Glasgow koma skalası skoru 15 olan minör kafa travması hastalarının değerlendirilmesinde bilgisayarlı beyin tomografisinin yeri

Abstract

ÖZET Travma genç yaş grubunun ve erkeklerin daha fazla etkilendiği, önemli ekonomik kayıplara neden olan bir sağlık sorunudur. Ağır kafa travması daha fazla mortalite ve morbiditeye neden olsa da, minör kafa travması hastanelere daha sık başvuru nedenidir. BT'nin tıp pratiğine girmesi özellikle kafa travmalı hastaların tanısal değerlendirilmelerinde bir devrim yaratmıştır. Çalışmamızda kafa travması ile hastanemiz acil servisine başvuran ve GKS skoru 15 olan erişkin hastalarda anormal BBT prevalansını değerlendirmeyi ve BBT ihtiyacını ortaya koyabilecek klinik değişkenlerin var olup olmadıklarını saptamayı hedefledik. Çalışmamızın retrospektif fazında DEÜ Hastanesi Acil Servisine 1.1.1997 ve 31.7.1997 tarihleri arasında başvuran 1630 erişkin kafa travması hastası incelendi. Çalışmaya alınan hastaların %67'si erkek, %33'ü kadındı. Hastaların yaş ortalaması 37.87+1 6.53'tü. Prospektif fazında ise DEÜ Hastanesi Acil Servisine 10.11.1998 ve 14.2.1999 tarihleri arasında başvuran ve çalışmaya alma kriterlerine uyan 50 erişkin kafa travması hastası incelendi. Bu hastaların %62'si erkek, %38'i kadındı. Hastaların yaş ortalaması 36.96±16.16 idi. Her iki dönemde de çalışmaya alınan hastaların yaş, cins, başağrısı, bulantı- kusma semptomları, alkol alımı, travma mekanizması, fizik ve nörolojik muayene bulguları, bilinç kaybı ve PTA anamnezi, GKS skorları ve sonuçları kaydedildi. Retrospektif dönemde bu klinik değişkenlerle BBT istemi ve BBT'de intrakraniyal patoloji varlığı karşılaştırılırken, prospektif dönemde ise bu klinik değişkenlerle BBT'de intrakraniyal patoloji varlığı karşılaştırıldı. Yaş, cins ve alkol alımı hariç diğer klinik değişkenlerin hekimin BBT istemini arttırdığı saptandı. Anormal BBT prevalansı retrospektif çalışma döneminde %21.7, prospektif çalışma döneminde ise%6 bulundu. Çökme kırığı tespit edilen hasta dışında, hiçbir hastaya cerrahi ya da medikal girişim yapılmadı. Fizik muayene bulguları normal ve GKS skoru 15 olan hastalarda klinik değişkenlerden hiçbiri ile anormal BBT sonuçları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmadı. Ülkemiz koşullarında hastanelere başvuran minör kafa travmalı hastalarda anormal BBT prevalansının değerlendirilmesi ve yüksek riskli klinik değişkenlerin ortaya konabilmesi için daha çok sayıda hastayı kapsayan prospektif klinik çalışmalara ihtiyaç olduğunu düşünmekteyiz.

SUMMARY Head trauma is a major health problem which affects young people, especially young males. It also causes serious economic losses. Although major head injuries cause greater morbidity and mortality, minor head injuries are more common presentations to emergency departments. As a result of using Computerized Tomography (CT) in medical practice, a revolution has been created in the evaluation of head injury patients. In this study our goal is to determine the prevalence of CT usage in adult head injury patients with GCS of 15 and determine clinical variables for the use of head CT scans. In the retrospective phase of our study we examined 1630 adult head injury patients from 1.1.1997 to 31.7.1997 who presented to the Dokuz Eylül University emergency department. Of the patients included in this phase, 67% were male and 33% were female. The mean age was 37.87±16.53 years. In the prospective phase of our study, we examined 50 adult head injury patients who presented to the Dokuz Eylül University emergency department from Dec. 10, 1998 to Feb. 14, 1999. Of the patients included in this phase, 62% were male and 38% were female. The mean age was 36.96+16.16 years. in both phases, we recorded age, gender, symptoms of nausea-vomiting, headache, alcohol use, physical exam findings, history of loss of consciousness prior to admission, Glasgow Coma Scores (GCS) and clinical outcomes. In the retrospective phase head CT ordering and abnormal findings were correlated with the above clinical variables. In the prospective phase abnormal findings were correlated with the clinical variables. We ascertained that all variables affected the ordering of CT scans exept age, gender and alcohol use. The prevalance ofabnormal head CT in retrospective and prospective phases was 21.7% and 6%, respectively. None of the patients required operative and medical intervention exept one patient with depressed skull fracture. There was no statistically significant corralation between the clinical variables and abnormal CT scan in the patients with normal physical examination and GCS of 15. Further studies would benefit from increased patient numbers and the development of a prospective study in order to further determine the prevalence of abnormal CT scans and predictive variables in minor head injury patients.