Epilepside transkraniyal manyetik stimülasyon

Abstract

ÖZET Korteksin manyetik uyarımına uygun aletlerin geliştirilmesi ile nörofizyoloji laboratuvarları önemli bir olanağa sahip olmuştur. Ağrısız ve basit bir uygulama yöntemi olarak TMS, kısa zamanda klinik ve fizyolojik birçok araştırmanın yapılmasını sağlamıştır. Bu araştırmalar daha çok motor sistemin bütünlüğünün değerlendirilmesini amaçlamaktadır. Kısa zamanda multipl skleroz, motor nöron hastalığı, spastik paraparezi, parkinson hastalığı, serebrovasküler hastalıklar gibi başlıca nörolojik bozukluklarda yaygın olarak kullanılmaya başlanmıştır. Epileptik hastalarda kullanımı, kindling oluşturma şüphesi nedeni ile riskli görülmüştür. Fakat yapılan birçok deneysel çalışmada bu riskin çok az olduğunun belirlenmiştir. Epileptik hastalardaki ilk uygulamalar ise uzun süre tartışılacak sonuçlar ortaya çıkarmıştır. Biz, çalışmamızı 110 epileptik hastada yaptık. Bu sayı şimdiye değin yapılan araştırmalar içinde en geniş grubu oluşturan ikinci çalışmadır. Şimdiye değin yapılan çalışmalardan elde edilen birçok veri, olgu sayısının az olması nedeni ile yeterince değerlendirilememiştir. Kortikal uyarım ile elde edilen MEP parametrelerinde, öncelikle epileptik olgular ile kontroller arasında önemli farklılıklar saptadık. İlk olarak olgularımızın eşik düzeyi kontrollerden anlamlı olarak yüksek bulunmuştur. Eşik düzeyinin membran eksitabilitesini yansıttığı kabul edilmektedir. Çalışmamızda hastaların eşik düzeyinde saptadığımız yükselmeyi, birkaç nedenden dolayı ilaçlara bağladık. Birincisi, ilaç kullanmayan hastalarımızın eşik değerleri normal kontrollerin değerlerine oldukça yakın gözlenmiştir. İkinci olarak, ilaç başlanan de novo hastalarımızın, daha sonra ölçülen eşik değerleri yükselme eğilimi112 göstermiş ve son olarak kullanılan ilaçların sayısı ile eşik değeri arasında bir korelasyon olduğu gözlenmiştir. Poli ilaç kullanan grup ile monoterapi grubu arasındaki eşik düzeyi farkı belirgin olarak saptanmıştır. Bir diğer parametre olan santral motor ileti zamanı, olgularımızda normallere göre belirgin olarak kısa saptanmıştır. Bu kısalma olasılıkla epilepsinin doğasına uygun bir bulgu olarak, eksitabilite artışını desteklemektedir. Olgularımızın içinde JME grubu, hemen tüm bulgularındaki farklılık ile dikkat çekmiştir. Gerçekten bu grupta saptanan eşik düzeyi, hem normallerden hem diğer epileptik hastalardan düşük bulunmuştur. Ayrıca, yine bu grubun SMİZ, diğer olgulardan belirgin olarak kısa ve MEP amplitüdleri belirgin olarak yüksek saptanmıştır. Tüm bu bulgular ile JME grubu, diğer epileptik gruplardan oldukça farklı elektrofizyolojik özellikler göstermiştir. Bu grupta saptanan bulguların diffuz eksitabilite artışı ile ilişkili olabileceği bilinmektedir. Transkraniyal stimülasyonla verilen bir uyarımın ardından, süregiden istemli kas aktivitesinin kesilmesi ile ilgili elektrofizyolojik gözlem, önemli bir parametrenin ortaya çıkmasına yol açmıştır. Bu post eksitatör sessizlik ile ilgili birçok görüş ileri sürülmektedir. Bu sürenin ilk bölümünün periferik etkiler ile ortaya çıktığı düşünülmektedir. Geç döneminin ise supraspinal kaynaklı olduğu ileri sürülmektedir. Sessiz periyod süresinin beyinde GABA'erjik inhibitor sistem ile ilgili bir parametre olduğu düşünülmüştür. Şimdiye değin saptanan anormal değerler motor sistem disfonksiyonu ile ilişkili olarak ele alınmaktadır. Epileptik hastalarda SP süresinin ölçüldüğü 2 çalışma vardır. Biri olgu sunumu, diğeri küçük bir grupta yapılan çalışmadır. Çalışmamız öncelikle, bu hasta grubunda yapılan en kapsamlı araştırmadır. Çalışmamızda uzun süreli ilaç kullanan olgularımızda SP süresi kontrollere oranla belirgin113 şekilde farklı saptanmıştır. İlginç olarak benzer uzunluktaki SP süresi, ilaç kullanmayan olgularımızda da saptanmıştır. İlaç kullanmayan olgularda ölçülen SP süresinin, ilaç başladıktan sonra belirgin şekilde uzadığı gözlenmiştir. Bu uzamanın karbamazepin kullanan grupta daha belirgin olduğu görülmüştür. De novo hastalarımızda saptadığımız ve uzun süreli ilaç kullanan hastalardan farklı olmayan SP süresinin, nedenlerini açıklamak elimizdeki verilerle olası görünmemektedir. Çünkü diğer yandan ilaçların da bu süreyi belirgin şekilde uzattığı gözlenmektedir. İlaç kullanımının kısa ve uzun döneminde farklı inhibitor etkinliklerin denetimini tartışmadan önce, bu parametrenin daha geniş olgu gruplarında çalışılması yararlı görünmektedir.