Akut strok hastalarında National Institutes of Health stroke skalası, Glasgaw koma skalası ve bilgisayarlı beyin tomografisinin erken dönem prognos tahminindeki değerliliği ve aralarındaki korelasyonun...

Abstract

ÖZET Strok, günümüzde özellikle gelişmiş ülkelerde ölüm sebepleri arasında üçüncü sırada yer almaktadır. Daha da önemlisi, strok sonrası kalan kognitif ve motor sekellerin, üretken bireyleri, fizyolojik, psikolojik, gerekse sosyal açıdan bağımlı hale getirmesidir. Bunun ülkeler ekonomisine etkisi de oldukça yüksektir. Nörolojik semptomlar ile başvuran ve strok ön tanısı alan hastalarda strok subtipinin ve uygun tedavi seçeneğinin belirlenmesinde kullanılmak üzere geliştirilmiş pek çok skala mevcuttur. Bu çalışmada, National Institutes of Health strok skalasının (NIHSS), daha yaygın olarak kullanılan Glasgow Koma skalası (GKS) ile uyumunu ve erken dönem beyin BT bulguları ile korelasyonunu saptamayı amaçladık. Ayrıca NTHSS'nin, hastaların semptomlarının başlangıcından bir ay sonraki fonksiyonel durumlarını, göstermedeki güvenilirliğini ölçmeyi hedefledik. Erken dönem fonksiyonel durum değerlendirmesi için Barthel indeksini kullandık. Çalışmamızda, Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Ük ve Acil Yardım Anabilim Dalı'na 8/7/1999 ile 8/11/1999 tarihleri arasında nörolojik semptomlar ile başvuran ve daha sonra strok tanısı kesinleşen 94 hasta prospektif olarak değerlendirildi. Travma ve demans hastalan çalışmaya dahil edilmedi. Çalışmamız sonucunda; koroner arter hastalığı ile beraber olan strok hastalarında mortalitenin yüksek olduğu, hipertansiyon ve diabetes mellitus öyküsü varlığının ise mortalite üzerine bir etkisi olmadığı, Hastalarda GKS ve NIHSS skorları arasında korelasyon olduğu, ayrıca NTHSS ve GKS 'dan alman total puanlar ile Barthel indeksinden alman total puanlar arasında da korelasyon olduğu sonucuna varıldı. Erken dönemde çekilen beyin BT'lerde hipodansisitenin ve diğer erken dönem radyolojik bulguların varlığının, iskemik stroklu vakalarda kötü prognozla seyrettiğini, ancak GKS. ve NTHSS'dan alınan total puanlar ile beyin BT'ler arasında bir ilişki olmadığı görüldü. Hemorajik stroklu vakalarda ise vaka sayımızın az olmasına bağlı olduğunu düşündüğümüz nedenlerle, istatistiksel olarak anlamlı sonuçlar saptanamadı. Strok, yeni geliştirilen tedaviler ve özellikle de riskli trombolitik tedavi seçeneği nedeniyle tıbbi aciller arasına girmektedir. Strok hastalığının erken tanınması, subtipinin hızla belirlenerek uygun tedavi seçeneğinin uygulanması, nörolog, nörojirürjiyen, 50radyolog ve acil hekimi tarafından oluşturulan strok takımının başarılı tedavi sağlayabilmesi için en önemli gerekliliktir. Bu takımda hastayı ilk gören, strok olabileceğini düşünerek takımın diğer elemanlarını harekete geçirmesi gereken acil hekiminin rolü oldukça önemlidir. Litaratürde de bizim çalışmamız sonucunda da olduğu gibi tedavi seçeneği ve prognoz kararında hekimin en büyük yardımcısının, sistematik olarak yapılan nörolojik muayene olduğu kabul edilmektedir. 51

SUMMARY Stroke is the third leading cause of mortality in Western communities. More important than that, the cognitive and motor deficits after stroke, turns a productive person into a psychologically, physiolapically and socially dependent one. The overall burden to the community economy is enormous. Many clinical scales are used in both subtyping and for deciding the convenient therapeutic interventions, among stroke victims. In this study, we tried to establish the correlation between NIHSS, the more commonly used GES and the early signs of stroke in CT. The prognostic value of NIHSS for the one month functional morbidity is studied as well. We used the Barthel index scores for the evaluation of early functional prognosis. From 8/7/1999 to 8/11/1999, a total of 94 subjects attending the Dokuz Eylül University Hospital Emergency Department with the neurological symptoms of stroke and then confirmed, are prospectively evaluated. Trauma victims and those with dementia are excluded from the study. As a result, the mortality rate of stroke was high among those subjects with associating coronary heard disease; and the history of both hypertension and diabetes mellitus did not alter the overall mortality rate of stroke. There were strong correlations between total NIHSS and Barthel index scores. In early CTs, the hypodensity and the presence of other early stroke signs were associated with worse prognosis while there were on corielation between the NIHSS/GKS scores and positive findings in CT. No statistically significant result could have been established among the subjects with hemorrhagic stroke, probably because of the very few number of subjects. Stroke is a medical emergency because of the pioneering theraupedic options, especially the thrombolytic therapies that have a substantial risk. Early diagnosis is crucial, and the successful teamwork among the neurologist, neurosurgeon, radiologist and the emergency specialist leads to the early subtyping of stroke and initiation of the appropriate therapy. The role of the emergency specialist is extremely important for being the first to see the patient, suspect the diagnosis and evoke the team. Our data confirmed the litarature presenting the systematic neurologic inspection as the most powerful tool for both deciding the appropriate therapy and for suggesting the outcome. 52