Epilepsili çocuklarda kaygı ve depresyon skorları ile epileptik değişkenler arasındaki ilişki

Abstract

ÖZET EPİLEPSİLİ ÇOCUKLARDA KAYGI VE DEPRESYON SKORLARI İLE EPİLEPTİK DEĞİŞKENLER ARASINDAKİ İLİŞKİ Dr. Abdulfettah Oğuz GİRİŞ: Epilepsi, çocuklarda en sık karşılaşılan kronik hastalıklardan birisidir. Son zamanlarda epilepsili çocukların kaygı ve depresyon açısından artmış risk altında olduğu bildirilmiştir. Erişkin epilepsili hastalardaki psikiyatrik bozuklukların ilk bulgularının, erken çocukluk ve ergenlik döneminde ortaya çıktığı düşünülür ise, bu semptomların erken tanımlanması ve tedavisi önem kazanmaktadır. AMAÇ: Çalışmamızda; epilepsili çocuk hastalarda kaygı ve depresyon araştırılması, sağlıklı kontrol grubu ile karşılaştırılması ve epileptik değişkenlerle kaygı ve depresyon skorları arasındaki ilişkinin saptanması amaçlanmıştır. YÖNTEM: Çalışma; 1 Mart 1999 ile 30 Eylül 1999 tarihleri arasında Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Nöroloji Bilim Dalında en az bir yıldır epilepsi tanısı ile izlenen, antiepileptik tedavi görmekte olan, 9-18 yaş (ortalama 12.9±2.5) arası, mental retardasyonu ve ek kronik nörolojik hastalığı olmayan 35 idiyopatik epilepsili çocukta yapılmıştır. Hastalık bulguları Çocuk Nörolojisi Bilim Dalındaki kayıtlardan öğrenilmiştir. Kontrol grubu olarak; yaş, cinsiyet, ekonomik durum, anne ve baba eğitim durumları ve aile tipi bakımından eşleştirilmiş 35 sağlıklı çocuk alınmıştır. Tüm çocuklara `self-report` ölçeklerden olan Çocuklar için Durumluluk-Sürekli Kaygı Ölçeği (ÇDSKÖ) ve Çocuklar için Depresyon Ölçeği (ÇDÖ) uygulanarak, aynı psikolog tarafından kaygı ve depresyon skorları belirlenmiştir. Ergenliğin kaygı ve depresyon üzerindeki etkisini ayırdetmek amacıyla çalışma ve kontrol grubu 9-11 ve 12-18 yaş olmak üzere ikiye ayrılarak karşılaştırmıştır.BULGULAR: Çalışma grubundaki 10 (%28.6) hastada anlamlı depresyon ve 6 (%17.1) hastada intihar düşüncesi saptanmıştır. Dokuz - on bir yaş grubundaki epilepsili çocukların, sağlıklı kontrol grubuna göre sürekli kaygı skorları anlamlı derecede yüksek bulunmuştur (sırası ile; 35.90±6.90 ve 29.33±2.84, p<0.05). On iki- on sekiz yaş grubundaki epilepsili çocukların ise hem durumluluk kaygı (33.90+3.90 ve 30.40±6.02, p<0.05), hem sürekli kaygı (38.20±6.84 ve 32.20+3.90, p<0.05), ve hem de depresyon (16.65±8.32 ve 8.15+3.15, p<0.05) skorları sağlıklı kontrol gruba göre anlamlı derecede yüksek saptanmıştır. Hastalık değişkenlerinden epilepsi süresi, nöbet sıklığı ve birden fazla ilaç kullanımının, kaygı ve depresyonu arttırdığı; nöbet tipi, hastalığın başlangıç yaşı ve EEG bulgusunun ise skorlar üzerinde anlamlı bir etkisinin olmadığı saptanmıştır. Tüm çocuklarda sürekli kaygı ile depresyon skorları arasında yüksek pozitif korelasyon bulunmuştur (r:0.799, p<0.001). SONUÇ: Epilepsili çocuk hastalarda, normal çocuklara göre kaygı ve depresyonu içeren davranış problemleri özellikle ergenlik döneminde daha fazla görülmektedir. Epilepsi süresi, nöbet sıklığı ve birden çok ilaç kullanımı davranış sorunları üzerinde etkili iken; nöbet tipi, hastalığın başlangıç yaşı ve EEG bulgusunun ise etkisi yoktur. ÇDSKÖ ve ÇDÖ, kaygı ve depresyon tanısı için yeterli olmasada, skorlar arasında yüksek korelasyon saptanması bu ölçeklerin klinisyenlere fikir vermesi için bir araç olarak kullanılabileceğini göstermektedir. Anahtar Kelimeler: Epilepsi, Kaygı, Depresyon, Çocukluk çağı, Epileptik faktörler.

SUMMARY THE RELATION OF EPILEPSY RELATED FACTORS TO ANXIETY AND DEPRESSION SCORES IN EPILEPTIC CHILDREN Abdulfettah Oğuz, MD BACKGROUND: Epilepsy is one of the most common chronic diseases in childhood. It has been reported recently that epileptic children have increased risk of anxiety and depression. Since the first symptoms of psychiatric disorders in adult epileptic patients start in early childhood or pubertal period, early recognition and treatment of these symptoms are important. AİM: We aimed to evaluate the anxiety and depression in epileptic children, to compare their results with that of a healthy control group and to determine the relation of anxiety and depression scores to epilepsy-related factors. METHODS : This study was performed in between 01 March 1999 and 30 October 1999 in Pediatric Neurology Department of Dokuz Eylül University Medical Faculty in 35 idiopathic epileptic children with a mean age of 12.9+2.52 (range 9-18) years. These children had been followed up and treated due to epilepsy for at least one year, had no additional chronic neurologic disease or mental retardation. The data related to their disease, were obtained from the files in Pediatric Neurology Department. Thirty five healthy children who were matched for age, sex, economical status, parental education and family structure were used as control group. Two self- report inventories (State Trait Anxiety Inventory-STAI and Children Depression Inventory-CDI) were applied to all of the children, and the anxiety and depression scores were determined by the same psychologist. Both study and control groups were divided into two age groups (9-11 and 12-18 years) to exclude the effect of puberty on anxiety and depression scores.RESULTS : Significant depression and suicidal idea were determined in 10 (28.8%) and 6 (17.1%) patients respectively in the study group. Mean trait anxiety score was significantly higher in 9-1 1 age group of epileptic children than the corresponding control group (35.90±6.90 and 29.33±2.84 respectively, p<0.05). On the other hand, mean state anxiety score (33.90±3.90 and 30.40±6.02, p<0.05), trait anxiety score (38.20±6.84 and 32.20±3.90, p<0.05) and depression score (16.65±8.32 and 8.15±3.15, p<0.05) were significantly higher in 12-18 age group of epileptic children than corresponding control group. Among the epilepsy related factors, while epilepsy duration, seizure frequency and polytherapy were determined to increase the anxiety and depression; age of onset, seizure type and EEG findings were not related to anxiety and depression. There was a high positive correlation between trait anxiety and depression scores in all the children (r:0.799, p<0.001). CONCLUSION : Psychiatric disturbances including anxiety and depression are seen more frequently in epileptic children than the healthy controls, especially in puberty. While epilepsy duration, seizure frequency and polytherapy affect psychiatric disturbances, age of onset, seizure type and EEG findings are not related to those disturbances. Altough STAI and CDI are not diagnostic for anxiety and depression, presence of high correlation between the scores indicates that these inventories might be used as a tool to give an idea to the clinicians. Key Words: Epilepsy, Anxiety, Depression, Childhood, Epilepsy-related factors.