Demir eksikliği anemisi ve talasemi taşıyıcılığında serum solubl transferin reseptör düzeyi

Abstract

ÖZET DEMİR EKSİKLİĞİ ANEMİSİ VE BETA TALASEMİ TAŞIYICILIĞINDA SERUM SOLUBL TRANSFERRIN RESEPTÖR DÜZEYİ Demir eksikliği, talasemi taşıyıcılığı, kronik hastalık anemisi, hipokrom mikrositer tipte ve sık görülen anemilerdir. Bazen bu anemilerin birlikteliği ortaya çıkmakta ve ayırıcı tanı güçleşebilmektedir. Serum solubl transferrin reseptör düzeyinin (sTfR) kronik hastalık anemisinde normal ve demir eksikliği anemisinde ise yüksek olduğunu gösteren çok sayıda yapılmış çalışma mevcuttur. Bu araştırmada çocukluk çağında demir eksikliği anemisi, beta talasemi taşıyıcılığı ve beta talasemi taşıyıcısı olan bir hastada demir eksikliği anemisi gelişmesi durumunda sTfR düzeyleri ve ayırıcı tanıdaki yeri araştırıldı. Bu amaçla 2-12 yaş grubunda, 20 demir eksikliği anemisi, 20 beta talasemi taşıyıcısı, 11 talasemi taşıyıcılığına demir eksikliğinin eşlik ettiği, 17 sağlıklı ve anemisi olmayan çocuk incelendi. Serum solubl transferrin düzeyinin demir eksikliği anemisi (3.47-35.20; ortalama 12.3±8.01 mg/L) ve talasemi taşıyıcılığı (3.71-9.51, ortalama 6.19 ±1.80 mg/L) grubunda kontrol grubuna göre (3.47-5.94, ortalama 4.74 ± 0.93 mg/L) anlamlı yüksek olduğu görüldü (p<0.05). Beta talasemi taşıyıcılığında demir eksikliği gelişirse yine sTfR düzeyi (5.15-12.12, ortalama 8.14±2.44 mg/L) kontrol grubuna göre yüksek olmakla birlikte (p<0.05) sadece demir eksikliği veya beta talasemi taşıyıcılığına göre anlamlı bir farklılık göstermedi (p>0.05). Benzer şekilde sTfR/log ferritin oranı en yüksek demir eksikliği anemisi grubunda elde edildi (2.06-88.36; ortalama 23.53±24.34). En düşük sTfR/log ferritin oranı talasemi taşıyıcılığında tespit edildi (2.10-6.66; ortalama 4.09±1.28). Talasemi taşıyıcılığına demir eksikliği eklendiğinde bu oranın arttığı görüldü (3.89-25.44; ortalama 10.74±6.94). sTfR/log ferritin oranının beta talasemi taşıyıcısı olan çocuklarda demir eksikliği gelişimi açısından takibinde oldukça anlamlı olduğu sonucuna varıldı. Anahtar kelimeler: Demir eksikliği anemisi, beta talasemi taşıyıcılığı, serum solubl transferlin reseptörü. VI

SUMMARY SERUM SOLUBLE TRANSFERRIN RECEPTOR LEVELS IN CHILDREN WITH IRON DEFICIENCY ANEMIA AND BETA THALASSEMIA TRAIT Iron deficiency anemia (IDA), beta thalassemia trait (TT) and anemia of chronic disease are very common causes of hypochromic microcytic anemia. In some of the patients these diseases can be present at the same time and it may be difficult to distinguish the cause of anemia. Many reports that the serum soluble transferrin receptor (sTfR) level is significantly high in patients with iron deficiency anemia and it is in the normal range in patients with anemia of chronic disease. In this study we aimed to assess serum sTfR levels in children with IDA, TT and TT with iron deficiency and we wanted to evaluate if this assay can be a reliable laboratory index in distinguishing these disorders. We assessed the sTfR levels in 20 patients diagnosed as having IDA, in 20 patients with TT, in 11 patients with TT and also having IDA, and in a control group of 17 nonanemic and healthy patients. Serum sTfR level was significantly increased in the patients with IDA (3.47-35.20 mg/L, mean 12.3± 8.01 mg/L) and with TT (3.71-9.51 mg/L, mean 6.19± 1.80 mg/L) than in the controls (3.47-5.94 mg/L, mean 4.74± 0.93 mg/L) (p<0.05). The sTfR level was significantly high in patients with, TT and also having IDA (5.15-12.12 mg/L, mean 8.14± 2.44 mg/L) than in the controls (p<0.05), but there was no statistically significant difference when we compared the sTfR level of this group with the sTfR levels of the IDA or TT groups (p>0.05). Similar, the highest sTfR/log ferritin ratio was obtained in the IDA group (2.06-88.36; mean 23.53±24.34), while the lowest sTfR/log ferritin ratio was in the TT patients (2.10-6.66; mean 4.09±1.28). When IDA was also present in a TT patient, this ratio was observed to increase (3.89-25.44; mean 10.74±6.94). In conclusion, sTfR/log ferritin ratio was found to be significant in the follow up of TT children for the development of IDA. Key Words: Iron deficiency anemia, beta thalassemia trait, serum soluble transferrin receptor. VII