Klinik ve subklinik hipotroidi ve hipertroidi durumlarında biyoelektrik impedans analiz yöntemiyle vücut kompozisyonu değerlendirmesi ve vücut kompozisyonu parametreleriyle 6H/IGF-1/1GFBP3 aksı eleman...

Abstract

(ÖZET) KLİNİK VE SUBKLİNİK HİPOTİROİDİ VE HİPERTİROİDİ DURUMLARINDA BİYOELEKTRİK İMPEDANS ANALİZ YÖNTEMİYLE VÜCUT KOMPOZİSYONU DEĞERLENDİRMESİ VE VÜCUT KOMPOZİSYONU PARAMETRELERİYLE GH/IGF-I/IGFBP-3 AKSI ELEMANLARININ İLİŞKİLERİNİN ARAŞTIRILMASI Anahtar sözcükler: Hipotiroidi, hipertiroidi, büyümü hormonu (GH), insulin benzeri büyüme faktörü- 1 (IGF-I), insulin benzeri faktör bağlayıcı protein-3 (IGFBP-3) biyoelektrik impedans analiz, vücut kompozisyonu Vücut kompozisyonu çeşitli fizyolojik durumlarda ve hastalıklarda nutrisyonel değerlendirmenin önemli bir parçasını oluşturmaktadır. Bu çalışmada vücut kompozisyonu tayininde kullandığımız biyoelektrik impedans yöntemi sabit frekanslı elektrik akımı kullanarak, insan vücudunu iki kompartman modelinde değerlendiren bir yöntemdir. Vücut yağ kitlesi ve yağsız vücut kitlesi vücut impedans değerinin birtakım komputerize formüllere katılarak yapılan hesapları sonucunda tespit edilebilmektedir. Yağsız vücut kitlesi içinde yer alan vücut su kitlesi de yine komputerize formüller aracılığı ile bulunmaktadır. Bu teknik geçerli, tekrarlanabilir, ucuz ve güvenilir bir yöntem olarak yaygın kullanılmaktadır. üç aşamada planlanan çalışmada birinci aşamada tiroid disfonksiyonu olan hastalarda tedaviyle vücut kompozisyonu değişimi olup olmadığı araştırıldı. İkinci aşamada tiroid disfonksiyonu olan hastalarda GH/IGF-l/IGFBP-3 aksında etkilenme olup olmadığı incelendi, üçüncü aşamada ise vücut kompozisyonu değişiklikleri ile GH/IGF-l/IGFBP-3 aksı arasındaki ilişkiler araştırıldı. Tiroid disfonksiyonu nedeniyle tedavi alan hastalarda tedavinin vücut kompozisyonu parametreleri üzerine etkileri Şekil 2'de toplu olarak görülmektedir. Klinik hipotiroidide vücut yağ kitlesi üzerine azaltıcı ve olası serbest su klirensini artırıcı etkilerinden ötürü vücut su kitlesinde ve bununla ilişkili olarak yağsız vücut kitlesinde azaltıcı etkileri görülmüştür. Klinik hipertiroidide ise katabolizmanın durdurulması, ötiroidinin sağlanmasıyla hem vücut yağ kitlesi hem de yağsız vücut kitlesinde artış olmakla birlikte dominant etkinin vücut yağ kitlesi üzerinde olduğu görülmüştür. Subkiinik hipotiroidide de tiroid hormonlarının dominant etkileri vücut yağ kitlesi üzerine olmuştur. Ötiroidi sağlandığında yağsız vücut kitlesinde belirgin değişiklik olmaksızın vücut yağ kitlesinde anlamlı azalma olduğu görülmüştür. Vakasayısının sınırlı sayıda kaldığı subkiinik hipertiroidili hastalarda anlamlı değişiklikler saptanmadı. Çalışmanın ikinci aşamasında klinik hipotiroidi ve hipertiroidi yanı sıra subkiinik hipotiroidi durumunda da GH/IGF-l/IGFBP-3 aksının etkilendiği bulundu. Klinik ve subkiinik hipotiroidi durumlarında tedaviyle IGF-I ve IGFBP-3 düzeylerinde anlamlı artış; klinik hipertiroidi durumunda ise anlamlı azalma olduğu görüldü. Bu bulgular erişkinlerde de GH/IGF-l/IGFBP-3 aksının subkiinik hipotiroidi durumunda bile etkilendiğini göstermektedir. Çalışmanın üçüncü aşamasında GH/IGF-l/IGFBP-3 aksı değişiminin vücut kompozisyonu değişimiyle ilişkisi irdelendiğinde tek tek hasta grupları içindeki sonuçlar birbirleriyle uyumlu olmamakla birlikte olguların toplu değerlendirmelerinde IGF-I ve IGFBP-3 ile vücut yağ kitlesiyle anlamlı negatif, vücut yağ kitlesi ile ile resiprokt değişiklik gösteren yağsız vücut kitlesi yüzdesi ile anlamlı pozitif korelasyon bulundu. Regresyon analizleri yapıldığında tiroid hormonları hesaba katılarak yapılan değerlendirmelerde söz konusu korelasyonlar tiroid hormon etkisine bağlı olarak anlamlı bulunmadı. Bu bulgulara göre IGF-l/IGFBP-3 aksının erişkinlerde vücut kompozisyonu üzerine etkileri tiroid hormonu etkisine bağımlı olarak ortaya çıkmaktadır ve esas olarak yağ depolan üzerinedir. Sonuç olarak: 1) Klinik ve subkiinik tiroid disfonksiyonu durumlarında tedaviyle önemli vücut kompozisyonu değişiklikleri oluşmaktadır. Bu çalışmada ilk kez prospektif olarak vücut kompozisyonu değişim pattemi değerlendirilmiştir. Şekil 2'de sonuçlar birlikte görülmektedir. 2) GH/IGF-l/IGFBP-3 aksı erişkinlerdeki tiroid disfonksiyonu durumlarında de etkilenmektedir. Bu durumun subkiinik hipotiroidide de olduğu ilk kez bu çalışmada gösterilmiştir. 3) Erişkin bireylerde tiroid hormonları vücut kompozisyonunu değişik mekanizmalarla etkiliyor olabilir. Bu mekanizmaların birisi de GH/IGF-l/IGFBP-3 aksı ile ilişkili gibi görünmektedir. Bizim gözlemimiz etkilerinin daha çok vücut yağ kompartmanı üzerine olduğu şeklindedir.

(SUMMARY) EVALUATION OF BODY COMPOSITION WITH BIOELECTRICAL IMPEDANCE ANALYSIS IN CLINICAL AND SUBCLINICAL HYPOTHYROIDISM AND HYPERTHYROIDISM AND EVALUATION OF THE CORRELATIONS BETWEEN BODY COMPOSITION PARAMETERS AND GH/IGF-l/IGFBP-3 AXIS ELEMENTS Keywords: Hypothyroidism, hyperthyroidism, growth hormone, insulin-like growth factor-l (IGF-I), insulin-like growth factor binding protein-3 (IGFBP-3) bioelectrical impedance analysis, body composition Determination of body composition with objective measurement is becoming an integral part of nutritional assessment under various physiological and pathological conditions. We assessed body composition by fixed frequency bioelectrical impedance analysis based on simplified two compartment model of the human body. Body fat and fat free or lean body mass are estimated using computerized processing of whole body resistance (impedance). Body water which is a compartment of lean body mass is estimated using computerized processed formulas. This technique is a validated, cheap, easy, reproducible and safe technique. We designed a clinical study composed of three stages. In the first stage we assessed whether there is a body composition change in patients treated for thyroid dysfunction (clinical hypothyroidism, clinical hyperthyroidism, subclinical hypothyroidism, subclinical hyperthyroidism). In the second stage we assessed the effects of clinical hypothyroidism, clinical hyperthyroidism, subclinical hypothyroidism, subclinical hyperthyroidism on GH/IGF-l/IGFBP-3 axis. In the third stage we assessed whether there is any correlation between body composition change and GH/IGF-l/IGFBP-3 axis in patients with thyroid dysfunction. The effects of treatment on body composition in treated patients for thyroid dysfunction is shown in Figure-2. In clinical hypothyroidism fat mass, lean body mass and body water (due to improved free-water clearance) were decreased during replacement therapy. In clinical hyperthyroidism not only the fat mass, but also the lean body mass were increased by the treatment. However the dominant effect of therapy seems to be on fat stores. In subclinical hypothyroidism there was a significant decrease in fat mass and fat mass percentage. However there was no concomitant lean body mass change, with a reciprocally increase in lean bodymass percentage according to the decrease in fat mass and fat mass percentage. We couldn't find any significant body composition change in subclinical hyperthyroid patients when euthyroidism was achieved. This result may not be conclusive due to limited number of non-homogenously treated patients. In the second stage GH/IGF-l/IGFBP-3 axis were found to be affected by the treatment of clinical hypothyroid, clinical hyperthyroid and subclinical hyperthyroid patients. In clinical and subclinical hypothyroid patients there was a significant increase in IGF-I and IGFBP-3 levels. In clinical hyperthyroidism there was significant decrease in IGF-l/IGFBP-3 levels when euthyroidism was achieved. These data show that GH/IGF-l/IGFBP-3 axis is affected in adults with thyroid disorders in adults even in subclinical hypothyroidism. In the third stage we couldn't find similar, concordant correlations between body composition parameters and IGF-l/IGFBP-3 levels in each study group. However when we analyzed the cumulated data we found significant positive correlations between fat mass percentage, fat mass and IGF-l/IGFBP-3 levels. There was a significant negative correlation between lean body mass percentage (which is reciprocally influenced with the change in fat mass and fat mass percentage) and IGF-l/IGFBP-3 levels. When regression analysises were performed these positive and negative significant correlations become insignificant when thyroid hormones taken into account. These data suggest that the effects of IGF-l/IGFBP-3 axis on body composition in adults is thyroid hormone dependent, and the dominant effect is mainly on fat stores In conclusion:. In clinical and subclinical thyroid dysfunction we found significant changes in body composition. As far as we know this is the first clinical prospective study concerning body composition changing pattern in various degrees of thyroid dysfunction. The data is shown in Figure-2.. In adults GH/IGF-l/IGFBP-3 axis is impaired in thyroid dysfunction even in subclinical hypothyroidism. As far as we know this is the first clinical study concerning GH/IGF-l/IGFBP-3 impairment in subclinical hypothyroidism. In adults thyroid hormones may influence body composition in several mechanisms. One of the way of mechanisms seems to be GH/IGF-l/IGFBP-3 axis related. Their dominant effects are on the fat compartment of the body.