırılması, kolorektal karsinom gelişiminde bir basamak olan adenom-karsinom silsilesini belirlemede önemli yer tutacaktır.